C (programlingvo): Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
komputillingvo -> programlingvo
korektoj; forigis la frazon lastan frazon pri kopio de FOLDOC-enhavoj post ekzameno; aprobis la paĝon
Linio 25:
* uzo de la [[C-antaŭtraktilo]] por taskoj kiel difini makroojn kaj heredi plurajn dosierojn de fontkodo.
 
IujNe ĉiuj el ĉi tiuj ecoj ne estas garantiitaj de la diversaj C-normoj. Ekzemple, la C-antaŭtraktilo estas ĝenerale aparta programo, kio permesas, ke dosieroj antaŭtraktiĝu, sen tio ke ili devas esti plene tradukitaj. Tamen, la plejparto de realigoj de C havas ĉi tiujn ecojn, kaj la komunumo de C-programistoj atendas, ke ili ĉeestu.
 
Kvankam C estas meznivela programlingvo, ĝi dividas similaĵojn kun [[asembla programlingvo]] kaj estas malpli altnivela ol la plejparto demultaj aliaj programlingvoj. Plej elstare, la programisto povasdevas prizorgi la enhavojn de memoro: defaŭlte, C donas neniujn ilojn por kontroli la limojn de tabeloj kaj por aŭtomata [[senrubigilo|senrubigo]]. Libera prizorgado de memoro donas al la programisto pli da libereco por ĝustigi la kvalitojn de programo, kio estas aparte grava por programoj kiel peliloj. Tamen, tio ankaŭ faciligas la aperon de cimoj fontantaj elen eraraj operacioj jepri memoro, ekz. bufraj trofluoj (transbordiĝoj). Oni jam verkis ilojn por eviti ĉi tiajn erarojn, i. a. bibliotekojn por kontroli la limojn de tabeloj kaj por rubkolekto, kaj la programon ''lint'' por kontroli fontan kodon.
 
Kelkaj el la "mankoj" de C jam estisestas prizorgitaj de pli novaj programlingvoj, kiuj heredas de C. La programlingvo [[Cyclone (programlingvo)|Cyclone]] havas ilojn por gardi kontraŭ eraraj uzoj de memoro. C++ kaj [[Objective C]] donas ilojn celitajn por helpi objekteman programadon. Java kaj [[C dieso (programlingvo)|C#]] aldonas objektemajn ilojn kaj ankaŭ pli altan nivelon de abstrakteco, ekz. per aŭtomata prizorgado de memoro.
 
== Historio ==
 
La komenca prilaboro de C okazis inter 1969 kaj 1973 (laŭ Ritchie, la plej kreema periodo estis dum 1972). Ĝi nomiĝis "C", ĉar multaj propraĵoj devenas de pli frua lingvo, kiu nomiĝis [[B (programlingvo)|B]].
 
Antaŭ 1973, la programlingvo C estis fariĝinta sufiĉe kapabla, kaj pro tio la plejparto de la kerno de la operaciumo [[Unikso]] estis reverkita per C. Ĉi tio estis la unua fojo, ke la kerno de operaciumo estis implementita en lingvo pli altnivela ol asembla lingvo. En 1978, Ritchie kaj [[Brian Kernighan]] eldonis la libron ''The C Programming Language'' (ankaŭ konata kiel "la blanka libro", aŭ K&R.) Dum multaj jaroj, ĉi tiu libro servis kiel la normo de la lingvo; eĉ hodiaŭ, ĝi estas tre populara kiel referenco kaj lernilo.
 
En 1978, Ritchie kaj [[Brian Kernighan]] eldonis la libron ''The C Programming Language'' (ankaŭ konata kiel "la blanka libro", aŭ K&R.) Dum multaj jaroj, ĉi tiu libro servis kiel la normo de la lingvo; eĉ hodiaŭ, ĝi estas tre populara kiel referenco kaj lernilo.
C fariĝis tre ege populara ekster Bell Labs dum la 1980-aj jaroj, kaj ĝi estis dum iom da tempo la ĉefa lingvo en programado de aplikaĵoj. Estas ankaŭ la plej uzata lingvo en programado de sistemoj, kaj estas unu el la plej ofte uzataj lingvoj en komputila edukado.
 
