Strasburgo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 179:
[[Dosiero:Absolute Strasbourg 1644 Merian 01.jpg|thumb|dekstre|Strasburgo kiel vidita en 1644.]]
[[Dosiero:The beautiful Strasbourgian mg 0063.jpg|thumb|dekstre|''La Belle Strasbourgeoise'', fare de [[Nicolas de Largillière]], 1701.]]
La Libera Grandurbo Strasburgo restis neŭtrala dum la [[Milito de la Tridek Jaroj]]. En septembro 1681 ĝi estis aneksita fare de reĝo [[Ludoviko la 14-a]], kies senprovoka aneksado estis rekonita fare de la Traktato de Rijswijk (1697). La oficiala politiko de religia maltoleremo kiu veturigis multajn protestantojn for de Francio post la revoko de la Nanta edikto (1598), de la Edikto de Fontainebleau (1685), estis uzita nek en Strasburgo nek en Alzaco. La Strasburga Katedralo, aliflanke, estis redonita de la luteranoj al la katolikoj. La germana Lutera universitato daŭris ĝis la [[Franca Revolucio]]. Famaj studentoj estis [[Goethe]], [[Johann Gottfried Herder]] kaj aliaj.
Dum vespermanĝo en Strasburgo organizita de urbestro Frédéric de Dietrich la 25an de aprilo 1792, [[Claude Joseph Rouget de Lisle]] komponis la poste himnon "[[Marseljezo]]". Tamen, la statuso de Strasburgo kiel civito estis revokita fare de la Franca Revolucio. ''Enragés'', plej fifame Eulogius Schneider, administris la grandurbon per foje tre fera mano. Dum tiu tempo, multaj preĝejoj kaj klostroj estis aŭ detruitaj aŭ grave difektitaj. La katedralo perdis centojn de siaj statuoj (poste anstataŭigitaj per kopioj en la 19-a jarcento) kaj en aprilo 1794, ekzistis babilado por malkonstrui ĝian pinton, laŭ la ideo ke ĝi vundis la principon de egaleco. La turo estis pardonita, aliflanke, kiam en majo de la sama jaro civitanoj de Strasburgo kronis ĝin per grandega stana frigia ĉapo. Tiu artefakto poste estis konservita en la historiaj kolektoj de la grandurbo ĝis ili estis ĉiuj detruitaj en 1870.
Linio 186:
Kun la kresko de industrio kaj komerco, la loĝantaro de la grandurbo triobliĝis en la 19-a jarcento al 150,000. Dum la [[Francia-Prusia Milito]] kaj la Sieĝo de Strasburgo, la grandurbo estis peze bombardita fare de la prusia armeo. La 24an de aŭgusto 1870, la Belarta Muzeo estis detruita per incendio, kiel la urba biblioteko gastigita en la gotika iama dominikana preĝejo, kun sia unika kolekto de mezepokaj manuskriptoj (plej fame la ''Hortus deliciarum''), maloftaj Renesancaj libroj, arkeologiaj trovaĵoj kaj historiaj artefaktoj. En 1871 post la fino de la milito, la grandurbo estis aneksita al la nove fondita [[Germana Imperio]] kiel parto de la Reichsland-Elsaß-Lothringen (tra la Traktato de Frankfurto) sen referendumo. Kiel parto de la Germana Imperio, Strasburgo estis rekonstruita kaj evoluis en grandioza kaj reprezenta skalo (la Neue Stadt, aŭ "nova grandurbo"). Historiisto Rodolphe Reuss kaj arthistoriisto Wilhelm von Bode eniris en monpostulo por rekonstruado de la urbaj arkivoj, bibliotekoj kaj muzeoj. La universitato, fondita en 1567 kaj subpremita dum la Franca Revolucio kiel fortikaĵo de germana sento, estis remalfermita en 1872 laŭ la nomo Kaiser-Wilhelms-Universität. Zono de masivaj fortikaĵoj estis establita ĉirkaŭ la grandurbo, la plej granda parto el kiuj daŭre ekzistas hodiaŭ: Fortikaĵoj Roon (nun Desaix) kaj Podbielski (nun Ducrot) en Mundolsheim, Fortikaĵo de von Moltke (nun Rapp) en Reichstett, Fortikaĵo Bismarck (nun Kléber) en Wolfisheim, Fortikaĵo Kronprinz (nun Foch) en Niederhausbergen, kaj Fortikaĵo Grossherzog von Baden (nun Frère) en Oberhausbergen. Tiuj fortikaĵoj poste servis al la franca armeo, kaj estis utiligitaj kiel POW-tendaroj en 1918 kaj 1945.
