Glacitavolo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e →‎supro: dizajno, vikiigo, stilo
Linio 1:
[[File:Antarctica 6400px from Blue Marble.jpg|thumb|Satelita bildo de [[Antarkto]].]]
'''Glacitavolo''' estas amaso de glaĉera [[glacio]] kiu kovras ĉirkaŭan terenon kaj estas pli grandaj ol 50,000 {{unuo|50000|km²,}}<ref>{{citecitaĵo el la webreto|url=http://gemini.oscs.montana.edu/~geol445/hyperglac/glossary.htm|accessdatealirdato=2006-08-22|titletitolo=Glossary of Important Terms in Glacial Geology}}</ref>, tiele konata ankaŭ kiel '''kontinenta glaĉero'''.<ref>[http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=ice-sheet1 American Meteorological Society, Glossary of Meteorology]</ref>. La nuraj nunaj Glacitavoloj estas en [[Antarkta Glacitavolo|Antarkto]] kaj [[Gronlanda Glacitavolo|Gronlando]]; dum la [[lasta glaciperiodo]] nome [[Lasta glacimaksimumo]] (LGM) la [[Laurentida Glacitavolo]] kovris multe el [[Nordameriko]], la Veiĥselia Glacitavolo kovris [[Eŭropo|nordan Eŭropon]] kaj la [[Patagonia Glacitavolo]] kovris suda [[Sudameriko]]n.
 
Glacitavoloj estas pli grandaj ol glaciŝildoj aŭ alpaj [[glaĉero]]j. Masoj el glacio kovrantaj malpli ol 50,000&nbsp;{{unuo|50000|km<sup>2</sup>²}} ricevas la terminon de [[glaciejoglaciĉapo]]. GlaciejoĜi tipe ricevas serion de glaĉeroj ĉirkaŭ sia periferio.
 
Kvankam ties surfaco estas malvarma, la bazo de Glacitavologlacitavolo estas ĝenerale pli varma pro varmo el [[geotermiko]]. Ĉe lokoj, fandado okazas kaj la akvo lubrikas la Glacitavolonglacitavolon kaj tiu fluas pli rapide. Tiu procezo produktas rapidfluantajn kanalojn en la Glacitavologlacitavolo&nbsp;— tiuj estas [[glacifluo]]j.
 
La nuntempaj polusaj Glacitavoloj estas relative junaj laŭ geologiaj terminoj. La Antarkta Glacitavolo unue formiĝis kiel malgranda glaciejoglaĉero (eble kelkaj) komence de [[Oligoceno]], kaj retiriĝis kaj antaŭeniris multajn fojojn ĝis la [[Plioceno]], kiam ĝi finfine okupis preskaŭ ĉion el Antarkto. La Gronlanda Glacitavolo ne disvolviĝis entute ĝis la fina Plioceno, sed ŝajne disvolviĝis ''tre rapide'' kun la unua kontinenta [[glacialo]]. Tio havis la malkutiman efikon permesi [[fosilio]]jn de [[plantoplantoj]]j kiuj iam kreskis sur la nuntempa Gronlando esti multe pli bone konservitaj ol tiuj de la malrapide formantaformiĝanta Antarkta Glacitavolo.
 
==Referencoj==