Listo de bierspecoj: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e wikidata interwiki |
eNeniu resumo de redakto |
||
Linio 15:
* laŭ specialaĵoj (ekzemple [[fumo]] ĉe ’’Bamberger Rauchbier’’ aŭ la uzo de laktobaciloj)
[[Dosiero:Bieren uit de streek rond brussel.jpg|
[[Dosiero:Dutch beers.jpg|
<br />
== Fermentado ==
===
Depene de la temperaturo dum la fermentado oni parolas pri sinkfermenado kaj levfermantado . Ankaŭ ekziastas la tradicia, ''spontana fermentado''.
* ''sinkfermentado'' aŭ ''funda fermentado'' okazas, kiam la la temperaturo estas inter 6 kaj 8 °C. La proceso okazas rapide kaj la gisto havs ŝancon sinki al la fundo de la kaldrono. La kompleta fermentado bezonas kelkajn semajnojn. En antaŭaj jaroj nur eblis fari sinkfermentaj bieroj en vintro aŭ en malvaramaj partoj de Eŭropo. Nur la evoluado de la [[fridigmaŝino]]j en la 20a kaj 21a jc. ebligas fari sinkfermentaj biero tra la tuta jaro. La avantaĝo de la skfermentado estas, ke la bierfaristo havas pli da kontrolo super la fermentadproceso. Hodiaŭ ĉie en la mondo oni faras sinkfermentajn bierojn grandskale, ĉefe [[Pilsener|pilzenajn]] bierojn aŭ la malpli lupoligitajn [[Export|eksportajn]] aŭ „Lager“-bierojn. Precipe en [[Ĉeĥio]] kaj [[Germanio]] tiu tipo de biero estas farata.
* ''levfermentado''aŭ ''supra fermentado'' okazas je temperaturo de 15 ĝis 20 gradoj. tiu-ĉi proceso evoluiĝas malpli kontrolebla: la fermentado daŭras maksimume kelkajn tagojn kajla gisto drivas je la surfaco.Antaŭ la evoluado de la sinkfermentada proceso la levfermentado estas la plej ofta proceso. Bierfaristoj en [[Belgio]] kaj [[Anglio]] ofte restis ĉ la malnova arto fari bieron.
Linio 27:
=== Sinkfermentaj bieroj ===
'''[[Münchener]]:''' aŭ [[Munkena biero]] nomo de malhelbruna biero kun
'''[[Dortmunder (bier)|Dortmunder]]:''' Kun malpli da lupolo ol [[Pilsner]]-biero, sed pli seka maar droger ol [[Münchener]]. En Germanio „bonda biero“ estas ankaŭ konata kiel ''[[Export (bier)|Export]]''. Alkoholenhavo 5 ĝis 6 procento.
Linio 33:
'''[[Pilsner]] :''' aŭ ‚’’’Pils’’’ estas la plej fama bierspeco de la mondo. Ĝi venas el [[Pilseno]] en [[Bohemio]] kie ĝi en [[1842]] ekestis. Ĝi avs heloran koloron kaj kiel rekonilo fortan lupolguston. Alkoholenhavo 4,5 ĝis 5,2 procento.
[[Dosiero:Stella_Artois.JPG|
'''[[Lager (biero)|Lager]]:''' Origine bavara biertipo, malpli lupoligata kiel [[Pilsner]]. Ĝi ricevis la nomon de la longa malvarmigata postmaturiĝo kaj stokado. Ĉiu sinkfermenta biero nomiĝas en anglalingvaj landoj „lager“. Tiu biero estas verdire iu libera interpretado de la [[Pilsner]]-biero. Alkoholenhavo 3,5 ĝis 5 procento.
