Ĉina skribo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →Bibliografio: plibonigadeto per AWB |
Mi aldonis informojn pri la specoj de signoj. |
||
Linio 30:
=== Simplaj ideogramoj ===
* En ĉina 指事字 ''zhǐshìzì''
Nomita ankaŭ ''simplaj indikiloj,'' tiu malgranda kategorio enhavas karaktrojn kiuj estas rektaj [[ikono|ikonecaj]] bildoj. Ekzemploj estas 上 ''shàng'' "supre" kaj 下 ''xià'' "malsupre", origine nur
=== Komponitaj ideogramoj ===
* En ĉina 会意字 / 會意字 ''huìyìzì,'' la komponitaj ideogramoj estas signoj, kiuj konsistas el du partoj, kiuj kune iel faras la signifon de la tuto. Ekzemple 日 ''rì'' "suno" plus 月 ''yuè'' "luno" faras 明 ''míng'' "brila", "klara". Rimarku, ke inter la prononcoj de la partoj kaj de la tuto tute ne estas similo nek rilato; temas la konstruo nur pri la semantiko.
=== Rebusaĵoj ===
* En ĉina 假借字 ''jiǎjièzì,'' la kategorio de rebusaj skriboj estas esence sama al la koncepto de rebuso, kiel oni tion konas en la aliaj partoj de la mondo: uzi ion devene bildon ne bilde, sed pro la sono de la vorto por tiu afero. Ekzemple 象 ''xiàng'' estas devene bildo de elefanto, kaj plu havas tiun signifon, sed signifas krom tion "aspekto", "aspekti", pro tio, ke la vortoj samsonas en la antikva hana lingvo. Simile 云 ''yún'' devene estas bildo pri nubo, sed oni eksribis pere vorton por "diri", kaj sekve faris la formon 雲, kun supra elemento signifanta "pluvo", kio estas uzata por vortoj rilataj al vetero (ekzemple 雹 ''báo'' "hajlo", 雷 ''léi'' "tondro", 霧/雾 ''wù'' "nebulo"). Pro tio, ke la vorto ''yún'' por la senco "diri" estas jam de nemallonga tempo arkao, oni forigis la distingon inter 云 kaj 雲 en la [[Simpligita ĉina skribo|simpligita skribo]]; en la maloftaj okazoj, en kiuj oni volas diri per ''yún'' "diri", la supozo estas, ke distingo eblos per kunteksto.
=== Son-semantikaj komponaĵoj ===
* En ĉina 形声字 / 形聲字 ''xíngshēngzì,'' la son-semantike komponitaj skriboj estas ege la plej granda kategorio, estante pli ol 90% el la signoj en moderna vortaro. Temas pri signoj, kiuj konsistas el unu parto, kiu donas "kategorion" (malprecize) de signifo, kaj unu parto, kiu donas proksimume la sonon. La son-semantike komponitaj skriboj estas ege la plej granda kategorio, estante pli ol 90% de la signoj en moderna vortaro. Ekzemple el 工 ''gōng'' "laboro" oni per aldono de parto signifanta "fadenon", "silkon" faras 紅 ''hóng'' "skarlato", per aldono de parto signifanta "akvon" faras 江 ''jiāng'' "rivero", per aldono de parto signifanta "agi", "frapi" faras 攻 ''gōng'' "ataki", kaj tiel plu. En pluraj okazoj oni aldonas semantikan elementon al ekzistanta signo, kiu konsistas jam el semantika kaj sona elementoj. Ekzemple 湖 ''hú'' "lago" konsistas el maldekstra elemento signifanta "akvon" plus dekstra elemento 胡 ''hú'' "barbaro", sed 胡 ''hú'' mem konsistas el 古 ''gǔ'' "antikva" plus elemento signifanta "karnon". (En tiuj kazoj, oni uzas mallongigitajn formojn de signoj por semantikaj elementoj; la normalaj memstaraj signoj por "akvo" kaj "karno" estas respektive 水 ''shuǐ'' kaj 肉 ''ròu'', sed oni rigardas la tri streketojn maldekstre de 江 ''jiāng'' kaj 湖 ''hú'' kiel mallongigitan formon de 水 ''shuǐ'', kaj simile la dekstran parton de 胡 ''hú'' kiel mallongigitan formon de 肉 ''ròu''; sekve oni trovos ilin en vortaro sub tiuj sekcioj.
== Surekranigo de ĉinaj ideogramoj ==
| |||