Nordio: Malsamoj inter versioj

** finn-ugraj: [[Finna lingvo|finna]], [[Tornival-finna lingvo|tornival-finna]], [[Samea lingvo|sameaj lingvoj]]

** kaj [[Cigana lingvo|cigana]] inter kelkaj aliaj tradiciaj kaj novaj minoritat-lingvoj.

 

Jena regionigo estas parte geografia, parte historia, parte politika. Geografie, pro la aparteco kaj distanco al la kultura kaj milita centro de [[Eŭropo]] ([[Grekio]], [[Italio]], [[Francio]], [[Germanio]], [[Rusio]], ktp).

 

Historie, ĉar la skandinavoj kaj la islandanoj kaj la [[svedlingvaj finnlandanoj]] kaj la feroanoj ĉiuj idas de la ĝermanaj [[vikingoj]], parolante [[pranordlanda lingvo|pranordlandidan]] kaj tial parte interkompreneblaj, precipe en Skandinavio, kie danoj, norvegoj kaj svedoj plej ofte ne bezonas kroman interlingvon. La alia lingvaro de Nordio estas la [[Finn-ugra lingvaro|finn-ugra]], parolata fare de finnoj kaj [[sameoj]] en la tuta plejnordejo kontinenta de Nordio (kaj iom en najbara provinco de [[Rusio]]). La kulturoj kaj regaj sistemoj de la nordiaj landoj tre similas unu la alian. Ĉiuj landoj de Nordio krom Finnlando, kaj ankaŭ [[Estonio]] (kaj aliaj landoj), uzas [[krono (valuto)|krono]]n kiel valuton. Finnlande uzatas [[Eŭro]]n.

 

 

Politike, oni ankaŭ kalkulas Nord-Amerikan insulegon [[Gronlando]]n al Nordio (pro ties aparteneco al Danio). Geografie kaj historie, oni ofte kunkalkulas la [[Ŝetlandaj Insuloj|Ŝetlandajn Insulojn]] kaj Gronlandon kaj [[Baltio]]n (ĉiuj iam kun vikingidaj enloĝantoj) kaj la finn-ugrajn regionojn de Rusio ([[Karelio]] kaj certajn partojn de la duoninsulo [[Kola]]).

 

Antaŭ pli ol mil jaroj, la nordianoj multe ĝenis al la mondo, vikingumante tra Eŭropo, ĉeeŭropaj [[Azio]] kaj [[Afriko]], kaj eĉ en Gronlando kaj [[Nordameriko]], kiujn ili kiel la unuaj eŭropanoj malkovris. Hodiaŭ, la kvin landoj estas fame konataj tra la mondo kiel pacamaj demokratioj kopiindaj.

 

La [[Mezepoko|mezepokan]] historion de Nordio markis longedaŭraj militoj kaj [[malvarma milito|malvarmaj]] kaj realaj inter la partoj okcidenta kaj orienta, reciproke regataj de Danio kaj Svedio. Pro tio, oni eĉ proponis [[Nordia flago|Nordian flagon]] {{fonto mankas<!-- ĉu ĉi tiu fakte estas la kialo de la farboj? -->|kombinantan je la farboj}} de la flagoj dana kaj sveda: ruĝa [[Skandinava kruco]] sur flava fono. Hodiaŭ ĝin nur utiligas kelkaj [[Nordiisto]]j.

 

== Kronologio pri la nordaj landoj ==