Hakilo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Difino de "toporo"; titoloj de bildoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Axe.jpg|eta|300px|Moderna hakilo.]]
[[Dosiero:Axe of iron from Swedish Iron Age, found at Gotland, Sweden.jpg|eta|Hakilo de la [[ferepoko]].]]
'''Hakilo''' estas akra [[ilo]] por haki, t. e. frapi por tranĉe dispartigi. Hakilo estas maldelikata ilo, per kiu oni tranĉas per ripetata batado, ĉefe [[arbo]]jn kaj [[ligno]]. Ĝi konsistas el larĝa, dika, peza klingo padelforma kaj pli-malpli longa tenilo. Hakilo kun longa tenilo nomiĝas ''toporo''<ref>Vd la vorton toporo en [[NPIV]] [http://vortaro.net/#toporo]</ref>; tiu termino originas la pola lingvo (''topór'') kaj de la rusa lingvo (''Топо́р''), laŭ kiu la vorto signifis batalhakilon de rajdosoldatoj.
 
Laŭ [[Francisko Azorín]] '''haki''' estas ''Tranĉi per batoj de akra, peza ilo.''<ref>[[Francisko Azorín]], arkitekto, [[Universala Terminologio de la Arkitekturo]] (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 87.</ref> Li indikas [[etimologio]]n el antikva germana ''haccan'' (hakilo),<ref>Azorín, samloke.</ref> kaj li aldonas terminon '''hakilo''', por prenilo kun akra tranĉanta lameno en la sama ebeno.<ref>Azorín, samloke.</ref>
 
Hakilo kun longa tenilo nomiĝas ''toporo''<ref>Vd la vorton toporo en [[NPIV]] [http://vortaro.net/#toporo]</ref>; tiu termino originas la pola lingvo (''topór'') kaj de la rusa lingvo (''Топо́р''), laŭ kiu la vorto signifis batalhakilon de rajdosoldatoj.
 
Primitivaj ŝtonaj iloj ankaŭ estas nomataj "hakiloj", kvankam ili ne estas uzitaj nur por haki, sed ankaŭ por tranĉi aŭ raspi. Ankaŭ kelkaj armiloj estas nomitaj "hakiloj" (batalhakilo). Lanco kombinita kun batalhakilo oni nomas [[halebardo]]n. Hakiloj, kiujn uzis indianoj en bataloj, nomiĝas [[tomahoko (hakilo)|tomahokoj]].