Entomologio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e Nur 35 rezultoj ĉe Google, ne menciinda neologismo
Linio 1:
'''InsektosciencoEntomologio''' (aŭ '''entomologio''' el la [[greka]]j ''entomos'', insekto kaj ''logos'', scienco) estas fako de [[bestoscienco]] kiu studas la [[insekto]]j.
 
== Historio de la insektosciencoentomologio ==
La insektosciencoEntomologio enradikiĝas en preskaŭ ĉiu kulturo ĉiutempaj ekde prahistoriaj tempoj, ĉefe je la apero de la [[agrikulturo]] ([[plago]]j, bredado de [[abelo]]j), sed la scienca studo komencis ĵuse en la [[16-a jarcento]]. La listo de insektistoj tra la tuta historio estas enorma kaj inkludas nomojn kiel [[Charles Darwin]], [[Vladimir Nabokov]], [[Karl von Frisch]] ( [[Nobel-premio]] en [[1973]]), kaj multaj aliajn.
 
Kiel fondinto de moderna insektosciencoentomologio estas konsiderata [[Anna Maria Sibylla Merian]]. Populara bildo de la klasika insektisto estas saĝulo kun papilikaptilo kaj mallonga pantalono.
 
Sciencisto, kiu studas entomologion, estas '''entomologo'''.
Linio 10:
== Objekto de la fako ==
[[Dosiero:Beetle collection.jpg|eta|250px|dekstre|Granda kolekto de [[koleopteroj]]]]
El ĉirkaŭ 1,3 milionoj de priskribitaj vivantaj [[specio]]j, la [[insekto]]j estas pli da du trionoj el ĉiuj konataj [[organismo]]j<ref name="Chapman">{{cite book |author=Chapman, A. D. |year=2006 |title=Numbers of living species in Australia and the World |pages=60pp |Publisher=Canberra: [[Australian Biological Resources Study]] |id=ISBN 978-0-642-56850-2 |url=http://www.deh.gov.au/biodiversity/abrs/publications/other/species-numbers/index.html}}</ref> kaj, krome ili havas longan fosilian historion, ĉar ties apero okazis je la [[Devonio]], antaŭ ĉirkaŭ 400 milionoj da jaroj. Ili havis multajn formojn de interagado kun [[homo]]j kaj kun aliaj vivformoj sur la tero; pro tio la insektosciencoentomologio konsistigas tre gravan fakon ene de la [[bestoscienco]]. La insektosciencoentomologio inkludas ofte la studon de aliaj [[artropodoj]] kiel [[araneoidoj]], [[krustulo]]j kaj [[miriapodo]]j, kvankam tiu ampleksigo estas teknike malĝusta.
 
== Aplikita aŭ ekonomika insektosciencoentomologio ==
La aplikita insektosciencoentomologio estas la pristudo de la insektoj interesaj por la homa estaĵo, ĉu pro la produktoj el ili havigitaj, ĉu pro la efiko kiu okazigas ĉe la homaj havaĵoj. Estas ĉefe gravaj la jenaj insektoj:
 
* Produktantoj de [[mielo]], [[cero]], [[propoleo]], [[poleno]] kaj aliaj resursoj. Vidu la artikolon [[abelbredado]].
Linio 21:
* Kontrolantoj de aliaj plagoj.
 
== Jura insektosciencoentomologio ==
La jura insektosciencoentomologio baziĝas sur la [[ekologia sinsekvo]] de la artropodoj kiuj instaliĝas en [[kadavro]] por certigi la precizajn daton kaj eĉ la horon de iu morto. Ĝi estas ĉefe utila ĉe kadavroj oldaj je tagoj, semajnoj aŭ monatoj.
 
== Entomologoj ==
* [[Edward Doubleday]]
 
=== Entomologiaj socioj hispanlingvaj ===
Alfabete (en la hispana) laŭ landoj:
* [[Argentino]]
** [http://www.sea.secyt.gov.ar/queesSEA.htm Sociedad Entomológica Argentina]
* [[Ĉilio]]
** [http://www.insectachile.cl/ Sociedad Chilena de Entomología]
* [[Kolombio]]
** [http://www.socolen.org.co/ Sociedad Colombiana de Entomología]
* [[Hispanio]]
** [http://carn.ua.es/AEE.html Asociación Española de Entomología]
** [http://www.seea.es/ Sociedad Española de Entomología Aplicada]
Linio 41:
** [http://dialnet.unirioja.es/servlet/revista?clave_revista=7355&tipo_busqueda=CODIGO Sociedad Andaluza de Entomología (boletín)]
** [http://entomologia.rediris.es/aega/ Asociación Entomolóxica Galega]
* [[MeksikioMeksiko]]
** [http://www.iztacala.unam.mx/sme/ Sociedad Mexicana de Entomología]
* [[Venezuelo]]
** [http://www.sve.org.ve/ Sociedad Venezolana de Entomología]
 
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
<references />
 
== Eksteraj ligiloj ==