Kriptologio: Malsamoj inter versioj

 

Historie, ĉifriko estis koncernata nur kun ''[[ĉifrado]]''; tio estas, metodo konverti [[informo]]n de ĝia normala, komprenebla formo en nekompreneblan aranĝon, bildigante ĝin nelegebla sen sekreta scio. Ĉifrado estis uzita unuavice por certiĝi sekretecon en gravaj komunikadoj, kiel tiuj de spionoj, armeaj estroj, kaj diplomatoj.

 

Ĉifriko havas longan kaj buntan historion. Ĝenerale, la plaj fruaj formoj de sekreta skribado (nun kolektive terminita ''klasika'' ĉifriko) apenaŭ postulis pli ol (plumon (skribilo), grifelo) kaj papero. La du ĉefaj kategorioj de klasikaj ĉifroj estas [[Transpona cifero|transponaj ciferoj]], kiu reordigas la ordon de literoj en mesaĝo, kaj anstataŭo (ĉifroj), kiu sisteme anstataŭigas literojn aŭ grupojn de literoj per aliaj literoj aŭ grupoj de literoj. Unu el la plaj fruaj kaj plej simplaj anstataŭoj (ĉifroj) estis la [[Cezara ĉifro]], uzita fare de [[Julio Cezaro]] dum lia armea kampanjoj. Ĉifriko estis uzita unuavice por armea komunikadoj, sed ankaŭ havis religiajn aplikojn. Fruaj Kristanoj uzis ĉifrikon por helpi gardi siajn religiajn skribaĵojn por konfiti ilin en la vizaĝo de persekutado. Ĉifriko estas ankaŭ advokatita en la ''Kama Sutro'' kiel maniero por (amorant(in)oj, amorant(in)as, amant(in)oj, amant(in)as, geamantoj) komuniki sen esti esplorita. Aldone al ĉifrado, _steganography_ estis ankaŭ ellaborita en la antikvaj tempoj. Dum ĉifrado provas fari mesaĝon nelegebla, steganografio provas fari mesaĝon ''nerimarkebla.'' Unu ekzemplo de tia tekniko, de [[Herodoto]], estis skribi mesaĝon kiel tatuo sur sklava kapo, kaj ĝin kaŝi per rekreskinta hararo.