Kiel registrite je 15:46, 13 jun. 2016 redakti MatjoT (diskuto \| kontribuoj) 187 redaktoj Nova paĝo kun ''''Malnova kaj Akceptita Skota Rito''' '''(MAS Rito)''' estas unu el la plej famaj framasonaj ritoj. Ĝi konsistas el progresiva sinsekvo de 30 altaj gr...'		Kiel registrite je 14:25, 14 jun. 2016 redakti malfari MatjoT (diskuto \| kontribuoj) 187 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Dosiero:Grandaj Konstitucioj de Laŭzano.jpg\|eta\|334x334ra\|[[Dukapa aglo]] estas la ĉef[[simbolo]] de la Malnova kaj Akceptita Rito. Unua paĝo de la Grandaj Konstitucioj de Laŭzano (1875).]] '''Malnova kaj Akceptita Skota Rito''' '''(MAS Rito)''' estas unu el la plej famaj [[Framasonismo\|framasonaj]] [[Rito\|ritoj]], oficiale starigita en 1801. Ĝi konsistas el progresiva sinsekvo de 30 altaj gradoj praktikitaj tutmonde, kaj foje 3 bazaj "metiaj" gradoj praktikitaj ĉefe en kontinenta [[Eŭropo]]. La tri unuaj gradoj estas administritaj de Granda Loĝio aŭ Granda Oriento dum la altgradoj (kromgradoj) estas regitaj de Plejsupra Konsilantaro, po unu en ĉiu lando tradicie (sed ekzistas tre multaj esceptoj). Ne ekzistas tutmonda organizaĵo por tiu rito ĉar ĉiu Plejsupra Konsilantaro estas suverena rilate al sia jurisdikcio. == Historio == ~~{{Malplena sekcio}}~~ === Pri la vorto "Skota" kaj la "Skotismo" === Verŝajne, la vorto "Skota" ne rilatas al [[Skotlando]] kiel naskiĝloko de tiaj gradoj, sed kiel honoriga kaj memoriga aludo pro tio, ke tiu lando havis gravan rolon en maturiĝo de framasonismo dum la 17-a jarcento<ref>Roger Dachez, ''Histoire de la Franc-maçonnerie Française'', PUF, 2003</ref>. La "Skotismo" rilatas al aro da framasonaj altgradoj, kiuj estas praktikitaj preter la grado de Majstro. Ĝi venas el la nomoj de la unuaj kromgradoj<ref name=":0">http://www.compagnonnage.info/renaissancetraditionnelle/Articles/ordre-ecossais-berlin.htm</ref>. Interalie menciindas: * ''Scots Master'' (grado de "Skota Majstro) en [[Anglio]] ĉ. 1730 * ''Scotts Masons’ Lodge'' (Loĝio de Skotaj Framasonoj) en Anglio ĉ. 1733 * Aliaj aludoj pri "Framasonaj Skotaj Mastroj" en Anglio en 1735 kaj 1740 En [[Prusio]], framasonismo estis enkondukita en 1737 kaj la unuan mencion pri "skotismo" oni trovas la nomo de "La Tre Honorinda kaj Respektinda Loĝio de la Unio", kreita en [[Berlino]] la 30-an de novembro 1742, en la tago de [[Sankta Andreo]] ([[Patroneco\|patrono]] de Skotlando). Tiu Loĝio estas rigardata kiel unu el la unuaj "Patrinaj Loĝioj" ĉar ĝiaj anoj agadis por disvastigi Skotismon, tiel ke aliaj Loĝioj estis rapide kreitaj en [[Leipzig\|Lepziko]] (1743), [[Frankfurto ĉe Majno\|Frankforto ĉe Majno]] (1745), [[Kopenhago]] (1749), [[Transilvanio]] (1749), [[Altenburg\|Altenborgo]] (1751)<ref name=":0" /><ref name=":1">Yves-Max Viton, ''Le Rite Écossais Ancien et Accepté'', PUF, 2012</ref>. "Skotismo" ankaŭ eniris [[Francio\|Francion]] ĉ. 1740. En 1745 estis fondita en [[Bordeaŭ\|Bordozo]] la "Perfekta Skota Loĝio de Sankta Johano de Jerusalemo" kaj en 1760 "Skota Patrina Loĝio" en [[Marsejlo]], kiu praktikis 7 gradojn<ref>http://www.amhg.fr/Le-sens-du-mot-ecossais.html</ref>. En 1742, malkaŝocela libro ''L'Ordre des Francs-Maçons trahi'' ("La Framasona Ordeno perfidita") mencias:<blockquote>"nebula ondo iras inter