|
'''Biologio''' estas la [[scienco]] pri la [[fenomeno]]j de la [[vivo]] kaj de la diversaj vivaĵoj.
Ĝi studas la karakterojn kaj funkciadon de la vivuloj, ilian naskiĝon kaj devenon, la rilatojn inter la vivulojn kaj la rilatojn de la vivuloj al la ĉirkaŭa medio. Biologio ampleksas larĝan spektron de sciencaj kampoj, kiuj ofte konsistigas sendependajn disciplinojn. Ĉiuj el ili studas la vivon je diversaj organizniveloj.
La vivo estas studita je molekula nivelo fare de [[molekula biologio]], [[bioĥemio]] kaj [[molekula genetiko]]. Je la nivelo de la ĉelo, ĝin studas [[ĉelbiologio]] kaj je plurĉela nivelo, ĝin studas [[fiziologio]], [[anatomio]] kaj [[histologio]]. [[Disvolviĝ-biologio]] studas vivon je la nivelo de la disvolvo kaj konstruo de la individuaj estaĵoj.
Je pli vasta skalo, [[genetiko]] studas kiel [[heredo]] funkcias inter idoj kaj gepatroj. [[Etologio]] studas la grupan konduton de la bestoj. [[Populacia genetiko]] laboras je la nivelo de kompleta populacio, kaj [[sistematiko]] zorgas pri la rilatoj inter la diversaj grupoj de vivuloj. Sendependaj populacioj kaj ilia vivmedio estas studataj de [[ekologio]] kaj de [[evoluismo]]. Nova studkampo estas spacbiologio, kiu esploras la eblajn vivoformojn ekster Tero.
<div class="thumb tright">
<div style="width:200px;">
{|
|valign="top"|[[Image:EscherichiaColi NIAID.jpg|90px|''Escherichia coli'']]
|valign="top"|[[Image:Tree_Fern.jpg|90px|arbeca filiko]]
|-
|valign="bottom"|[[Image:Goliath_beetle.jpg|90px|Goliata skarabo]]
|valign="bottom"|[[Image:Thompson's_Gazelle.jpeg|90px|Gazelo]]
|}
</div>
<div class="thumbcaption" style="width:200px;">Biologio studas la diversecon de vivoformoj ''(malŝraŭbdirekte de supre maldekstre)'' ''[[E. coli]]'', arbeca [[filiko]], [[gazelo]], Goliata [[skarabo]]</div>
</div>
==Biologiaj principoj==
Kvankam biologio malsimilas fizikon pro tio ke ĝi ne kutime priskribas biologiajn sistemojn kiel objektojn obeantajn neŝanĝeblajn leĝojn, ĝi tamen enhavas plurajn gravajn principojn kaj konceptojn kiuj inkludas: universaleco, evoluo, diverseco, daŭrigeco, konstanteco kaj interrilatoj.
=== Universaleco: Bioĥemio, ĉeloj kaj genetika kodo ===
[[Image:DNA-structure-and-bases.png|thumb|Skema bildo pri [[DNA]], stokanto de la bazaj informoj por ĉelfunkciado]]
''Ĉef-artikolo:'' [[Vivo]]
Ĉiuj vivuloj (krom ne [[viruso]]j) estas faritaj el ĉeloj, kiuj mem ĉiuj estas konstruitaj per komunaj karbon-bazitaj molekuloj. Ĉiuj vivuloj transdonas sian heredaĵon per la genaro, kiu baziĝas super nukleaj acidoj kiel [[DNA]] kaj uzas preskaŭ universalan [[genetika kodo|genetikan kodon]]. Ia universaleco anlaŭ aperas dum la disvolviĝo: ĉe la plurĉelaj animaloj, ekzemple, la bazaj ŝtupoj de frua [[embria disvolviĝo]] estas priskribeblaj per la samaj morfologiaj etapoj, kaj utiligas similajn [[geno]]jn.