=== 1918 ĝis hodiaŭ ===
Post la
En 1920,
▲Post 1-a Mondmilito kaj la abdiko de la germana imperiestro, alsaco-Loreno deklaris sin memstara Republic, sed estis okupita fare de francaj trupoj ene de kelkaj tagoj. La 11an de novembro 1918 (Armistico-tago), komunistaj ribelantoj proklamis "sovetregistaron" en Strasbourg, sekvante la ekzemplon de Kurt Eisner en Munkeno same kiel aliaj germanaj urboj. La ribelo estis brutale subpremita la 22an de novembro; maĵora strato de la grandurbo nun ekhavas la nomon da tiu dato (Fenestro du 22 Novembro).
Inter la germana invado de Pollando la 1an de septembro 1939 kaj la franc-angla deklaracio de Milito kontraŭ la Germana Regno la 3an de septembro 1939, la tuta grandurbo (totalo de 120 000 homoj) estis evakuita, kiel ankaŭ aliaj limurboj
▲En 1920, Strasbourg iĝis la sidloko da la Centra komisiono por Navigacio sur Rejno, antaŭe situante en Mannheim, unu el la plej malnovaj eŭropaj institucioj. Ĝi moviĝis en la antaŭan Imperial Palace.
De 1943 la grandurbo estis
▲Inter la germana invado de Pollando la 1an de septembro 1939 kaj la franc-angla deklaracio de Milito kontraŭ la Germana Regno la 3an de septembro 1939, la tuta grandurbo (totalo de 120 000 homoj) estis evakuita, kiel aliaj limurboj ankaŭ. Ĝis la enmarŝo de la protektanta potenco-trupoj mez-junion 1940, la grandurbo estis, dum dek monatoj, tute malplenaj, kun la escepto de la garrisonitaj soldatoj. La Judoj de Strasbourg estis evakuita al Périgueŭ kaj Limoges, la universitato estis evakuita al Clermont-Ferrand. Post la batalhalto sekvanta la Falon de Francio en junio 1940, Alzaco estis aneksita al Germanio kaj rigora politiko de Germanigo estis trudita sur ĝi fare de la Gauleiter Robert Heinrich Wagner. Kie, en julio 1940, kiun la unuaj evakuitoj estis permesitaj reveni, nur loĝantoj de alsaca origino estis enlasitaj enen. La lastaj Judoj estis ekspulsed la 15an de julio 1940 kaj ĉef sinagogo, enorma Romaniko-reviviĝo konstruaĵo kiu estis maĵora arkitektura orientilo kun siaj 54 metroj alta kupolo ekde sia kompletiĝo en 1897, estis ekbruligitaj, tiam detruantaj.
▲De 1943 la grandurbo estis bombadita per Aliancita aviadilo. Dum la Unua Mondilito ne precipe difektis la grandurbon, anglo-amerikana bombado kaŭzis ampleksan detruon en atakoj de kiuj minimume oni estis supoze aranĝita per eraron. [25 ] En aŭgusto 1944, pluraj konstruaĵoj en la Malnova Urbo estis difektitaj fare de bomboj, precipe la Palaco Rohan, la Aĝa Dogano Domo (Ancienne Douane) kaj la Katedralo. La 23an de novembro 1944, la grandurbo estis oficiale liberigita fare de la dua franca Armored Division sub Ĝenerala Leclerc. En 1947, fajro krevis en la Musée des Beaŭ-tiu de Arts kaj detruis signifan parton de la kolektoj. Tiu fajro estis rekta sekvo de la bombatakoj de 1944: pro la detruoj kaŭzitaj sur la Palaco Rohan, humideco infiltris la konstruaĵon, kaj malsekeco devis esti kontraŭbatalita. Tio estis farita kun de veldbruliloj, kaj malbona manipulado de tiuj kaŭzis la fajron.
En la 1950-aj jaroj kaj 1960-aj jaroj
En 1949, la grandurbo estis elektita por esti la sidloko de la Konsilio de Eŭropo kun sia Eŭropa Kortumo pri Homaj Rajtoj kaj
En 2000,
La 6an de julio 2001, dum
En 2006, post longa kaj zorgema restarigo, la interna ornamado de la Aubette,
== Vidindaĵoj ==
| |||