'''Weens, Märzen aŭ Spezial:''' [[sukceno|sukcenkolora]]
'''Bock''' aŭ [[bokbiero]]: Forta biero origine el la german urbo [[Einbeck]] en [[Malsupra Saksio]]. Plej oft ruĝa aŭ bruna koloro; en Germanio ankaŭ pli hela. Bock estas sezona biero por la monato [[Majoi]] kaj por aŭtuno. Aloholenhavo minimume 6 procento.
'''[[Doppelbock]]:''' ekstra forta biero
===
'''[[Saison]]s:''' kolektiva nomo por nature maturiĝintaj bieroj el [[Valonio]] kaj la franca limregiono. Alkoholenhavo ĉrk. 5 procento, relative seka. Ĝi estas vintre farata por servi en somero kiel kontraŭsoifigilo.
'''[[Trappista biero|Trappist]]:''' biero, kiu estas farata senescepte fare de monaĥoj el la ordeno de la [[cisterciano]]j, kun diversaj gustoj. Farata en 6 [[abstejo]]j en in Belgio kaj unu el Nederlando.
'''Kloosterbier aŭ [[Abdijbier]]:''' Ne klara kolektiva nomo por biero de ne ĉim puvebla deveno el monaĥejo aŭ abatejo. Ili ĉiam havs nomon de monaĥejo au abatejo.
'''Alt:''' kuprokolora biero, pli malhela ol Kölsch (kolona biero], de la germana regiono Niederrhein, inklude de la nederlanda [[Venlo]]. Alkoholenhavo minimume 4 procento.
Linio 59:
'''[[Mild ale]]:''' tipa malhelbruna [[kranbiero]] kun [[karamel]]gusto, aŭ kuprokolora kaj relarve malforta. Alkoholenhavo 2,5 ĝis 3 procento.
'''[[Bitter ale]]:''' ‚aŭ ‚’’’amara elo’’’ kuprokolora barelbiero
[[Dosiero:NamslauerBier.JPG|
'''[[India Pale Ale]]:''' aŭ ‚’’’hinda hela [[elo]]“ klasika hela biero kun malofta viva karaktero, kiu havas acidetan kaj fortan lupolan guston . La termino ''India Pale ale'' venas el las tempo de vigla kolonia komerco . Kun bona kvalito ĝi havas alkoholenhavon de ĉirk. 5 procento.
'''[[Stout]]:''' tre malhela biero kun rostita malto aŭ [[sekalo|sekala]] malto.
'''[[Bitter stout]]:''' sufiĉe forta, ekstreme amara kaj kun tre malhela koloro. La plej fama estas la [[Irlando|Irlanda]] ''[[Guinness]] extra stout'', kiu ffariĝis bierstilo de si mem. alkoholenhavo varias inter 4 (en la ’’hejmlandoj’’) ĝis 7 procento (en la tropiko).
Linio 79:
'''[[Spéciale belge]]:''' estas plibonigo de precipe la [[Brabanto|brabanta]] barelbiero. Ĝi estas la rezulto de konkurso en la jaro 1904 por kontaŭbatali la ekesto de la relative novaj [[Pilsner]]-bieroj en Belgio. Sukcenkolara levfermenta biero kun frukta gusto kaj malforte lupolita. Eble la plej famaj estas la markoj ‚’’Palm’’’ en por esperantistoj, la [[Antverpeno|antverpena]] biero ‚’’ De Koninck’’’. La alkoholenhavo estas 5 procento.
'''[[Oud bruin]]:''' aŭ ‚’’malnov bruna’’’ estas biero el okcidenta kaj orienta [[Flandrio]]. Estas miksitaj bieroj (pli malnovaj
'''[[Bruin bier]]:'''
===
''' [[tritika biero|Sudgermana tritika biero]]:''' [[tritiko|tritika]] biero kun 5 % alkoholo. Ekzistas multaj diversaj kaj interesaj variantoj de tiu tipo, kiu origine venas el [[Bavario]]. Kelktempe la biero estas servita kun citrontranĉaĵo.