=== Evoluo: la centra principo de biologio ===
''Ĉefartikolo:'' [[Evoluismo]]
Unu el la centraj konceptoj en biologio estas, ke ĉiuj vivuloj devenas de komuna origino, tra la evolua fenomeno. Tio klarigas la frapan similecon de fundamentaj bioĥemiaj meĥanismoj, priskribita en la antaŭa paragrafo. [[Darvino]] (kun [[Alfred Russel Wallace]] starigis la evoluan teorion priskribante unu el ĝiaj ĉefaj motoroj: la natura selektado. La genetika devojiĝo estis aldonita kiel kroma klariga meĥanismo en la t.n. "moderna sintezo" de la evoluteorio. La evolua historio, kiu priskibas la akiron de diversaj karakteroj kaj la genealogiajn rilatojn inter nunaj specioj estas nomata "filogenio". Multaj variaj metodoj ebligas akiri informojn pri filogenio. Ĉefe menciindas la komparo de DNA-sinsekvoj, kadre de molekula biologio kaj studo de genaroj, kaj la komparo de fosilioj kadre de [[paleontologio]].
=== Diverseco: La diverseco de la vivuloj ===
[[image:PhylogeneticTree.jpg|thumb|340px|Kladogeneza arbo de ĉiuj vivuloj, bazita sur [[rRNA]]-genoj, montranta la distingon inter la tri domanioj: bakterioj, arkioj kaj nukleuloj, kiel ĝin unune priskribis [[Carl Woese]]. Arboj konstruitaj per aliaj genoj estas ĝenereale similaj, sed la ekzaktaj rilatoj inter la tri domanioj plu estas debatitaj.]]
Malgraŭ la jam substrektita unueco, vivo montras mirigan diversecon. La biologia klasado celas ordigi la vivulojn laŭ ilia evolua historio pere de kladogenezaj arboj.
"Tradicie", en la 1970-aj jaroj, la vivuloj estis dividitaj en kvin domanioj:
:[[Moneroj]] -- [[Protisto]] -- [[Fungo]]j -- [[Planto]]j -- [[Animalo]]j
Sed tiu ĉi kvin-domania sistemo nun estas konsiderata kiel kaduka. Modernaj klasifikoj ĝenerale agnoskas la jenan tri-domanian ĉefdividon:
:[[Arkio]]j (originale Archaebacteria, t.e. "prabakterioj") -- [[Bakterio]]j (originale Eubacteria, t.e. "veraj bakterioj") -- [[Eŭkarioto|Nukleuloj]]
Aldone al tiuj tri domanioj menciindas internĉelaj parazitoj, kiuj ne kapablas memstare reproduktiĝi, ne posedas propran metabolon, kaj multobliĝas per la parazita uzado de la metabolo de gastĉeloj.
:[[viruso]]j -- [[Priono]]j
===Daŭreco: La komuna origino de la vivo===
''Ĉefartikolo:'' [[Komuna origino]]
Grupo de vivuloj havas komunan originon se ili havas komunan praulon. Ĉiuj ekzistantaj vivuloj sur Tero devenas el komuna gena stoko.
La universaleco de la genetika kodo estas unu el la plej fortaj argumentoj, kiuj apogas ĉi tiun teorion.Oni hipotezas, ke la "lasta komuna praulo", t.e. la plej proksima praulo de ĉiuj nunaj vivuloj, aperis antaŭ 3,5 miliardoj da jaroj.
La nocio pri komuna origino de la vivuloj estas relative nova. Ĝis la 19a jarcento oni kredis, ke vivo povas spontane aperi sub iuj kondiĉoj.
