Atomo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 2:
'''Atomo aŭ Maldisigeblo''' estas, laŭ [[fiziko]], la baza ero kiu konsistigas [[materio]]n.
 
==Priskribo==
La greka filozofo [[Demokrito]] unue postulatis, ĉirkaŭ la jaro [[-400|400 a.K.]], ke devas ekzisti nedivideblaj eroj de materio, aŭ [[elemento]]j. Li nomis ĉi tiujn malgrandegajn erojn de materio ''"atomos"'', vorto kiu en la [[greka lingvo|greka]] signifis "netranĉebla". Tamen, hodiaŭ ni scias ke la atomo vere estas dividebla.
 
La atomo konsistas el la negative ŝarĝitaj [[elektrono]]j, turniĝantaj ĉirkaŭ pozitiva atomkerno (aŭ nukleo). Laŭ tiu ĉi klasika modelo, la atomo pli malpli similas la [[sunsistemo]]n; la [[kerno]] similas la [[suno]]n, kaj la elektronoj similas la ĉirkaŭantajn [[planedo]]jn. Atomoj estas tiel malgrandaj, ke ili neniel videblas, eĉ ne per elektronika mikroskopo. Ekzemple, la grando de atomo de [[hidrogeno]] estas nur 0,1 nanometro, aŭ 1/100.000.000.000 m (aŭ 10<sup>−10</sup>m). Unu gramo de [[aluminio]] proksimume havas 20.000.000.000.000.000.000.000 atomojn (2x10<sup>22</sup>).
 
Linio 11 ⟶ 10:
 
==Historio de malkovroj==
La greka filozofo [[Demokrito]] unue postulatis, ĉirkaŭ la jaro [[-400|400 a.K.]], ke devas ekzisti nedivideblaj eroj de materio, aŭ [[elemento]]j. Li nomis ĉi tiujn malgrandegajn erojn de materio ''"atomos"'', vorto kiu en la [[greka lingvo|greka]] signifis "netranĉebla". Tamen, hodiaŭ ni scias ke la atomo vere estas dividebla.
 
La [[atommodelo de Thomson]] estas unu el la pluraj sciencaj modeloj de la [[atomo]]. Ĝi estis unue proponita de [[Joseph John Thomson]] en [[1904]]<ref>{{cite web|date=27-a de aŭgusto 2009|title=Plum Pudding Model - Universe Today|publisher=Universe Today|url=http://www.universetoday.com/38326/plum-pudding-model/|accessdate=la 19-an de decembro 2015}}</ref> rapide post la malkovro de la [[elektrono]], sed antaŭ la malkovro de la [[atomkerno]]. La modelo provis kombini la tiame konatajn ecojn de atomoj: 1) elektronoj estas negative ŝargitaj partikloj kaj 2) atomoj estas neŭtre ŝargitaj.