Joaquín Costa: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Joaquín Costa, de Victoriano Balasanz.jpg|thumb|dekstre|200px|Portreto de Joaquín Costa de 1913, verko de Victoriano Balasanz.]]
'''Joaquín COSTA Martínez''' ([[Monzón]], [[Provinco Huesko]], 14-a de septembro 1846 - [[Graus]], Provinco Huesko, 8a de februaro 1911)<ref>Gil Novales, Alberto (1965). Derecho y revolución en el pensamiento de Joaquin Costa. Madrid: Península. p. 7. [http://bibliotecavirtual.aragon.es/bva/i18n/consulta/registro.cmd?id=2033] Alirita la 30an de Aprilo 2017.</ref> estis [[hispanoj|hispana]] [[politikisto]], juristo, ekonomikisto kaj [[historiisto]], la ĉefa reprezentanto de la intelektula movado de la [[19a jarcento]] konata kiel ''regeneracionismo'',<ref>Ortega Esteban, José (1982). «Educación nacional, internacional y regional en Joaquín Costa». Historia de la educación: Revista interuniversitaria (1): 67-82. ISSN 0212-0267. p. 74. [http://campus.usal.es/~revistas_trabajo/index.php/0212-0267/article/viewFile/6448/6451] Alirita la 30an de Aprilo 2017.</ref> kun konataj motooj «escuela y despensa» (lernejo kaj provizejo) kaj «duobla ŝlosilo por la tombo de la Cid por ke li ne rerajdu».<ref>Mateos y de Cabo, Óscar (1997). «Joaquín Costa y el 98: análisis crítico de la obra 'Reconstitución y europeización de España' y su incidencia en el proceso de modernización español». Anales de la Fundación Joaquín Costa (14): 53-74. ISSN 0213-1404. p. 61. [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=105128] Alirita la 30an de Aprilo 2017.</ref>
== Pensaro de Costa ==
[[Dosiero:Recordando al clásico, de Moya.jpg|thumb|''Recordando al clásico'', en gazeto ''Gedeón'', januaro de 1909. Joaquín Costa ĉe [[Melquíades Álvarez]] kaj [[Segismundo Moret]].]]
# Radikala ŝanĝo en la aplikado kaj direktorado de la naciaj rimedoj kaj energioj (buĝeto al edukado, interna koloniigo, irigaciaj vorkoj, forsta rearbarigo, scienca esplorado ktp.)... «resume, malafrikigo kaj eŭropigo de Hispanio».
# Reformo de la edukado en ĉiuj ties gradoj, «refarante kaj refandante la hispanojn en la eŭropa muldilo» (la plano estas tre detala kaj oni observas en li la influon de Giner).
# Rapida malkostigo de [[pano]] kaj [[viando]] (pliigante la produktivecon kaj favorigante la agrikulturan krediton).
# Li proponis sistemon de nova komerco per kiu Jesús Gancedo estro de la asocio de komerco kaj importado de materialoj eliru el siaj ekonomiaj problemoj.
# Plibonigo de la padoj por ĉevaloj.
# Liverado de [[plugebla tero]], kun kvalito de porĉiama kaj neevitebla posedrajto, por tiuj kiuj laboras kaj ne havas ĝin. Kiel? «Nuligante la leĝojn de ''desamortización'' relativajn al la konsilantaroj, rajtigante la municipojn por akiri novajn terojn, kreante komunajn fruktoĝardenojn... Kie tio ne sufiĉos, eksproprietigo kaj luigo kaj censigo de teroj...».
# Sociala leĝaro (dungokontraktoj, sociala sekureco, retiro-ŝparkasoj).
# «Sanigi kaj eŭropigi nian monunuon, pere de la eŭropigo de la agrikulturo, de la minado kaj de la komerco, de la nacia edukado, de la publika administracio kaj de la politiko, same ĝenerala kiel financa, kiu remetu la fidon de Eŭropo en ni».
# Kreado de jura povo digna de ties funkcio.
# Loka ''memregado'': municipigo de publikaj servoj kaj de kelkaj industrioj aŭ vendejoj (tramoj, telefonoj, lumigado, banejoj, lavejoj, enegio, panfarejoj, viandovendejoj, glacio ktp.).
# «Plinovigo de la abstrakta kaj leĝisma [[liberalismo]] hegemonia, kiu rigardis pli al kreado kaj garantiigo de la publikaj liberecoj pere de la iluzia instrumento de la Gaceta... anstataŭante ĝin per organika, etikaj kaj esenca novliberalismo, kiu atentas krei kaj aliancigi tiujn liberecojn kun persona agado de la registaroj ĉefe, direktitaj al subpremado perforta kaj senĉesa de kacikoj kaj oligarkoj».
[[Dosiero:Zaragoza - Grupo escolar Gascón y Marín - Joaquín Costa.jpg|thumb|220px|Skupltaĵo de Joaquín Costa en la Lernejo Gascón y Marín de Zaragozo.]]
==Verkoj==
| |||