===Konstanteco: adapto al la ŝanĝo ===
<!--[[Image:Lac_operon.png|thumb|left|250px|An example of [[homeostasis]]: the [[Lac operon]] is mechanism of [[gene regulation]] which prevents the build-up of [[lactose]]]] in the process of checking this is actually homeostatic
''Main article:'' [[Homeostasis]]
Homeostasis is the [[property]] of an [[open system]] to regulate its internal environment so as to maintain a stable condition, by means of multiple [[dynamic equilibrium]] adjustments controlled by interrelated regulation mechanisms. All living [[organism]]s, whether [[unicellular]] or [[multicellular]] exhibit homeostasis. Homeostasis can manifest itself at the cellular level through the maintenance of a stable internal acidity ([[pH]]); at the organismal level [[warm-blooded]] animals maintain a constant internal body temperature; and at the level of the [[ecosystem]], for example when atmospheric [[carbon dioxide]] levels rise, [[plant]]s are theoretically able to grow healthier and thus remove more carbon dioxide from the atmosphere. [[Biological tissue|Tissue]]s and [[organ (biology)|organ]]s can also maintain homeostasis.
-->
===Interrilatoj: grupoj kaj medioj===
[[image:Common_clownfish.jpg|thumb|250px|right|Mutuala [[simbiozo]] inter [[klaŭnfiŝo]] el la genro [[Amphiprion]], kiu vivas inter la tentakloj de tropika [[maranemono]]. La teritoriema fiŝo protektas la maranemonon kontraŭ anemon-voraj fiŝoj, kaj inverse la urtikecaj tentakloj de la anemono protektas la fiŝon kontraŭ aliaj rabobestoj.]]
Ĉiuj vivuloj rilatas kun aliuloj kaj kun sia natura medio. Unu el la kialoj, kiuj malafaciligas la studon de biologiaj sistemoj estas, ke ekzistas multegas interrilatoj inter vivuloj kaj ilia medio. Inter iuj specioj foje ekzistas apartaj rilatoj, kiel kunlaborado, agresemo, [[parazito|paraziteco]] aŭ [[simbiozo]]. La afero iĝas eĉ pli komplika kiam pluraj specioj kunvivas kaj interrilatas kadre de ekosistemo. Tio ĉi konsistigas la studkampon de [[ekologio]].
==Panoramo de biologio==
<!--''Main article:'' [[List of biology disciplines]]
Biology has become such a vast research enterprise that it is not generally studied as a single discipline, but as a number of clustered sub-disciplines. We consider four broad groupings here. The first broad group consists of disciplines that study the basic structures of living systems: [[cell (biology)|cell]]s, [[gene]]s etc., a second grouping considers the operation of these structures at the level of tissues, organs and bodies; a third grouping considers organisms and their histories; a final constellation of disciplines focuses on the interactions. It is important to note, however, that these boundaries and groupings and descriptions are a simplified description of biological research. In reality the boundaries between disciplines are very fluid and most disciplines borrow techniques from each other frequently. For example evolutionary biology leans heavily on techniques from molecular biology to determine [[DNA sequence]]s which assist in understanding the genetic variation of a population; and physiology borrows extensively from cell biology in describing the function of organ systems.
-->
===Strukturo de la vivo===
[[image:biological_cell.png|thumb|300px|Skemo de tipa animala [[ĉelo]] kun ĝia interna strukturo]]
Vidu ankaŭ: [[Molekula biologio]], [[Ĉelbiologio]], [[Genetiko]], [[Disvolviĝ-Biologio]]
Molekula biologio studas la biologiajn fenomenojn je [[molekulo|molekula nivelo]]. Tiu ĉi studkampo parte koncernas ankaŭ [[bioĥemio]]n kaj [[genetiko]]n. Molekula biologio ĉefe koncentriĝas je la provo kompreni la interagojn inter la diversaj komponaĵoj de ĉelo, ekzemple la rilatojn inter [[DNA]], [[RNA]], kaj [[proteino|proteina]] sintezo, kaj ties reguligo.
[[Ĉelbiologio]] studas la [[fiziologio|fiziologiajn]] kvalitojn de ĉeloj, ilian funkciadon, interrilatojn kaj ĉirkaŭan medion. Tio estas farita je mikroskopa aŭ molekula nivelo. Ĉelbiologio koncernas same unuĉelajn vivulojn, kiel bakteriojn, kaj la specialigitaj ĉeloj de plurĉelaj vivuloj kiel homoj.
