Bajkalo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 79:
| notoj =
}}
La [[lago]] '''Bajkalo''' (en [[rusa]]: о́зеро Байка́л, tr. Ozero Baykal; IPA: [ˈozʲɪrə bɐjˈkaɫ]; en [[Burjata lingvo|burjata]]: Байгал нуур, en [[Mongola lingvo|mongola]]: Байгал нуур, Baygal nuur, etimologie signife, en mongola, "la natura lago"<ref> Dervla Murphy (2007) Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals, London, John Murray, p. 173.</ref>) estas [[rifta lago]] en [[Rusio]] kiu situas en suda [[Siberio]], sur parto de la limo inter [[Irkutska regiono]] nordokcidente kaj [[Burjatia Respubliko]] sudoriente. La lagon ĉirkaŭas [[montoj]] kaj altaj montetoj. La irkutskia flanko de la bajkala bordo estas pli kruta, kaj la burjatia estas malpli (kelkloke la montoj malproksimas de la bordo je kelkdek kilometroj). La regiono apud Bajkalo estas tre [[seismo|seismema]], ĉi tie tre oftas [[tertremo]]j. Tamen, plejparto da ili estas fakte nerimarkeblaj, ĉar la intenso estas nur unu aŭ du poentoj laŭ la [[Richter-skalo|skalo de Riĥter]].
 
La lago Bajkalo estas la [[Listo de lagoj laŭ akvokvanto|la plej granda]] [[Nesala akvo|nesalakva]] lago laŭ akvokvanto en la mondo, kaj enhavas 22–23% el la monda nesala [[surfacakvo]].<ref name=SPN2014/><ref>{{cite book| authors=Schwarzenbach, Rene P.; Philip M. Gschwend; and Dieter M. Imboden | title=Environmental Organic Chemistry | year=2003 | publisher=Wiley Interscience | edition=2 | page=1052 | isbn=9780471350538}}</ref><ref>{{cite book| authors=Tyus, Harold M. | title=Ecology and Conservation of Fishes | year=2012 | publisher=CRC Press | page=116 | isbn=978-1-4398-9759-1}}</ref> Kun 23,615.39 km³ de [[nesala akvo]],<ref name="INTAS"/> ĝi enhavas pli da akvo ol la Nordamerikaj [[Grandaj Lagoj]] ĉiuj kombinitaj.<ref>{{cite book|editor-last1=Bright|editor-first1= Michael | others=preface by Koichiro Mastsuura|title=1001 natural wonders : you must see before you die|date=2010|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=9781844036745|page=620|edition=2009 }}</ref> Kun maksimuma profundeco de 1,642 m,<ref name="INTAS"/> Bajkalo estas anakŭ la plej profunda lago en la mondo.<ref>{{cite web|url=http://geology.com/records/deepest-lake.shtml|title=Deepest Lake in the World|publisher=geology.com |accessdate=18a de Aŭgusto 2007}}</ref> Ĝi estas konsiderata inter la plej klaraj lagoj de la mondo<ref>{{cite book |title=Ecosystems and Natural Resources of Mountain Regions. Proceedings of the first international symposium on Lake Baikal: The current state of the surface and underground hydrosphere in mountainous areas. "Nauka", Novosibirsk, Russia|authors=Jung, J., Hojnowski, C., Jenkins, H., Ortiz, A., Brinkley, C., Cadish, L., Evans, A., Kissinger, P., Ordal, L., Osipova, S., Smith, A., Vredeveld, B., Hodge, T., Kohler, S., Rodenhouse, N. kaj Moore, M. |editor1-first=A.I. |editor1-last=Smirnov |editor2-first=L.R. |editor2-last=Izmest'eva |year=2004 |pages=131–140 |chapter=Diel vertical migration of zooplankton in Lake Baikal and its relationship to body size |chapterurl=http://www.wellesley.edu/Biology/Faculty/Mmoore/Content/JUNG_et_al_2004.pdf |chapter-format=PDF |accessdate=9 August 2009}}</ref> kaj ĝi estas konsiderata ankaŭ la plej malnova lago en la mondo<ref name="touchstone">{{cite web|url=http://marine.usgs.gov/fact-sheets/baikal/|title=Lake Baikal – A Touchstone for Global Change and Rift Studies|publisher=[[United States Geological Survey]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120629180319/http://marine.usgs.gov/fact-sheets/baikal/|archivedate=2012-06-29|accessdate=2016-01-03}}</ref> - kun 25 milionoj da jaroj.<ref name="unesco">{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list/754|title=Lake Baikal – UNESCO World Heritage Centre|accessdate=5a de Oktobro 2012}}</ref> Ĝi estas la sepa plej granda lago en la mondo laŭ surfaca areo.
 
La regiono apud Bajkalo estas tre [[seismo|seismema]], ĉi tie tre oftas [[tertremo]]j. Tamen, plejparto da ili estas fakte nerimarkeblaj, ĉar la intenso estas nur unu aŭ du poentoj laŭ la [[Richter-skalo|skalo de Riĥter]].
 
== Ĝenerale ==