Aerarmeo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 4:
[[Dosiero:B-2 spirit bombing.jpg|thumb|dekstre|180px|B-2.]]
'''Aerarmeo''' estas [[milito|milita]] grupo de armitaj homoj organizitaj por batali sur la ĉielo. Aerarmeoj kutime formas parton de la [[militfortoj]] de ŝtato. Multaj nacioj havas aerarmeojn por defendi siajn terojn kaj elstarigi sian povon. Ano de aerarmeo normale nomiĝas [[aviado|aviadisto]]. Ne estas eble doni esperante egalaĵojn por ĉiuj mondaj aerarmeaj rangoj, sed la plej alta [[rango]] ĉe la aerarmeo ofte estas [[generalo]].
 
(nederlande ''luchtmacht'', france ''armée de l'air'', germane ''Luftwaffe'', itale ''forza aerea'', hispane ''ejército del aire'', portugale ''força aérea'', svede ''flygvapen'', angle ''air force'', arabe ''al-kuŭat al-ĝauŭija'', ĉine ''kongjun'', japane ''kugun'', koree ''konggun'', ruse ''военно-воздушные силы'')
 
== Historio ==
Post la invencoinvento de [[aviadilo]], multaj miltistoj intencis aviadilon kiel "Armilo". La unua organizaĵo kiel aerarmeo estis naskiĝita en [[Francio]] sub la nomo de Milita Aviado ({{fr}} Aviation Militaire) en 1909. Dum la [[Itala-turka milito]], Italia armeo uzis aviadilon por skolti kaj bombi malamikan vilaĝon.
 
La oficiala uzado por kiel armilo estis farita dum la [[unua mondmilito]]. Dum la skolta flugo, aviadiloj kiel skoltaviadilo kunvenis malamikajn aviadilojn dum la flugo, kampis kun malamikan aviadilon kun armiloj. Dum la konflikto en [[ĉielo]], "Milita aviado" naskiĝis por kampi malamikajn aviadilojn, poste rezultis naskiĝo de armeo de aviadiloj, kiu nomita kiel '''aerarmeo''' (Laŭ [[franca]] nomo) aŭ '''aerforto''' (Laŭ [[angla]] nomo).
 
Post la unua mondmilito, la vido pri aviadiloj rapide disvolviĝis. La unua aerarmeo kiel ''sendependenca organizaĵo'' naskiĝis en [[Britio]] kiel [[Reĝa Aerarmeo]]. En 1919, Pariza Konvencio estis subskribita, kiu unue reuglis pri aviado. Dum la 1920-jaroj, aviadgeneraloj kiel Billy Mitchell en [[Usono]] kaj Giulio Douhet en [[Italio]] forte rekomendis por strategia bombado en milito por detrui militindustrion de malamika ŝtato.
 
Dum la [[dua mondmilito]], la strategioj kaj taktikoj de aerarmeo pli rapide disvolviĝis: Strategia bombado, Terarmea-Aeramrea kunlaborado (Proksima aera helpo, CAS), Radaro, Radia navigado, Jetmotoraj aviadiloj estis aperita. Speciale, aperigo de [[jetmotoro]] kaj [[misilo]], [[radaro]] rapide ŝanĝis koncepton de "Hundbatalo" (Batalo inter ĉasaviadiloj).
 
La [[Malvarma milito]] estis tempo por moderna disvolviĝo de aerarmeo kun [[elektroniko|elektronikaj]] teknologioj. Dum la [[Korea milito]], la unua batalo inter jetmotoraj ĉasaviadiloj estis farita inter F-86 kaj MiG-15. En [[Vjetnama milito]], unue [[Misilo|gvidata misilo]] estis uzita kontraŭ ĉasaviadiloj, kaj sistemo AEW&C ({{en}} Airborne Early Warning & Control) estis aperita. La apero de [[helikoptero]] naskiĝis armean aviadon por administri aeran operadon de helikopteroj. En [[Araba-israela konflikto]], kontraŭaera forto kun ter-aeraj misiloj kaj radaroj estis aperita. En fino de 1980-jaroj, unua kaŝaviadilo flugita por aeroperado.
 
Nuntempe teknika procezo estas daŭrita: La [[Telestiraviadilo]]j (UAV) faras bombadon en [[Irako]] kaj [[Afganio]], anstataŭe ĉasaviadiloj kaj bombaviadiloj.
La oficiala uzado por kiel armilo estis farita dum la [[unua mondmilito]]. Dum la skolta flugo, aviadiloj kiel skoltaviadilo kunvenis malamikajn aviadilojn dum la flugo, kampis kun malamikan aviadilon kun armiloj. Dum la konflikto en [[ĉielo]], "Milita aviado" naskiĝis por kampi malamikajn aviadilojn, poste rezultis naskiĝo de armeo de aviadiloj, kiu nomita kiel '''aerarmeo''' (Laŭ [[franca]] nomo) aŭ '''aerforto''' (Laŭ [[angla]] nomo).
 
== Aerarmeoj ==