framasonoj pri iu ordeno, kiun ili nomas Skotoj, laŭdire supera al ordinaraj framasonoj, kun siaj apartaj ceremonioj kaj sekretoj"</blockquote>Kelkaj "skotaj" naskiĝis tiutempe en Francio, interalie "''Scots Master''" (Skota Majstro) kaj "''Maître Écossais des 3 J''" (Skota Majstro de la 3 J, foje ankaŭ nomata Skota Majstro de Parizo aŭ de Clermont) ĉ. 1740. [[Dosiero:Henry Andrew Francken Manuscript - In the Glory of the Grand Architect of the Universe.jpg\|eta\|Manuskripto de Henry Francken.]] === La Perfektiga Rito === Tiu rito iom post iom disvolviĝis en Francio meze de la 18-a jarcento. Unue estis 7 gradoj, poste 10, 14, 24 (ĉ. 1750<ref>http://www.amhg.fr/Rite-Morin.html</ref>) kaj ĝis 25 en la fina formo ([[Bordeaŭ\|Bordozo]], 1762<ref name=":1" />). Franca negocisto Étienne Morin [etjɛn moʁɛ̃] (1717 en [[Cahors]], Francio - 1771 en [[Kingstono]], [[Jamajko]]) fondis loĝion "Perfektaj Elektitoj" en Bordozo en 1745<ref name=":1" /><ref name=":2">http://www.jlturbet.net/article-bordeaux-honore-etienne-morin-la-reaa-en-fete-le-7-juin-2013-118311392.html</ref>. Ĉirkaŭ 1750, li vojaĝis inter Eŭropo kaj la tiutempaj francaj insulaj [[Kolonio\|kolonioj]] en [[Ameriko]], kunportante 24-gradan praformon de la Perfektiga Rito. Reveninte en Francio, la 27-an de aŭgusto 1761, li ricevis de la tiutempa Granda Loĝio de Francio permeson disvastigi "''en ĉiujn mondopartojn la Perfektan kaj Noblegan Framasonismon, fondi loĝiojn, inici kaj plirangigi Fratojn je la noblaj gradoj de la plej alta perfekto''". La 27-an de marto 1762, Étienne Morin enŝipiĝis en Bordozo, kun la ĵus pretigita 25-grada "Perfektiga Rito" kaj iris al [[Sankta Domingo]], kie li fondis loĝion "La Perfekta Harmonio" en 1764. Tie li nomumis "deligitojn ĝeneralajn inspektorojn", interalie la nederlanda Henry Andrew Francken (1720-1795), kiu fariĝos lia sekretario kaj kunlaboranto<ref name=":3">Jacques Simon, ''Rituels des trois premiers degrés selon les anciens cahiers 5829'', Éditions de La Hutte, 2010</ref>. Henry Francken tradukis la riton al la angla per la nomo "Ordeno de la Reĝa Sekreto" (laŭ la nomo de la plejalta grado de tiu rito). Li vojaĝis en Nord-Ameriko (estonta Usono) de 1767 ĝis 1769 kaj fondis loĝion en la urbo [[Albany (Nov-Jorkio)\|Albany]], disvastigante la Perfektigan Riton<ref name=":2" /><ref name=":3" />. Li redaktis plurajn manuskriptojn en 1771 (kun Étienn Morin) kaj poste en 1783 kaj 1786. === Grandaj Konstitucioj de Berlino - 1786 === Grava dokumento por la MAS Rito estas la Grandaj Konstitucioj de Berlino. Ne ekzitas originala dokumento, sed nur kopioj. Laŭdire la originala estis subskribita de [[Frederiko la 2-a (Prusio)\|Frederiko la 2-a]]. Tiu dokumento, kvankam debatita de historiistoj, jam entenas mencion pri 33 gradoj kaj daŭre rolas kiel referenco por nuntempaj Plejsupraj Konsilantaroj. === Naskiĝo de la Malnova kaj Akceptita Skota Rito: 1801-1804 === Transformiĝo de Perfektiga Rito al MAS Rito okazis inter 1798 kaj 1801 en [[Suda Karolino]], Usono. La unua Plejsupra Konsilantaro estis kreita en [[Charleston (Suda Karolino)\|Charleston]] la 31 de majo 1801, fare de John Mitchell (1741-1816) kaj Frederick Dalcho (1770-1836)<ref name=":1" /><ref>http://www.themasonictrowel.com/Articles/apendent_bodies/york/the_royal_secret_in_america_before_1801.htm</ref>. La 