C fariĝis tre egetreege populara ekster Bell Labs dum la 1980-aj jaroj, kaj ĝi estis dum iom da tempo la ĉefa lingvo en programado de aplikaĵoj. Estas ankaŭ la plej uzata lingvo en programado de sistemoj, kaj estas unu el la plej ofte uzataj lingvoj en komputila edukado.
 
En la malfruaj 1980-aj jaroj, [[Bjarne Stroustrup]] kaj aliaj ĉe Bell Labs laboris por aldoni [[objektema programo|objektemajn]] ilojn al C. La rezulta lingvo nomiĝas [[C Plus Plus|C++]]. C++ estas nun la programlingvo plej uzata por komercaj aplikaĵoj ĉe la operaciumo [[Vindozo]]. Tamen, C restas pli populara en la Uniksa mondo. La plejparto de Linuksa sistemo, inkluzive de la kerno, estas verkita en C.
Linio 52 ⟶ 54:
* La <code>=+</code> operaciilo estis ŝanĝita al <code>+=</code>, kaj tiel plu (<code>=+</code> konfuzis la leksikan analizilon de la C-tradukilo).
 
Dum multaj jaroj, la unua eldono de ''The C Programming Language'' estas vaste uzata kiel ''de-facto''-fakta normo de la lingvo. K&amp;R-C estas ofte konsiderata la plej baza parto de la lingvo, kiun C-tradukilo devas subteni. Ĉar ne ĉiuj el la nun uzataj tradukiloj jam estis aktualigitaj por plene subteni ANSI-C, kaj sence bone skribita K&R-kodo estas ankaŭ laŭleĝa ANSI-C, K&amp;R-C estas konsiderata la bazo, ĉe kiu programistoj devus resti, kiam ili deziras maksimuman porteblecon. Ekzemple, la [[bootstrap]]ping-praŝarga versio de la tradukilo "[[GNU Compiler Collection|GCC]]", xgcc, estas skribita en K&amp;R-C. Ĉi tio estas pro la fakto, ke multaj el la sistemoj subtenataj de GCC ne havis tradukilon de ANSI-C, kiam GCC estis verkita, nur unu kiu subtenas K&amp;R-C.
 
Tamen, ANSI-C estas nun subtenata de preskaŭ ĉiuj vaste uzataj tradukiloj. Multe da C-kodo nuntempe skribata uzas ilojn de la lingvoj, kiuj estas preter la originala K&amp;R-normo.
Linio 58 ⟶ 60:
=== ANSI-C kaj ISO-C ===
 
En 1989, C estis unuafoje oficiale normigita de [[ANSI]] en ANSI X3.159-1989 "Programming Language C". Unu el la celoj de la ANSI-C-normigado estis produkti superaronsuper-aron de K&amp;R-C. Tamen, la normigaj komitatoj ankaŭ enmetis kelkajn novajn ilojn, pli ol estas normale en komputillingvaprogramlingva normigo.
 
IujKelkaj el la novaj iloj estis "neoficiale" aldonitaj al la programlingvo post la eldono de K&amp;R, sed antaŭ la komenco de la ANSI-C-normigo, ekz.ekzemple:
 
* funkcioj kun rezulto <code>void</code>
Linio 66 ⟶ 68:
* datumtipo <code>void *</code> (sentipa referenco)
* valorizo por <code>struct</code>-datumtipoj
* la biblioteko <code>stdio</code> kaj iujkelkaj aliaj funkcioj de norma biblioteko havebliĝis kun la plejparto de implementoj (ĉi tiuj jam ekzistis en almenaŭ unu implemento je la tempo de K&amp;R, sed ne estis vere normaj, do ne estis priskribitaj en la libro).
 