La kompreno de la konsisto de la ĉeloj kaj de ilia funkciado estas fundamenta por ĉiuj aliaj biologiaj fakoj. La komparo de similaĵoj kaj diferencoj inter diversaj ĉeltipoj estas aparte grava por ĉela kaj molekula biologio. La fundamentaj similaĵoj kaj diferencoj ebligas ian ĝeneraligon de certaj observoj al aliaj ĉeltipoj.
<!--
[[Genetics]] is the [[science]] of [[gene]]s, [[heredity]], and the [[variation]] of [[organism]]s.
In modern research, genetics provides important tools in the investigation of the function of a particular gene, e.g. analysis of [[genetic interaction]]s. Within [[organism]]s, genetic information generally is carried in [[chromosome]]s, where it is represented in the [[DNA sequence|chemical structure]] of particular [[DNA]] [[molecule]]s.
[[Gene]]s encode the information necessary for synthesizing proteins, which in turn play a large role in influencing the final [[phenotype]] of the organism, although in many instances do not completely determine it.
Developmental biology studies the process by which organisms grow and develop. Originating in [[embryology]], today developmental biology studies the genetic control of [[cell growth]], [[cellular differentiation|differentiation]] and "[[morphogenesis]]," which is the process that gives rise to [[biological tissue|tissue]]s, [[organ (anatomy)|organ]]s and [[anatomy]].
[[Model organism]]s for developmental biology include the round worm ''[[Caenorhabditis elegans]]'', the fruit fly ''[[Drosophila melanogaster]]'', the zebrafish ''[[Brachydanio rerio]]'', the mouse ''[[Mus musculus]]'', and the weed ''[[Arabidopsis thaliana]]''.
-->
===Fiziologio de la vivuloj===
[[Fiziologio]] provas kompreni la meĥanikan, fizikan kaj bioĥemian funkciadon de la vivulaj strukturoj. La temo pri "strukturo kaj funkcio" estas centra en biologio.
Tradicie, la fiziologiaj studoj dividiĝas inter planta fiziologio kaj animala fiziologio, sed la fiziologiaj principoj estas universalaj ĉe ĉiuj studitaj vivuloj. Ekzemple, tio, kio estis lernita pri la fiziologio de la [[gisto|gista]] ĉelo grandparte validas ankaŭ por homaj [[ĉeloj]].
[[Anatomio]] estas grava parto de fiziologio kaj pri studas kiel [[organa]]j sistemoj funkcias kaj interagas. La studado de tiuj sistemoj koncernas ankaŭ kuraciste orientitaj fakoj kiel [[nervbiologio]], [[imunologio]] ks.
===Diverseco kaj evoluo de la vivuloj===
<!--[[Image:fitness-landscape-cartoon.png|thumb|300px|En populacia biologio, la evoluo de populacio de vivuloj estas foje priskribita kiel vojaĝado tra vivkapabla pejzaĝo. La sagoj indikas la...
In [[population genetics]] the [[evolution]] of a [[population]] of organisms is sometimes depicted as if travelling on a [[fitness landscape]]. The arrows indicate the preferred flow of a population on the landscape, and the points A, B, and C are local optima. The red ball indicates a population that moves from a very low fitness value to the top of a peak]]
''Main articles:'' '''[[Evolutionary biology]]''', [[Botany]], [[Zoology]]
Evolutionary biology is concerned with the origin and descent of [[species]], as well as their change over time, i.e. their [[evolution]].
Evolutionary biology is an inclusive field because it includes scientists from many traditional [[taxonomy|taxonomically]]-oriented disciplines. For example, it generally includes scientists who may have a specialist training in particular [[organism]]s such as [[mammalogy]], [[ornithology]], or [[herpetology]] but use those organisms as systems to answer general questions in evolution. It also generally includes [[paleontology|paleontologists]] who use [[fossil]]s to answer questions about the mode and tempo of evolution, as well as theoreticians in areas such as [[population genetics]] and evolutionary theory. In the [[1990s]] [[developmental biology]] made a re-entry into evolutionary biology from its initial exclusion from the modern synthesis through the study of [[evolutionary developmental biology]]. Related fields which are often considered part of evolutionary biology are [[phylogenetics]], [[systematics]] and [[taxonomy]].
