Ionika ordo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e thumb ---> eta (pri dosieroj): Jionika ---> Ionika; ionikoj ---> ionoj
Linio 1:
[[Dosiero:Erechtheum_SW-650px.jpg|thumbeta|250px|<center>la antikva greka templo ''Ereĥtheion'' de la [[Akropolo]] en [[Ateno]] kun ionikaj kolonoj, vidata de sudokcidento]]
[[Dosiero:Kolonaj ordoj.png|thumbeta|250px|<center>kapiteloj[[kapitelo]]j de la kvin klasikaj kolonaj ordoj (kaj aldone la "moderna ionika ordo" en superrigardo]]
La '''ionika ordo''' estas unu el la kvin klasikaj [[kolonaj ordoj]].
 
Laŭ [[Francisko Azorín]] '''JonikaIonika arto''' [tiele] estas ''Arkitektura ordo elpensita de la grekaj artistoj; la [[kapitelo]] havas tipajn volutojn[[voluto]]jn.''<ref>[[Francisko Azorín]], arkitekto, [[Universala Terminologio de la Arkitekturo]] (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 95.</ref> Li indikas [[etimologio]]n el greka ''ionikos'' el [[Ionio]], propra nomo de greka lando; kaj de tie la latina ''ionicus''.<ref>Azorín, samloke.</ref>
 
==Klasigo==
Linio 12:
== Historia evoluo ==
La [[dorika ordo|dorika]], ionika kaj [[korinta ordo]]j jam ekestis en la klasika epoko de antikva Grekio, dum la [[toskana ordo|toskana]] kiel ankaŭ la [[kompozita ordo]]j estas inventaĵo de la klasike romia arkitekturo.
Uzo de la ionika ordo observeblas ekde la komenco de la [[6-a jarcento a.K.]]. La nomo ''ionika ordo'' fontas de la [[ionikojionoj]], la pli malnova kaj de la [[dorikojdoroj]] el la origina setla teritorio forpelita helena tribo. La stilo estis aparte disvastigata en la [[Malgrandazio|malgrandazia]] regiono [[IonikioIonio]], sur la insuloj de la [[egea maro]] loĝataj de ionikojionoj, kaj en [[Atiko]], la greka regiono ĉirkaŭ la urbo [[Ateno]]. Paralele al tio, en la partoj de Grekio okupitaj de la dorikoj estis pli disvastigata la konkurenca [[dorika ordo]] de kolonoj. Kontraste al la dorika stilo, kiu havis unuecan aspekton, la ionika tamen restis dispartigita al pluraj variaĵoj, ĉar la ionika setloteritorio estis tro diserigita por permesi evoluon de plene unueca artitektura regularo. Nur dum la [[4-a jarcento]] ĉefe la malgrandaziaj ionikaj arkitektoj interkonsentis pri komunaj reguloj, por bone difini sian stilon kontraste al la dorika. Dum la plua evoluo de la helena historio perdiĝis la regiona ligiĝo de la arkitekturaj stiloj kaj ambaŭ kolonaj ordoj ekuziĝis por konstruaĵoj de la tuta [[helenismo|helena kulturo]].
 
== Karakterizaĵoj ==
Kiel la dorikaj, ankaŭ la ionikaj kolonoj havis centre pli dikan kolonotrunkon, kvankam malpli akcentite. La kolona trunko estis provizita per vertikalaj [[kanelo]]j, kies nombro po kolono dum la 6-a jarcento a.K. ankoraŭ variis inter 28 kaj 48. Nur dum la 5-a antaŭkrista jarcento la nombro ĝenerale fiksiĝis je 24 kaneloj, poe dividite per mallarĝa interspaco. Tamen ankaŭ tiutempe restis esceptoj kiel la dorike influita regiono [[Argolando]], kie nur konstruiĝis ionikaj kolonoj de 20 kaneloj.
 
[[Dosiero:Monopteros Englischer Garten Munich.jpg|thumbeta|leftmaldekstre|250px|<center>la klasikisma pavilono ''Monopteros'' kun ionikaj kolonoj en la Angla Ĝardeno de [[Munkeno]]]]
Foje la subaj trionoj de la kanelaj kavaĵoj pleniĝis per dekoraj bastonoj. La trunka supro iukaze estis dekorita per specifaj bendoj nomataj ''Anthemion'', aŭ la kolona piedo ricevis aldonajn figurajn reliefojn, latine nomataj ''columnae caelatae''. Ekzemploj de tio troveblas ĉe la pli aĝa kaj pli juna temploj de la diino [[Artemiso]] de [[Efeso]] aŭ ĉe la templo de [[Apolono]] en [[Didima]]. La komenca stila libereco de la ionika ordo ankaŭ montreblas en tio, ke dum longa tempo permesatis uzi aliajn formojn de [[kapitelo]]j, ekzemple la eolan aŭ korintan formon. La ionika kapitelo konsistas ĉefe en du [[voluto]]j ĉiuflanke.