Dekstra ekstremismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 97:
Krom la oficiala aktiveco de dekstraj ekstremistoj en la nacia registaro kaj parlamento, ekzistas multnombraj nov-naziaj grupoj kun bonaj konektoj al dekstraj ekstremistoj de Germanio, inter alie en la plejparte germanlingva [[Suda Tirolo]], kie dum la lastaj jaroj kreskas perfortaj konfliktoj inter lokaj germanlingvaj kaj itallingvaj dekstraj ekstremistoj. Tiuj grupoj ankaŭ organizas atencojn kontraŭ azilpetantoj kaj kontraŭ politikaj malamikoj.
 
===UsonoSerbio===
Serbia dekstra ekstremismo estas rilata kun tradicia naciismo. Antaŭe la [[unua mondmilito]], serba naciismaj organizaĵoj kiel Nigra mano planis mortigon de aŭstria arkiduko [[Franz Ferdinand de Aŭstrio-Este|Franz Ferdinand]], komenciĝis [[unua mondmilito|unuan mondmiliton]]. Dum la [[dua mondmilito]], supernaciismaj organizaĵoj kiel Ustaŝa kaj Ĉetnik mortigis pli ol 514.000 civilulojn. Post la milito, Sub [[Josip Broz Tito]], SFRJ punis tiujn naciismajn organizaĵojn por krei komunisman ŝtaton.
 
Post la morto de Tito, serba dekstra ekstremismo renaskiĝis dum la [[disfalo de Jugoslavio]]. Serba radikal-naciista politikisto kiel [[Slobodan Miloŝeviĉ]] propagandis por reviviĝo de serba nacio, kiu provokis timon inter jugoslavaj respublikoj, kiuj timis jingoisman movadon de Serbio kontraŭ aliaj respublikoj. En 1990, post la konflikto kun Serba registaro, Slovenio deklaris sendependencon el Federacia registaro, kiu estis kontrolita de Serbio.
 
Dum la [[Jugoslavaj militoj]], [[Serbio kaj Montenegro|FRJ]], kiu estis gvidita de [[Slobodan Miloŝeviĉ]], helpis dekstrajn naciismajn organizaĵojn en [[Kroatio]] kaj [[Bosnio kaj Hercegovino]]. Miloŝeviĉ kaj naciismaj politikistoj propagandis lokan serban loĝantaron por batali kun registaro de aliaj respublikoj. Dekstraj ekstremistoj kiel Ĉetnikoj mortigis civilulojn, speciale en [[Bosnio kaj Hercegovino]]. La subteno de dekstra ekstrimismaj organizaĵoj de serboj poste rezultis forpelon de serban loĝantaron el heĵma teritorio, kiel Operado Fulmo de Kroataj militfortoj en 1995. Pro la help por [[genocido]], Ĝis 2000, Jugoslavio forpelis el UN, perdis poston de leĝa posteulo de SFRJ.
 
Post la elpostenigo de [[Slobodan Miloŝeviĉ]], Serba registaro kunlaboris kun [[Unuiĝintaj nacioj]] por puni militkrimulojn, kiuj mortigis aŭ propagandis por [[genocido]] dum la milito. [[Montenegro]] iĝis sendependa ŝtato post la [[referendumo]] en 2006, [[Kosovo]] deklaris sendenpendecon el Serbio en 2008.
 
===Usono===
En Usono oni klasike asocias dekstran ekstremismon kun la [[Ku-Kluks-Klano]], sed hodiaŭ ĝi inkludas la novan movadon [[alt-right]] kaj la [[novreakcio]]n, kiuj en la prezidenta elekto de 2016 sukcese nomumigis [[Donald Trump]] al la [[Respublikana Partio (Usono)|Respublikana Partio]].
 
Linio 104 ⟶ 112:
 
===En aliaj landoj===
Ankaŭ en '''Japanio''', '''Sudafriko''', '''Pollando''', '''Turkio''', '''Luksemburgio''', '''Aŭstrio''', '''Rusio''', '''Sudameriko''', en multaj '''pliaj ŝtatoj de Eŭropo''' kaj aliloke ekzistas forta dekstra ekstremismo.
 
==Notoj kaj referencoj==