2-an de decembro 1802, la Plejsupra Konsilantaro de Charleston eldonis ''Circular throughout the two Hemispheres'' ("Cirkulero tra ambaŭ [[Duonsfero\|Duonsferoj]]")<ref name=":1" /><ref>http://www.scdf.net/manager/uploads/1802%20Circulaire%20aux%20deux%20hemispheres.pdf</ref>. Franca nobelo Alexandre de Grasse-Tilly [alɛksɑ̃dʁ də gʁas tiji], kiu estis inicita en 1783, ricevis [[Ĉarto\|ĉarton]] de la Plejsupra Konsilantaro de Charleston la 21-an de februaro 1802. Li fondis Plejsupran Konsilantaron en Francio en 1804. La saman jaron, estis kreitaj la tri unuaj gradoj de tiu rito, laŭ la tradicio de la Rito de Malnovuloj<ref name=":3" />. === Grandaj Konstitucioj de Laŭzano - 1875 === Inter la 6-a kaj la 22-a de septembro 1875 en [[Laŭzano]], okazis Interncia Konvento, kiun partoprenis 11 el 22 Plejsupraj Konsilantaroj, ĉefe Eŭropaj ([[Anglio]], [[Belgio]], [[Kubo]], [[Francio]], [[Grekio]], [[Hungario]], [[Italio]], [[Peruo]], [[Portugalio]], [[Skotlando]] kaj [[Svislando]])<ref name=":3" />. Tiu dokumento firmigas la bazojn de MAS Rito, konforme kun pasintaj dokumentoj (Grandaj Konstitucioj de Berlino, Cirkulero tra ambaŭ Duonsferoj). Ĝi ankaŭ entenas elprovolibron pri insignoj, dekoroj, [[Pasvorto\|pasvortoj]], gestosingoj de ĉiuj gradoj<ref name=":1" /><ref>http://pmbordeaux.perso.sfr.fr/constitutions1875.swf</ref> == Gradoj == Por Majstroj, altgradaj aŭ flankogradaj sistemoj, kiel la MAS Rito, kompletigas la inican progreson kun diversaj legendoj, plejofte el la [[Malnova Testamento]] aŭ [[Templanoj\|templanaj]]/[[Kavalira ordeno\|kavaliraj]] moralaĵoj. Ne ĉiuj gradoj estas praktikitaj (la plej oftaj estas 4-a, 9-a, 12-a, 14-a, 18-a, 28-a, 30-a, 31-a, 32-a kaj 33-a). {\| class="wikitable sortable" align="center" \|+Gradoj de la Malnova kaj Akceptita Skota Rito kompare kun la Perfektiga Rito !Gradoj !Angle (Usono Suda Jurisdikcio<sup>1</sup> kaj Anglio) !France<sup>2</sup> !Esperante ! colspan="2" \|''Perfektiga Rito'' \|- !1-a \|Apprentice \|Apprenti \|Metilernanto \|1 \|Metilernanto \|- Linio 24 ⟶ 59: \|Fellowcraft \|Compagnon \|Submajstro \|2 \|Submajstro \|- Linio 29 ⟶ 66: \|Master \|Maître \|Majstro \|3 \|Majstro \|- Linio 34 ⟶ 73: \|Secret Matser \|Maître Secret \|Sekreta Majstro \|4 \|Sekreta Majstro \|- Linio 39 ⟶ 80: \|Perfect Master \|Maître Parfait \|Perfekta Majstro \|5 \|Perfekta Majstro \|- Linio 44 ⟶ 87: \|Intimate Secretary \|Secrétaire Intime \|Intima Sekretario \|6 \|Intima Sekretario \|- Linio 50 ⟶ 95: \|Prévôt et Juge \|Provosto kaj Juĝisto \|7 \|Intendanto de la Konstruaĵo(j)'''<sup>3</sup>''' \|- !8-a Linio 55 ⟶ 102: \|Intendant des Bâtiments \|Intendanto de la Konstruaĵo(j) \|8 \|Provosto kaj Juĝisto'''<sup>3</sup>''' \|- !9-a Linio 60 ⟶ 109: \|(Maître) Élu des Neuf \|Elektito de la Naŭopo \|9 \|Kavaliro Elektito de la Naŭopo \|- !10-a Linio 65 ⟶ 116: \|(Illustre) Élu des Quinze \|Elektito de la Dekkvinopo \|10 \|Kavaliro Elektito de la Dekkvinopo \|- !11-a Linio 70 ⟶ 123: \|Sublime Chevalier Élu \|Noblega Elektito / Elektito de la Dekduopo \|11 \|Glora Elektito Estro de la Dekdu Triboj \|- !12-a \|Master Architect \|Grand Maître Architecte \|Majstro Arĥitekto \|12 \|Majstro Arĥitekto \|- Linio 80 ⟶ 137: \|Chevalier