|
Civilizoj estas organizataj en dense loĝataj setlejoj dividataj en [[hierarkio|hierarkiaj]] [[socia klaso|sociaj klasoj]] kun reganta elito kaj subulaj urbaj kaj ruraj loĝantaroj, kiuj engaĝiĝas en intensiva [[agrikulturo]], [[minado]], malgrandskala fabrikado kaj [[komerco]]. Civilizo koncentrigas povon, etendante homan kontrolon super la resto de naturo, inklude super aliaj homaj estaĵoj.<ref>Michael Mann, ''The Sources of Social Power,'' Cambridge University Press, 1986, vol.1 pp.34-41.</ref>
{{redaktata}}
La plej frua apero de civilizoj estas ĝenerale asociata kun la finaj stadioj de la [[Neolitika Revolucio]], rezulte en la relative rapida procezo de [[ŝtato|ŝtatformigo]], politika disvolviĝo asociata kun la apero de reganta elito. Tiu neolitikaj teknologio kaj vivostilo estis establitaj unue en [[Mezoriento]] (por ekzemplo ĉe [[Göbekli Tepe]], el ĉirkaŭ 9,130 a.K.), kaj poste en la basenoj de la riveroj [[YangtzeJangzio]] andkaj [[YellowFlava riverRivero]] basinsen in China[[Ĉinio]] (forpor exampleekzemplo theĉe [[Pengtoushan]]Pengtuŝana culturekulturo fromel 7,500 a.K.), andkaj laterposte spreadetendiĝis. ButSed similarankaŭ similaj "revolutionsrevolucioj" also beganekis independentlysendepende fromel 7,000 a.K. inen suchlokoj placeskiaj asĉe thela [[Civilizacio Norte Chico civilization]] inen Peru[[Peruo]]<ref>Haas, Jonathan; Winifred Creamer, Alvaro Ruiz (2323a de DecemberDecembro 2004). "Dating the Late Archaic occupation of the Norte Chico region in Peru," ''Nature'' 432 (7020): 1020–1023. doi:10.1038/nature03146. PMID 15616561</ref> andkaj [[MesoamericaMezameriko]] atĉe thela rivero [[Balsas RiverBalsaso]]. TheseTiuj wereestis amonginter thela [[Cradlelulilaj ofses civilization|six civilizations]]civilizoj worldwidetutmonde thatkiuj aroseaperis independentlysendepende.<ref>Kennett, Douglas J.; Winterhalder, Bruce (2006). ''Behavioral Ecology and the Transition to Agriculture''. University of California Press. pp. 121–. ISBN 978-0-520-24647-8. RetrievedAlirita 27la December27an de Decembro 2010.</ref> Mesopotamia[[Mezopotamio]] isestas thela siteloko ofde thela earliestplej developmentsfruaj ofdisvolviĝoj thede Neolithicla RevolutionNeolitika fromRevolucio aroundel ĉirkaŭ 10,000 BCa.K. ItĜi hasestis beenidentigita identifiedkiel as havingestinta "inspiredinspirinta somekelkajn ofel thela mostplej importantgravaj developmentsdisvolvigoj inen humanla historyhoma includinghistorio theinklude inventionla ofinventon thede la [[wheelrado]], thede plantingla ofplantado thede firstla cerealunuaj cerealaj [[cropAgrokultivaĵo|kultivadoj]]s andkaj thela developmentdisvolvigo ofde la [[cursiveManskribaj literoj|kursiva]] script[[skribmaniero]], de [[Mathematicsmatematiko]], [[Astronomyastronomio]] andkaj [[Agricultureagrikulturo]]."<ref name="historyandpolicy">{{cite web|url=http://www.historyandpolicy.org/papers/policy-paper-13.html|title=Iraq, past, present and future: a thoroughly-modern mandate?|last=Milton-Edwards|first=Beverley|date=May 2003|work=History & Policy|publisher=History & Policy|accessdate=99a de DecemberDecembro 2010|location=[[UnitedUnuiĝinta KingdomReĝlando]]}}</ref>
{{redaktata}}
TheLa NeolithicNeolitika RevolutionRevolucio insiavice turnestis wasdependa dependentel uponla thedisvolvigo development ofde sedentarism, the domestication of grains and animals and the development lifestyles which allowed [[economies of scale]] and the accumulation of surplus production by certain social sectors. The transition from "complex cultures" to "civilisations", while still disputed, seems to be associated with the development of state structures, in which power was further monopolised by an elite ruling class.<ref>Carniero, R.L. (Ed) (1967), "The Evolution of Society: Selections from Herbert Spencer’s Principles of Sociology", (Univ. of Chicago Press, Chicago, 1967), pp. 32-47,63-96, 153-165.</ref>
Towards the end of the Neolithic period, various [[Chalcolithic]] civilizations began to rise in various [[Cradle of civilisation|"cradles"]] from around 3300 a.K.. Chalcolithic Civilizations, as defined above, also developed in [[Pre-Columbian Americas]] and, despite an early start in Egypt, Axum and Kush, much later in Iron Age [[African history|sub-Saharan Africa]]. The [[Bronze Age collapse]] was followed by the [[Iron Age]] around 1200 a.K., during which a number of new civilizations emerged, culminating in the [[Axial Age]] transition to [[Classical antiquity|Classical civilization]]. A major technological and cultural transition to [[modernity]] began approximately 1500 CE in western Europe, and from this beginning new approaches to [[science]] and [[law]] spread rapidly around the world.<ref>{{citation|title=Civilization|last=Ferguson|first=Niall|authorlink=|year=2011}}</ref>
|
