Malgranda glacia epoko: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
YurikBot (diskuto | kontribuoj)
e robot Adding: da:Den lille istid
Maksim-bot (diskuto | kontribuoj)
malmajuskligo
Linio 3:
La Malgranda Glacia Epoko venigis akre malvarmegajn vintrojn al multaj partoj de la mondo, sed estas plej plene dokumentita en [[Eŭropo]] kaj [[Nordameriko]]. Dum la meza [[17-a jarcento]], [[glaciaro]]j en la [[svisaj Alpoj]] antaŭeniĝis, grade englutante bienojn kaj premegante tutajn vilaĝojn. La rivero [[Tamizo]] kaj la [[kanalo]]j kaj riveroj de [[Nederlando]] ofte glaciiĝis vintre, kaj homoj glitkuris kaj eĉ festis sur la glacio. Dum la vintro de [[1780]], la novjorka haveno glaciiĝis, ebligante homojn marŝi de [[Manhatano]] al [[Staten-Insulo]]. Mara glacio ĉirkaŭinta [[Islando]] etendiĝis ĝis kilometroj ĉiudirekte, fermanta la havenojn de tiu insula lando al ŝipado.
 
La severaj vintroj tuŝis homan vivadon en manieroj grandaj kaj malgrandaj. [[Malsatego]]j okazis pli ofte (unu en [[1315]] mortigis 1.5 milionoj da homoj sole), kaj mortoj pro [[malsano]] pliiĝis. La loĝantaro de [[Islando]] duoniĝis. La Malgranda Glacia Epoko povas vidiĝi en la tiutempa arto; ekzemple, neĝo regas multajn pentraĵojn pri vilaĝoj de la [[Flandrio|flandra]] pentristo [[Pieter BRUEGHELBrueghel la pli juna]], kiu vivis de [[1564]] ĝis [[1638]].
 
Sciencistoj trovis du kredeblajn kaŭzojn de la Malgranda Glacia Epoko: malpliiĝita sunmakula agado kaj pliiĝita vulkana agado. Oni ankaŭ spekulativas ke loĝantara malpliiĝado de Eŭropo dum la [[Nigra Morto]], kaj la konsekvenca malpliiĝado de agrikultura produktokvanto, eble plidaŭrigus la Malgrandan Glacian Epokon.