de Royale Arche \|Reĝa Arko \|13 \|Kavaliro de Reĝa Arko \|- !14-a Linio 85 ⟶ 144: \|Grand Élu Parfait \|Perfekta Elektito \|14 \|Granda Elektito \|- !15-a \|Knight of the East/Sword \|Chevalier d'Orient/de l'Épée \|Kavaliro de Oriento \|15 \|Kavaliro de la Spado \|- !16-a \|Prince of Jerusalem \|Prince de Jérusalem \|Princo de Jerusalemo \|16 \|Princo de Jerusalemo \|- Linio 99 ⟶ 164: \|Knight of the East and West \|Chevalier d'Orient et d'Occident \|Kavaliro de Oriento kaj Okcidento \|17 \|Kavaliro de Oriento kaj Okcidento \|- Linio 104 ⟶ 171: \|Knight/Sovereign Prince Rose Croix \|Chevalier Rose+Croix \|Kavaliro de [[Rozkruco]] \|18 \|Kavaliro de [[Rozkruco]] \|- Linio 110 ⟶ 179: \|Grand Pontife \|Granda Pontifiko \| rowspan="2" \|19 \| rowspan="2" \|Granda Pontifiko / Dumviva Majstro \|- !20-a \|Master of the Symbolic Lodge / Venerable Master \|Maître Ad Vitam / Vénérable Maître des Loges Symboliques \|(Respektinda/Dumviva)'''~~<sup>3</sup>~~4''' Majstro de Simbola(j) Loĝio(j) \|- !21-a \|(Patriarch) Noachite / Prussian Knight \|Noachite / Chevalier Prussien \|[[Noa\|Nohido]] / Prusa Kavaliro \|20 \|Granda [[Patriarko (judismo)\|Patriarko]] \|- !22-a \|Knght of the Royal Axe / Prince of Libanus \|Prince du Liban / Chevalier de Royale Hache \|Princo de Libano / Kavaliro de Reĝa Hakilo \|22'''<sup>5</sup>''' \|Princo de Libano / Kavaliro de Reĝa Hakilo \|- !23-a Linio 130 ⟶ 205: \|Chef du Tabernacle \|Estro de la [[Tabernaklo]] \| rowspan="7" colspan="2" \| \|- !24-a Linio 144 ⟶ 220: \|Prince of Mercy \|Prince de Mercy \|Favorkoreca'''<sup>46</sup>''' Princo \|- !27-a Linio 159 ⟶ 235: \|(Scottish) Knight of Saint Andrew \|Grand Écossais de Saint André d'Écosse \|(Skota) Kavaliro de [[Sankta Andreo]] \|- !30-a \|Knight Kadosh \|Chevalier Kadosh / Chevalier de l'Aigle noir et blanc \|Sankta'''<sup>57</sup>''' Kavaliro / Kavaliro de la Blankanigra Aglo \|24 \|Glora Kavaliro Komandoro de la Blankanigra Aglo \|- !31-a Linio 170 ⟶ 248: \|Grand Inspecteur Inquisiteur Commandeur \|Granda Inspektoro [[Inkvizitoro]] Komandoro \| colspan="2" \| \|- !32-a \|Master/Subime Prince of the Royal Secret \|Sublime Prince du Royal Secret \|Noblega Princo de la Reĝa Sekreto \|25 \|Noblega Princo de la Reĝa Sekreto \|- Linio 179 ⟶ 260: \|(Sovereign Grand) Inspector General \|(Souverain) Grand Inspecteur Général \|(Suverena) Granda Ĝenerala Inspektoro \| colspan="2" \| \|- \|} <small>'''<sup>1</sup>''' La Usona Suda Jurisdikcio estas la plej malnova el la mondo por tiu rito. '''<sup>2</sup>''' Nomoj de gradoj plejparte venas el Perfektiga Rito, kiu estis ellaborita en Francio meze de la 18-a jarcento. '''<sup>3</sup>''' La 7-a kaj 8-a gradoj estis inversigitaj. '''<sup>4</sup>''' "Respektinda Majstro" estas la titolo de Loĝiestro. Tiu ofico iam estis "dumviva". '''~~<sup>4</sup>~~5''' La 21-a kaj 23-a gradoj havas malsaman nomon en la Perfektiga Rito. '''6''' El la latina ''mercedem'' (rekompenso, graco), tra la malnova franca kaj poste la angla ''mercy'' (mizerikordo, kompatemo, favorkoreco). '''~~<sup>5</sup>~~7''' El la hebra קדוש /kadoŝ/ (sankta, sanktulo).</small> Gradoj estas praktikitaj en diversaj simbolaj ejoj: Loĝio, Kapitulo, Areopago, Tribunalo, ktp.

Malnova kaj Akceptita Skota Rito: Malsamoj inter versioj