Amaskomuniko: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
DidCORN (diskuto | kontribuoj) e Bluigo de terminoj aparte ligitaj al la temo |
DidCORN (diskuto | kontribuoj) e Forstrko de la tro detala kaj ne klara frazo "La senda-riceva tereno estas sesangula" en ĝenerala paragrafo |
||
Linio 30:
== Diversaj amaskomunikiloj ==
[[Dosiero:Brockhaus Lexikon.jpg|eta|
=== Libro ===
{{Ĉefartikolo|Libro}}
'''Libro''' estas kolekto de unu aŭ pli da skribitaj
=== Ĵurnalo ===
Linio 56:
===Taggazeto===
{{Ĉefartikolo|Taggazeto}}
'''Taggazeto''' estas [[gazeto]] kiu aperas plurfoje [[semajno|semajne]], plej ofte ĉiutage krom [[dimanĉo|dimanĉe]]. Ĝi estas malpeza kaj forĵetebla eldonaĵo, kutime presita sur malmultekosta papero, enhavanta [[novaĵo]]jn pri variaj temoj. Ĉi tiuj temoj povas inkluzivi [[politiko|politikajn]] [[evento]]jn, [[krimo]]jn, [[sporto]]jn, [[opinio]]jn, [[veterprognozo]]jn, kaj tiel plu. En multaj modernaj taggazetoj ankaŭ pagitaj
=== Revuo ===
{{Ĉefartikolo|Revuo}}
[[Dosiero:Bundesarchiv B 145 Bild-F079099-0023, Göttingen, Schreibwarengeschäft.jpg|282px|eta|dekstra|Revuoj su la merkato ([[1988]])]]
'''Revuo''' aŭ '''magazino''' estas ampleksa [[gazeto]] aperanta malpli ol ĉiutage kaj ofte dediĉita al limigita temaro. Foje revuoj nomiĝas "magazinoj", precipe kiam ili enhavas multe da bildoj. Revuoj tipe eldoniĝas [[semajno|semajne]], dusemajne, [[monato|monate]], aŭ [[trimestro|trimestre]], kun dato sur la kovrilo, kiu estas post la dato en kiu ĝi reale estas eldonita (ekzemple presita monato: junio, eldono jam je la 20-a de majo). Ili ofte estas presitaj kolore kaj sur brila [[papero]] kaj ilustritaj per multaj bildoj.
La gazetoj ludis dekomence kaj ludas ankoraŭ gravan rolon por la disvastigo kaj funkciado de [[Esperanto]] (vidu
=== Bildliteraturo ===
Linio 76:
=== Telefono ===
{{Ĉefartikolo|Telefono}}
[[Dosiero:CandlestickTelephoneGal.jpg|eta|dekstra|255px|<center>Ornama kandela telefono ([[1910]])]]
La '''telefono''' estas mekanismo de [[telekomunikado]] desegnita por transsendi konversaciojn pere de elektraj signaloj. Ĉar ĝi utilas ĉefe per rekta komunikado inter du komunikantoj kaj ne celas dekomence kolektivan ricevanton, ĝi povas esti konsiderata neamaskomunikilo. Tamen ekde la moderna apero de [[poŝtelefono]] kaj la sendado de amasaj mesaĝoj ĉu sonaj ĉu skribaj, tiu subite fariĝis normala amaskomunikilo. Ties uzado ludis gravan rolon en diversaj sociaj kaj politikaj movadoj kaj okazintaĵoj de la komenco de la [[21a jarcento]].
Linio 82:
=== Radio ===
{{Ĉefartikolo|Radio (komunikilo)|Radio}}
'''Radio''' estas rektlinia brila strio, kiu eliras el lumanta korpo aŭ ĉiu el la apartaj rektliniaj elsendaĵoj de ĉiu neluma fonto de energio, kaŭzante la [[radiado]]n. Origine, radiodissendado estis nomata "sendrata [[telegrafo|telegrafado]]", kio estis mallongigita al "sendrata" (angle "wireless") fare de britoj. La prefikso "radio-" en senco de transsendo estis unuafoje uzita en la vorto radiokonduktanto, kreita de franca fiziko Édouard Branly en la jaro [[1897]], bazita sur la verbo verbo "radiadi" (latine,
=== Kino ===
Linio 90:
=== Televido ===
[[Dosiero:Tvwithantenna.jpg|eta
{{Ĉefartikolo|Televido}}
'''Televido''' (mallongigo: '''TV''') estas [[telekomunikado|telekomunika]] sistemo, per kiu eblas sendi moviĝantajn bildojn kaj sonojn trans distanco. Etimologie, ĝi estas [[hibrida vorto]], devenante el la [[greka lingvo|greka]] bazvorto ''tele'' (signifanta "malproksime") kaj la [[latina lingvo|latina]] ''video'' (signifanta "mi vidas").
[[Dosiero:Braun HF 1.jpg|dekstra|eta|220px|Germana televidilo de la 1958-a jaro]]
La aparato, kiu ricevas kaj montras la sendatajn signalojn, nomiĝas '''televidilo'''. Al televido rilatas verboj ''[[spekti]]'' kaj ''[[zapi]]''.