Aliaj iloj estis aldonitaj dum la ANSI-C-normigo mem, plej rimarkinde funkciaj prototipoj (prenitaj de [[C plus plus|C++]]). La ANSI-C-normo ankaŭ bazigis norman aron de bibliotekaj funkcioj.
Linio 78 ⟶ 80:
La novaj ecoj aldonitaj al C99 estas inter alia:
 
* ''inline functions'' (funkcioj vokataj per tekstokopio),
* libera lokado de deklaroj de variabloj (laŭ la ekzemplo de C++),
* aldono de pluraj novaj datentipoj, inkluzive de <code>long long int</code> (por pli glata transiro de 32-bitaj al 64-bitaj maŝinaroj), eksplicita [[buleo|bulea]] datentipo kaj tipo reprezentanta [[kompleksaj nombroj|kompleksajn nombrojn]].,
* tabeloj de variaj longecoj,
* oficiala subteno por komentoj, kiuj komenciĝas per // kiel en C++ (jam subtenitaj de multe da C89-tradukiloj kiel ne-ANSI-a etendigo,
* <code>snprintf</code>.
 
InteresoLa priintereso subteni la novajn C99-ecojn estas miksita. Dum [[GCC]] kaj kelkaj komercaj tradukiloj subtenas la plejparton de la novaĵoj de C99, la tradukiloj eldonitaj de Microsoft kaj Borland ne subtenas ilin, kaj ĉi tiuj du firmaoj ne ŝajnas interesataj pri aldoni tian subtenon.
 
== Anatomio de C-programo ==
 
C-programo konsistas el funkcioj kaj variabloj. C-funkcioj estas kiel la subrutinoj kaj funkcioj de [[Fortran (programlingvo)|Fortran]] aŭ la ordonoj kaj funkcioj de [[Pascal]]. La funkcio <code>main</code> estas speciala en tio, ke la programo komencas plenumiĝi ĉe la komenco de <code>main</code>. Ĉi tio signifas, ke ĉiu C-programo devas enhavi funkcion <code>main</code>.
 
La funkcio <code>main</code> kutime vokos aliajn funkciojn por helpi fari sian taskon, ekz. <code>printf</code> en la supra ekzemplo. La programisto povas verki iujn funkciojn kaj vokos aliajn el bibliotekoj. En la ĉi-supra ekzemplo <code>return 0</code> donas la elirstaton de la funkcio <code>main</code>. Ĉi tio signifas sukcesan plenumon de la programo al vokinta ŝelo.
 
C-funkcio konsistas el elirtipo, nomo, listo de parametroj (aŭ <code>void</code> en krampoj se estas neniu) kaj funkcia bloko. La sintakso de la funkcia bloko egalas al parenteza ordono.
 
== "Saluton, mondo!" en C ==
 
La jena simpla aplikaĵo printas "Saluton, mondo!" al la normo-eligo-dosiero (kiu estas kutime la ekrano, sed povas esti dosiero aŭ iu alia aparato). Ĝi aperis la unuan fojon en K&amp;R.
 
<syntaxhighlight lang="c">
#include <stdio.h>
Linio 100 ⟶ 110:
}
</syntaxhighlight>
 
== Anatomio de C-programo ==
 
C-programo konsistas el funkcioj kaj variabloj. C-funkcioj estas kiel la subrutinoj kaj funkcioj de [[Fortran (programlingvo)|Fortran]] aŭ la ordonoj kaj funkcioj de [[Pascal]]. La funkcio <code>main</code> estas speciala en tio, ke la programo komencas plenumiĝi ĉe la komenco de <code>main</code>. Ĉi tio signifas, ke ĉiu C-programo devas enhavi funkcion <code>main</code>.
 
La funkcio <code>main</code> kutime vokos aliajn funkciojn por helpi fari sian taskon, ekz. <code>printf</code> en la supra ekzemplo. La programisto povas verki iujn funkciojn kaj vokos aliajn el bibliotekoj. En la ĉi-supra ekzemplo <code>return 0</code> donas la elirstaton de la funkcio <code>main</code>. Ĉi tio signifas sukcesan plenumon de la programo al vokinta ŝelo.
 
C-funkcio konsistas el elirtipo, nomo, listo de parametroj (aŭ <code>void</code> en krampoj se estas neniu) kaj funkcia bloko. La sintakso de la funkcia bloko egalas al parenteza ordono.
 
''Ĉi tiu artikolo (aŭ pli frua versio de ĝi) enhavas materialon el FOLDOC, uzitan je permeso (Public Domain Resources/Foldoc license)''
 
== Vidu ankaŭ ==