Vikipedio

Akupunkturo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
tien, -> tion,
Neniu resumo de redakto
Linio 16:
Pratempe Ĉinlande, ŝtonaj pikiloj uziĝis (kiuj priskribiĝas en neolitiko antaŭ 8 000–4 000 jaroj), kaj kelkaj troviĝis en la tero. Post tiam, feraj pikiloj naskiĝis, tiam kupraj, tiam arĝentaj. Nuntempe, plejofte feraj pikiloj uziĝas ĉar estas malmultekostaj.<ref>https://www.youtube.com/watch?v=sW7ERIDZLj8</ref>
 
En la 500 jarcento, pikmasaĝo portiĝis al [[Koreio|Korelando]], [[Japanio|Japlando]] kaj [[Hindujo|Hindlando]]. En la 1300, al [[Vjetnamio|Vjetnamlando]]. En la 1500 al Eŭropo, sed la unua prianta libro ne skribiĝis ĝis la 1600 (de la nederlandano Ten RHYN, 1683)<ref name=":0">»Grundläggande akupunktur« de Christer Carlsson, 2010.</ref>.
En [[-476|476 a.K]]–[[25|25 p.K]] en Ĉinlando, la metala pikilo naskiĝis kaj paŝo post paŝo anstataŭis la ŝtonan pikilon. Tiam pikmasaĝo disvastiĝis, kaj libro pri la tuta maniero skribiĝis (“ZHEN JIU JIA YI JING”, verkita de Huangfu Mi). En [[256]]–[[589]] multegaj verkoj pri pikmasaĝo skribiĝis, kaj la kuracokielo ekuziĝas en Korelando kaj Japanlando.
 
En la 1700, la francana religiisto [[Jerome Carden]] venigis pikmasaĝon al Franclando el Ĉinio. La svedana profesoro (de Upsalo Universitato) kaj plantisto Thunberg skribis tre precize pri pikmasaĝo kaj [[mokso]], post ol vojaĝo en ĝenerala Azio (en 1779).<ref name=":0" /> La&nbsp;nederlanda religiisto W.&nbsp;RYNE kaj la germana kuracisto (istante por sveda religiaĵo) Engelbert K. KÄMPFER vojaĝis al [[Irano|Iranlando]] kaj portis el [[Japanio]], sed skribis pri nur stomakoproblemoj kaj ne la tuta afero.
En 581–907 en Ĉinlando, akupunkturo fariĝis speciala fako. En tiama medicina eduka institucio --- la Imperia Medicina Akademio, troviĝis akupunktura fako. Poste akupunkturlogio senĉese evoluis. En la 16-a jarcento akupunkturo estis konigita al Eŭropo. Sed en la dinastio Qing, pro tio ke medikamento estis taksita pli ol akupunkturo, la akupunktura evoluado estis malhelpata iugrade.
 
EnLa 1700,kuracarto lavenis francaal misiistoEŭropo [[Jeromekun Carden]]religiistoj portiskaj pikmasaĝokuracistoj, elsed Ĉinioofte alsiaj Franclando,libroj kajtradukiĝis el la&nbsp;nederlanda ministoĉina W.&nbsp;RYNE kajal la germanajapa kuracistokaj Engelberttiam K.al Kaempferalia portislingvo ĝinkaj tiam al tiuj landoj ella [[Japanio]].latina! TamenTiam, la francanoj ne bone sciis la kuracarton, kaj pikus troprofunde ĝis pikus eĉ la pulmojn, koron ktp.
 
