Alpoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 119:
[[File:Parnassius phoebus.jpg|thumb|left|La alpa [[Apolon-papilio]] adaptiĝis al alpaj kondiĉoj.]]
Reptilioj kiaj [[Vipuredoj|vipuroj]] kaj [[Vipuredoj|viperoj]] loĝas ĝis la neĝolinio; ĉar ili ne povas elteni la malvarmajn temperaturojn ili vintrumas subtere and alŝutas varmon sur rokaroj.<ref name = "Shoumatoff95ff">Shoumatoff (2001), 96</ref> La altaltituda [[alpa salamandro]] adaptiĝis al vivo super la neĝolinio naskante tute disvolvigante junulojn pli ol ovodemetante. La [[bruna truto]] povas troviĝi en rojoj ĝis la neĝolinio.<ref name = "Shoumatoff95ff"/> Moluskoj kiaj la ''Helicigona'' vivas ĝis la neĝolinio. Populare rikoltitaj kiel manĝaĵo, tiuj [[heliko]]j estas nune protektitaj.<ref name="Shoumatoff88ff">Shoumatoff (2001), 88–89</ref>
{{redaktata}}
A number of species of [[moth]]s live in the Alps, some of which are believed to have evolved in the same habitat up to 120&nbsp;million years ago, long before the Alps were created. [[Small blue|Blue moth]]s can commonly be seen drinking from the snow melt; some species of blue moths fly as high as {{convert|1,800|m|abbr=on|0}}.<ref>Shoumatoff (2001), 93</ref> The butterflies tend to be large, such as those from the swallowtail [[Parnassius]] family, with a habitat that ranges to {{convert|1,800|m|abbr=on|0}}. Twelve species of beetles have habitats up to the snow line; the most beautiful and formerly collected for its colours but now protected is ''[[Rosalia alpina]]''.<ref>Shoumatoff (2001), 91</ref> Spiders, such as the large [[wolf spider]], live above the snow line and can be seen as high as {{convert|4,00|m|abbr=on|0}}. [[Scorpion]]s can be found in the Italian Alps.<ref name="Shoumatoff88ff" />
 
Nombraj specioj de [[noktopapilio]]j vivas en Alpoj, kelkaj el kiuj ŝajne evoluis en la sama habitato ĝis antaŭ 120 milionoj da jaroj, longe antaŭ la Alpoj kreiĝis. La blueca [[papilio]] ''Cupido minimus'' povas ofte esti vidata trinkanta el la neĝofandado; kelkaj specioj de bluaj noktopapilioj flugas tiom alte kiom ĝis 1,800 m.<ref>Shoumatoff (2001), 93</ref> La papilioj tendencas esti grandaj, kiaj tiuj el la hirundovosta genro ''Parnassius'' al kiu apartenas la [[Apolono-papilio]], kun habitato kiu havas teritoriojn ĝis 1,800 m. Dekdu specioj de [[skarabo]]j havas habitatojn ĝis la neĝolinio; la plej bela kaj iam kolektita pro siaj koloroj sed nun protektita estas ''[[Rosalia alpina]]''.<ref>Shoumatoff (2001), 91</ref> Araneoj, kiaj la granda [[luparaneo]], vivas super la neĝolinio kaj povas esti vidata tiom alte kiom ĝis 4,00 m. [[Skorpio]]j povas troviĝi en la Italaj Alpoj.<ref name="Shoumatoff88ff" />
Kelkaj specioj de tineoj kaj insektoj montras pruvojn esti indiĝenaj de la areo de tiom longe kiom la propra Alpa orogenio. In [[Lac d'Emosson|Emosson]] in Valais, Switzerland, dinosaur tracks were found in the 1970s, dating probably from the [[Triassic]] Period.<ref>Reynolds (2012), 75</ref>
 
Kelkaj specioj de tineoj[[tineo]]j kaj insektoj[[insekto]]j montras pruvojn esti indiĝenaj de la areo de tiom longe kiom la propra Alpa orogenio. InEn la [[LacLago d'Emosson|Emosson]] inen Valais, SwitzerlandSvisio, dinosaurdinosaŭraj tracksspuroj wereestis foundtrovitaj inen thela 1970-aj 1970sjaroj, datingdate probablyprobable fromel thela [[TriassicTriaso]] Period.<ref>Reynolds (2012), 75</ref>
 
== Kulturo ==