The two major traditional taxonomically-oriented disciplines are [[botany]] and [[zoology]].
Botany is the scientific study of [[plant|plants]]. Botany covers a wide range of scientific disciplines that study the [[growth]], [[reproduction]], [[metabolism]], [[morphogenesis|development]], [[phytopathology|diseases]], and [[evolution]] of plant [[life]].
Zoology is the discipline which involves the study of [[animal]]s, which includes the [[physiology]] of animals is studied under various fields including [[anatomy]] and [[embryology]]. The common [[genetics|genetic]] and developmental mechanisms of animals and plants is studied in [[molecular biology]], [[molecular genetics]] and [[developmental biology]]. The [[ecology]] of animals is covered under [[behavioral ecology]] and other fields.
-->
==== Biologia klasado ====
<!--
The dominant classification system is called [[Linnaean taxonomy]], which includes ranks and [[binomial nomenclature]]. How organisms are named is governed by international agreements such as the [[International Code of Botanical Nomenclature]] (ICBN), the [[International Code of Zoological Nomenclature]] (ICZN), and the [[International Code of Nomenclature of Bacteria]] (ICNB). A fourth Draft BioCode was published in 1997 in an attempt to standardize naming in the three areas, but it does not appear to have yet been formally adopted. The [[International Code of Virus Classification and Nomenclature]] (ICVCN) remains outside the BioCode.
-->
===Rilatoj inter vivuloj===
<!--[[Image:Foodweb.png|frame|A [[food web]], a generalization of the food chain, depicting the complex interrelationships among organisms in an [[ecosystem]]]]
''Main articles:'' [[Ecology]], [[Ethology]], [[Behavior]], [[Biogeography]]
[[Ecology]] studies the distribution and abundance of [[life|living organisms]], and the interactions between organisms and their [[natural environment|environment]]. The environment of an organism includes both its habitat, which can be described as the sum of local abiotic factors like [[climate]] and [[geology]], as well as the other organisms which share its habitat.
Ecological systems are studied at several different levels from individuals and [[population]]s to [[ecosystem]]s and [[biosphere]] level. Ecology is a multi-disciplinary science, drawing on many other branches of science.
[[Ethology]] studies [[animal]] [[behavior]] (particularly of social animals such as [[primate]]s and [[canidae|canids]]), and is sometimes considered as a branch of [[zoology]]. Ethologists have been particularly concerned with the [[evolution]] of behavior and the understanding of behavior in terms of the theory of [[natural selection]]. In one sense the first modern ethologist was [[Charles Darwin]], whose book ''The expression of the emotions in animals and men'' influenced many ethologists.
[[Biogeography]] studies the spatial distribution of organisms on the Earth, focusing on topics like [[plate tectonics]], [[climate change]], dispersal and migration, and [[cladistics]].
-->
<!--
--[[Image:Foodweb.png|frame|A [[food web]], a generalization of the food chain, depicting the complex interrelationships among organisms in an [[ecosystem]]]]
''Main articles:'' [[Ecology]], [[Ethology]], [[Behavior]], [[Biogeography]]
[[Ecology]] studies the distribution and abundance of [[life|living organisms]], and the interactions between organisms and their [[natural environment|environment]]. The environment of an organism includes both its habitat, which can be described as the sum of local abiotic factors like [[climate]] and [[geology]], as well as the other organisms which share its habitat.
Ecological systems are studied at several different levels from individuals and [[population]]s to [[ecosystem]]s and [[biosphere]] level. Ecology is a multi-disciplinary science, drawing on many other branches of science.
[[Ethology]] studies [[animal]] [[behavior]] (particularly of social animals such as [[primate]]s and [[canidae|canids]]), and is sometimes considered as a branch of [[zoology]]. Ethologists have been particularly concerned with the [[evolution]] of behavior and the understanding of behavior in terms of the theory of [[natural selection]]. In one sense the first modern ethologist was [[Charles Darwin]], whose book ''The expression of the emotions in animals and men'' influenced many ethologists.