Linio 102:
====Blogoj====
{{Ĉefartikolo|Blogo}}
'''Blogo''' (ankaŭ nomata ''reta taglibro'' aŭ ''retlogo'') estas reta raporto fare de persono. Blogoj estas lokitaj en la [[Interreto]]n kaj preskaŭ ĉiam en la [[TTT]]. Blogoj enhavas liston de eroj (blogaĵoj aŭ blogeroj), kiuj ordinare estas ordigitaj de plej nova ĝis plej malnova kaj temas pri la
Blogo ordinare estas havebla en TTT-paĝo kaj [[RSS]]-a kanalo, tamen ne ĉiuj RSS-aj kanaloj estas blogoj. Ekzistas multaj programoj por krei blogojn per [[PHP]] aŭ [[Perl (programlingvo)|Perl]] kune kun [[SQL]]. Se oni ne havas konekton al TTT-ejo, kiu havas tiujn, ankaŭ ekzistas gastigaj servoj kiel [[LiveJournal]] aŭ [[Ĝangalo.com]].
Linio 119:
'''Podkasto''' (transliterumo de la anglalingva vorto ''podcast'') aŭ '''postelŝuto''', estas programo eldonita per la [[Interreto]], en maniero kiu ebligas al uzantoj aboni puŝkanalon kaj ricevi la novajn sonajn aŭ videajn dosierojn aŭtomate. Ĝi estas esence [[blogo]], kies (ĉefaj) publikaĵoj estas elŝuteblaj sondosieroj, aboneble listigataj per [[RSS]] aŭ simila protokolo. Tiu ĉi tekniko donas la eblecon al multaj produktantoj krei mem-eldonitajn [[radio]]- kaj [[televido]]-programojn. Ekzistas la distingo inter originalaj ("veraj") podkastoj kaj neoriginalaj podkastoj: originalaj estas tiuj elsendaĵoj, kiuj aperas nur en podkasta aranĝo, dum la neoriginalaj estas ekzemple elsendoj (jam elsenditaj) duume elsenditaj en podkasta formato.
Uzantoj abonas podkastojn per 'podkasta' [[programaro]], kiu periode serĉas kaj ricevas novajn materialojn. Poste ĝi povas aktualigi la enhavon de portebla muzikaparato, kopiante la novajn dosierojn al ĝi; el tio venas la angla nomo 'podcast', kombino el [[iPod]] (muzikaparato de la firmao [[Apple]]) kaj 'broadcast' (disaŭdigo, brodkasto). Podkastado tamen ne neprigas iPod-on; ĉiu muzikaparato aŭ [[komputilo]] kapabla ludi la koncernan datenaranĝon (plejofte tio estas [[MP3]], sed ankaŭ la pli novaj [[Ogg/Vorbis]] kaj [[AAC]]) povas aŭdigi sonajn podkastojn. Ĉirkaŭ 70% de la aŭskultantoj konsumas podkastojn per sia komputilo, la resto per portebla ludileto.
====Poŝtelefono====
Linio 126:
'''Poŝtelefono''' (aŭ '''ĉeltelefono''' laŭ [[ReVo]]) estas malgranda, portebla [[telefono]] kun ŝargebla [[akumulatoro]]. La poŝtelefona sistemo baziĝas sur bazaj stacioj, kiu ordinare havas [[anteno|antenan]] maston aŭ estas lokitaj sur alta konstruaĵo. La senda-riceva tereno estas sesangula. Ĉiu stacio provizas t. n. ĉelon kun diametro de kelkaj kilometroj (pro tiuj ĉeloj kelkaj nomas poŝtelefonon "ĉela telefono"). Poŝtelefono, kiu troviĝas en tiu ĉelo, povas kontakti la stacion kaj registriĝi tra ĝi. Kiam iu vokas la numeron de tiu poŝtelefono, la stacio respondas kaj peras la vokon al la poŝtelefono.
Poŝtelefonoj komunikas kun stacioj per [[mikroondoj]] kaj uzas sendopovon inter 100 mW kaj kelkaj [[vato (unuo)|vatoj]]. Tiu mikroradiado povas per
Modernaj poŝtelefonoj kutime havas multajn aliajn funkciojn ol nuran telefonadon. Multaj homoj ĉefe uzas siajn poŝtelefonojn por sendi [[tekstmesaĝo]]jn (''SMS''). Kelkaj poŝtelefonoj povas ankaŭ sendi bildmesaĝojn (''MMS''), kaj multaj aparatoj inkluzivas [[ilo]]jn kiel [[kalkulilo]]n, [[alarmo]]n, [[kalendaro]]n, kaj eĉ [[fotilo]]n, [[videokamerao]]n aŭ [[globala loktrova sistemo|biradan (navigadan) sistemon]]. Normala funkcio estas ankaŭ [[modemo]] por uzi Interreton rekte de la poŝtelefono aŭ de kutima komputilo uzante la poŝtelefonon kiel modemon (per [[GPRS]] aŭ alimaniere). Ekzistas ankaŭ aparta teĥnologio [[WAP]], kiu ebligas montri speciale faritajn kaj plisimpligitajn retpaĝojn sur la ekrano de poŝtelefono. Tute flanka afero ĉe multaj poŝtelefonoj estas diversaj amuzaĵoj kiel [[komputilludo|komputilaj ludoj]], [[radio]] kaj muzikludilo. La modelo N-Gage de [[Nokia (kompanio)|Nokia]] fakte pli estas ludmaŝino ol telefono. Ĝenerale eblas diri, ke nunaj poŝtelefonoj pli similas [[poŝkomputilo]]n.
Aparatoj, kiuj senkaŝe havas trajtojn de [[poŝkomputilo]] ([[operaciumo]], [[procesoro]], [[ĉipo|ĉiparo]] de vidiga sistemo, [[tuŝekrano]], aldona programaro ktp) fakte simple konsidereblas "pli modernaj" poŝtelefonoj ol la unuaj modeloj el la 1990-aj jaroj. Ofte ili estas nomataj "plurfunkciaj poŝtelefonoj", foje koncize [[saĝtelefono]]j.
== Profesioj rilataj al amaskomunikiloj ==
| |||