'''Bieren met melkzuurgisting [[Weisse]]:'''
'''Berliner Weisse:''' aŭ ‘’’Berlina Blanka’’’. Ĝi estas klasika freŝa somerbiero kun alkoholenhavo de 2,5 ĝis 3 procento. Ĝi ankaŭ bone gustas kuniom das [[frambo]]siropo. aŭ [[asperulo|asperula siropo]].
'''[[Lambiko]]:''' estas biero de spontana fermentado kun maltita sekalo, nemaltita tritiko kaj lastjara lupolo el la [[Zenne]]valo en [[Pajottenland]] abud [[Bruselo]].
'''[[Belgisch witbier]]:''' aŭ ‚’’Belga blankbiero’’’. Ĝi estas tradicia levfermenta biero. [[Hoegaarden]] kaj [[Blanche de Namur]] estas eble la plej famaj.
▲=== spontanfermentaj bieroj ===
▲[[Dosiero:Geuze10.JPG|thumb|left|250px| geŭzo kun boteleto]]
Origine ĉiuj bieoj estas spontanfermentantaj, sed dum la jarcentoj laa bierfaristoj ŝanĝis al la aldono de puraj gistorasoj. Nur la bierfaristoj en [[Bruselo]] kaj en apuda regiono [[Pajottenland]] restas ĉe la tradicia metodo.
Linio 106 ⟶ 103:
* ''Juna [[Lambiko]]'' estas la produkto de la unua fermentado. La biero estas acida kaj iomete amara. Malofte oni trinkas ĝin pure.
* ''Maljuna [[Lambiko]]'' – maturiĝis en kverkaj boteloj post dua fermentado. Ĝi havas plenan guston.
* ''Faro'' iestas dolĉigita lambiko. Em kelkaj kafejoj de Bruselo oni havs ĝin el la barelo. FFamaj markoj estas „Boon“, „Lindemans“ kaj „Mort Subite“ (subita morto).
Linio 171 ⟶ 168:
</timeline>
==
Alternativo por orinara iero ankaŭ estas senalkohola speco, kiu anta ĉio estas disvastigita en Germanio. Senalkohola biero estas [[izotona]] sporttrinkaĵo.
Biero oni povas fari ne nur surbaze de [[hordeo]] sed ankaŭ kun aliaj „grenfruktoj“ an pseŭogrenoj ekzemple:
* [[tritiko]]
* [[maizo]]
* [[rizo]]
* [[sorgo]]
* [[spelto]]
* [[fagopiro]]
Linio 186 ⟶ 182:
== Vidu ankaŭ ==
* [[
* [[
* [[
* [[Michael Jackson (aŭtoro)|Michael Jackson]] (bierologo)
* [[
* [[
* [[
* [[Listo de famaj bierfaristoj kaj -bazaroj]]
* [[
== Eksteraj ligiloj ==
Linio 202 ⟶ 198:
== Literaturo ==
* ''Bier! Geschiedenis van een volksdrank'', Kistemaker, R.E. en V.T. van Vilsteren (red.). Amsterdam: De Bataafsche eeuw, 1994.
* ''Biergids voor België, Nederland en
* ''Michael Jackson's Grote Belgische Bieren'', Michael Jackson. ISBN 978-90-209-6591-9; ISBN 90-209-6591-3.
* ''Het belang van hop, turf en kolen'', Frank Boekhorst. Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht, 2008.
Linio 227 ⟶ 223:
*
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
==
<gallery>
dosiero:Brouwen_van_bier.jpg|
dosiero:Keg1.jpg|Ŝtala bierbarelo
dosiero:Beer wuerzburger hofbraue v.jpg|Würzburger Hofbräu, germana biero
|Phoenix Bokbier, etikedo desegnita de N.P. de Koo. Fonto: familia arkivo de familo Koo.
</gallery>
[[Kategorio:Biero|
[[Kategorio:Bierspecoj|
[[Kategorio:Trinkaĵoj]]
|