[[Biogeography]] studies the spatial distribution of organisms on the Earth, focusing on topics like [[plate tectonics]], [[climate change]], dispersal and migration, and [[cladistics]].
-->
== Historio de la vorto "biologio"==
<!--Formed by combining the Greek βίος ''(bios)'', meaning 'life', and λόγος ''(logos)'', meaning 'study of', the word "biology" in its modern sense seems to have been introduced independently by [[Gottfried Reinhold Treviranus]] (''Biologie oder Philosophie der lebenden Natur'', [[1802]]) and by [[Jean-Baptiste Lamarck]] (''Hydrogéologie'', 1802). The word itself is sometimes said to have been coined in [[1800]] by [[Karl Friedrich Burdach]], but it appears in the title of Volume 3 of [[Michael Christoph Hanov]]'s ''Philosophiae naturalis sive physicae dogmaticae'': ''Geologia, biologia, phytologia generalis et dendrologia'', published in [[1766]].
-->
==Historio==
*'''Famaj [[Biologo]]j'''
<!--'Main articles: [[History of biology]], [[History of medicine]], [[History of genetics]]''
Major discoveries in biology include:
* [[Cell theory]]
* [[Germ theory of disease]]
* [[Genetics]]
* [[Evolution]]
* [[DNA]]
-->
== Listo de biologiaj fakoj ==
*'''[[Anatomio]]'''
* '''[[Astrobiologio]]'''
* '''[[Biofiziko]]'''
* '''[[Biokemio]]'''/'''[[Biokemio|Bioĥemio]]'''
*'''[[Biokomputiko]]'''
* '''[[Biospeleologio]]'''
* '''[[Bioteknologio|Bioteknologio/Bioteĥnologio]]'''
*'''[[Ĉelbiologio]]'''
* '''[[Disvolviĝ-Biologio]]'''
*'''[[Ekologio]]'''
*'''[[Etologio]]
* '''[[Evoluismo]]'''
* '''[[Farmakologio]]'''
* '''[[Fenologio]]'''
* '''[[Filozofio de Biologio]]'''
* '''[[Fiziologio]]'''
*'''[[Genetiko]]'''
*'''[[Histologio]]'''
*'''[[Imunologio]]'''
* '''[[Marbiologio]]'''
* '''[[Matematika biologio]]'''
* '''[[Molekula biologio]]'''
* '''[[Mikologio]]'''
*'''[[Mikrobiologio]]'''
* '''[[Model-Organismoj por Biologio]]'''
* '''[[Nervscienco]]'''
* '''[[Paleontologio]]'''
* '''[[Parazitologio]]'''
* '''[[Psikobiologio]]'''
* '''[[Radiobiologio]]'''
* '''[[Struktura Biologio]]'''
* '''[[Taksonomio]]'''
==Faklibroj en Esperanto==
* NEERGAAARD, Paul, '''Scienco kaj pseŭdoscienco, pri heredo kaj rasoj''', [[SAT]], 1937
* [[Jean Rostand|ROSTAND, Jean]], ''La nuna stato de l'evoluismo'', (trad.) [[SAT]], 1953
*'''ESPERANTLINGVA KRESTOMATIO pri biologiaj sciencoj ''' (Kompilis kaj redaktis dr. [[Mészáros Béla]], [[Debrecen]], 1989, Scienca Universitato Kossuth Lajos)