En 1821la frua 1800, anglala libroarto priekuziĝis kiel pikmasaĝimalsanejaĵo skribiĝiskaj isto en Eŭropo. Tiam, kiuiĝi nomiĝispikisto kostis 5 ĝis 6 jaroj en [[Japanio|Japlando]] (nuntempe, kostas 3 jaroj en [[Svedio|Svedlando]]), kaj Japlando uzis orajn kaj arĝentajn pikiloj (arĝento estas kontraŭinfektaĵo). La edukado estis pli longa en Japlando ĉar la japanoj ne studis la homkorpon per tranĉi mortan homon, kiel fariĝis Eŭrope.<ref name=":1">http://uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:804000/FULLTEXT01.pdf »Afhandling om Acupuncturen«, de Carl ZETTERSTRÖM, 1829.</ref> En 1821, inter aliaj, angla libro »[[iarchive:treatiseonacupun00chur|A Treatise on Acupuncturation]]« kaj sveda libro »[http://uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:804000/FULLTEXT01.pdf TiamAfhandling om Acupuncturen]« skribiĝis kiuj pritekstas la kuracokielon. Tamen la bonaj (aziaj) pikiloj ne ekzistis eŭrope, kaj do la kuracistojpikistoj (kiuj estis ankaŭ kirugistoj) peris '''ĉiutagan, maldikan kudrilon''' kun tenilo de ligno aŭ vinbotela ŝtopilo.<ref> (en [[iarchive:treatiseonacupun00churAnglio|https://archive.org/details/treatiseonacupun00churAnglando]]</ref>), Laaŭ francakun ĉefkonsulotenilo de metala fadeno (en [[ŜanhajoSvedio|Svedlando]],[[Soulie). deLa Molisn]]Eŭropaj publikigisŝirmiloj sianestis disertaĵonankaŭ priel pikmasaĝovitro en Parizo,aŭ [[1933kaŭĉuko]],.<ref kiujname=":1" pli/> forte disvastigis la arton.
 
Eĉ tiam, la japanoj peris metalan ŝirmilon (tubeton) por ne tropiki la korpon, kaj oni kalkulis la tempon pri resti la pikilon enkorpe per ŝpiroj (1 ĝis 2 laŭ KÄMPFER, kaj ĝis 30 de RHYNE) anstataŭ ol minutoj. Oni tiam elprenis kaj repikis.<ref>[[iarchive:treatiseonacupun00chur|https://archive.org/details/treatiseonacupun00chur]]</ref>
Ekde la 1980-1990 jarcentoj, pikmasaĝistoj peras ferajn, unuuzajn pikilojn (samkiele ol enŝpruĉiloj ĉe hospitalo por eltiri sangon ktp). Nuntempe pikmasaĝo uziĝas tutmonde sed multaj homoj (kiuj ne loĝas Azie) ankoraŭ ne scias ke estas vera kuracaĵo.▼
 
La francano Sarlandiére estis la unua homo ekuzi elektron kun la pikmasaĝo (en la 1800). Ĉeno ligiĝis al la vitraĵa tenilo de ora aŭ arĝenta pikilo, kaj tiel la elektro travojaĝis. La franca ĉefkonsulo en [[Ŝanhajo]], [[Soulie de Molisn]] publikigis sian disertaĵon pri pikmasaĝo en Parizo, [[1933]], kaj nomigis la diversajn aferojn en la franca (kaj tielfarante, en Eŭropa), ekzemple la nomon »meridian« kiu uziĝas eĉ en la angla kaj sveda.<ref name=":0" />
 
En la 1970, pikmasaĝo portiĝis al Usono danke al la prezidanto Richard NIXON (kiu vojaĝis al Ĉinlando 1971), ĉar la gazetistoj montris pri kirugiatoj kiuj ne dormis kaj ne sentis doloron dum la kirugio. Tamen multaj usonanoj ne kredis pri la arto ĉar opiniis ĝin kiel »komunisma kaj azia aĵo«.<ref name=":0" />
 
▲Ekde la 1980-1990 jarcentojjardekoj, pikmasaĝistoj peras ferajn, unuuzajn pikilojn (samkiele ol enŝpruĉiloj ĉe hospitalo por eltiri sangon ktp). Nuntempe pikmasaĝo uziĝas tutmonde sed multaj homoj (kiuj ne loĝas Azie) ankoraŭ ne scias ke estas vera kuracaĵo.
 
== Referencoj ==
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Akupunkturo"