Islando (insulo): Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ektradukita
 
parte tradukita
Linio 27:
|malkovro=1874
}}
[[Dosiero:Skjaldbreidur Herbst 2004.jpg|eta|dekstre|300px|Tipa [[pejzaĝo]] de Islando]]
La '''insulo Islando''' ({{lang-is|Landafræði Íslands}}) apartenas al la [[Islando|samnoma lando]] kaj situas en la norda parto de [[Atlantiko]], apud la norda [[polusa cirklo]], inter [[Gronlando]] kaj [[Norvegio]].
 
Linio 33 ⟶ 34:
Areo de la insulo estas ĉirkaŭ {{unuo|103000|km²}} ([[Listo de insuloj laŭ areo|18-a plej granda insulo en la mondo]]). El tio {{unuo|11800|km²}} estas gleĉeroj. Lagoj kaj gleĉeroj estas {{unuo|14.3|%}} da teritorio, per plantoj estas kovritaj nur {{unuo|23|%}}<ref>[http://www.lmi.is/english/ National Land Survey of Iceland]{{ref|en}}</ref>. La plej grandaj lagoj estas [[Þórisvatn]] ({{unuo|83—88|km²}}) kaj [[Þingvallavatn]] ({{unuo|82|km²}}).
 
Centra parto de la insulo estas dezerta regiono de vulkanoj, sablaj kaj lafaj terenoj, altebenaĵoj kaj glaĉeroj. Plej oftaj ofte estas altecoj inter 500 kaj 1000 metroj. Por loĝado taŭgas nur kvarono de la insulo&nbsp;— apudbordaj malaltebenaĵoj kaj valoj.
 
== Geologia formiĝo ==
Islando estas insulo, situanta sur la [[Mezatlantika dorso|kresto de la nord-atlantika tutgloba tektona orlo]], laŭlonge de kiu [[Platotektoniko|disiras]] la [[Nordamerika plato|nordamerika]] kaj [[Eŭrazia plato|eŭrazia tektonaj platoj]].
 
La insulon kunmetis grandaj tavoloj de [[bazalto]]j kaj aliaj lafoj, kiuj estis elverŝiĝantaj ekde [[mioceno]] ĝis nun. Dikeco de la lafaj tavoloj estas ĝis {{unuo|7|km}}.
 
== Vulkanoj ==
Islando estas unu el plej vulkane aktivaj lokoj sur la Tero. Sur la insulo situas funkciantaj vulkanoj, gejseroj, tervarmaj akvofontoj. Pro la okazanta disirado de litosferaj platoj sur la insulo ofte okazas [[Vulkana erupcio|erupcioj]] kaj [[tertremo]]j.