* D-ro Zoltán Varga: '''Gvidlibro pri bestoj''' (Suplemento en Esperanto al la hungarlingva bildlibro ''Állatismeret'') (elsdonis HEA Budapest 1988) (La bestonomojn esperantigis D-ro Béla Mészáros;la tekston tradukis [[Tibor Papp]]; la tradukon fake reviziis D-ro [[Carl Støp-Bowitz]]) esperanta traduko 1985
==Eksteraj Ligoj en Esperanto:==
*[http://www.fw.hu/eventoj/steb/biologio/enkond-fokuso/f874-p08.htm Enkonduko en la Biologion]
*[http://www.esperanto.org.nz/anzed/la_m.html Biologia Terminaro ''Latina, Angla, Esperanto]
== Vidu ankaŭ jenon: ==
{{Commons|Category:Biology}}
* [[Zoologio]]
* [[Botaniko]]
* [[Listo de biologoj]]
* [[Medicino]]
* [[Kemio]]
* [[Biologia klasado]]
[[Kategorio:Biologio| ]]
[[af:Biologie]]
[[als:Biologie]]
[[an:Biolochía]]
[[ar:علم الأحياء]]
[[ast:Bioloxía]]
[[be:Біялёгія]]
[[bg:Биология]]
[[bn:জীববিদ্যা]]
[[br:Bevoniezh]]
[[bs:Biologija]]
[[ca:Biologia]]
[[co:Biologia]]
[[cs:Biologie]]
[[csb:Biologijô]]
[[cv:Биологи]]
[[cy:Bioleg]]
[[da:Biologi]]
[[de:Biologie]]
[[dv:ދިރުމާބެހޭ އިލްމު]]
[[el:Βιολογία]]
[[en:Biology]]
[[es:Biología]]
[[et:Bioloogia]]
[[eu:Biologia]]
[[fa:زیستشناسی]]
[[fi:Biologia]]
[[fo:Lívfrøði]]
[[fr:Biologie]]
[[fur:Biologjie]]
[[fy:Biology]]
[[ga:Bitheolaíocht]]
[[gd:Bith-Eòlas]]
[[gl:Bioloxía]]
[[he:ביולוגיה]]
[[hi:जीव शास्त्र]]
[[hr:Biologija]]
[[ht:Biyoloji]]
[[hu:Biológia]]
[[ia:Biologia]]
[[id:Biologi]]
[[ie:Biologie]]
[[io:Biologio]]
[[is:Líffræði]]
[[it:Biologia]]
[[iu:ᐆᒪᔅᓱᓯᖃᕐᑐᓕᕆᓂᖅ]]
[[ja:生物学]]
[[jbo:mivyske]]
[[jv:Biologi]]
[[ka:ბიოლოგია]]
[[km:ជីវវិទ្យា]]
[[kn:ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ]]
[[ko:생물학]]
[[kw:Bywonieth]]
[[ky:Биология]]
[[la:Biologica]]
[[lad:Biolojiya]]
[[lb:Biologie]]
[[li:Biologie]]
[[lt:Biologija]]
[[lv:Bioloģija]]
[[mk:Биологија]]
[[mn:Биологи]]
[[ms:Biologi]]
[[nah:Yolizmatiliztli]]
[[nap:Biologgia]]
[[nds:Biologie]]
[[nds-nl:Biologie]]
[[ne:जीवशास्त्र]]
[[nl:Biologie]]
[[no:Biologi]]
[[oc:Biologia]]
[[os:Биологи]]
[[pam:Biologia]]
[[pih:Biiolojie]]
[[pl:Biologia]]
[[ps:ژواکپېژندنه]]
[[pt:Biologia]]
[[ro:Biologie]]
[[ru:Биология]]
[[sc:Biologia]]
[[scn:Bioluggìa]]
[[sco:Biologie]]
[[simple:Biology]]
[[sk:Biológia]]
[[sl:Biologija]]
[[sr:Биологија]]
[[su:Biologi]]
[[sv:Biologi]]
[[ta:உயிரியல்]]
[[th:ชีววิทยา]]
[[tl:Biyolohiya]]
[[tr:Biyoloji]]
[[tt:Biologí]]
[[ug:بىئولوگىيە]]
[[uk:Біологія]]
[[ur:حیاتیات]]
[[vi:Sinh học]]
[[vo:Lifav]]
[[war:Biyolohiya]]
[[zh:生物学]]
[[zh-yue:生物學]]
| 