Vikipedio

Ekarto: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Addbot (diskuto | kontribuoj)
Patrolantoj
193 405 redaktoj
e Roboto: Forigo de 19 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q865920)
e kalkulado ---> kalkulo; Kategorioj
Linio 1:
'''Ekarto''' estas ebla diferenco inter reala kaj skribita (sciata) valoroj[[valoro]]j de [[matematiko|matematika]] aŭ [[fiziko|fizika]] [[variablo]].
 
Ekarto estadas absoluta kaj relativa:
Linio 5:
*La relativa estas ''δX = ΔX/|X<sub>reala</sub>| ~= ΔX/|X<sub>skribita</sub>|''
 
Absoluta kaj relativa ekartoj neniam estas negativaj nombroj[[nombro]]j!
 
Ekarto estadas enpri ĉi tiuj okazajokazoj:
*'''Kalkulado kun limigita precizeco'''
Ekzemple oni kalkulas 3.3*8.2. Ĝi egalas al 27.06. Sed se oni povas uzi nur unu ciferon[[cifero]]n post la punkto (ja preskaŭ ĉiam estas ia limo de kvanto da ciferoj), la [[rezulto]] estas 27.1.
 
EnPri ĉi tiu konkreta okazo, la absoluta ekarto estas 0.04.
 
Sed ĉar oni ĝenerale ne scias, kia diferenco estas en ĉiu konkreta okazo, la absoluta ekarto de tia kalkuladokalkulo estas 0.05 - maksimuma ebla diferenco inter kalkulita kaj preciza rezultoj, se estas nur unu cifero post la punkto.
*'''[[Mezurado]]'''
*'''Uzado de elementoj kun skribitaj parametroj[[parametro]]j (ekzemple en [[elektroteknikoelektroteĥniko]])'''
Nominala valoro, skribita sur [[rezistilo]], [[kondensatoro]] ktp ĉiam estas ne tute preciza. Faranto de la elemento garantias nur, ke la reala valoro ne pli diferenciĝas de la nominala ol je certa valoro.
 
Ekzemple, rezistilo povas esti 2.2 kom +-2%. Tiam la relativa ekarto estas 0.02.
== KalkuladoKalkulo de ekarto dum kalkuladokalkulo de la valoroj ==
 
Kalkulado[[Kalkulo]] de ekarto povas esti farita laŭ la plej malbona okazo aŭ [[statistiko|statistike]].
==== KalkuladoKalkulo laŭ la plej malbona okazo ====
{| border=1
|Formulo por valoroj
Linio 30:
|''ΔX=ΔY+ΔZ''
|-
|''X=CY'', kie ''C'' estas precize sciata [[koeficiento]]
|''ΔX=CΔY, δX=δY''
|-
Linio 43:
|}
 
Ĉi tiuj formuloj[[formulo]]j estas veraj nur se ekartoj estas relative malgrandaj, ekarto de ekarto de variablo povas esti proksimume[[proksimuma kalkulado|poksimume]] ''δ(δX) ~= δX''.
 
Ĉi tiuj formuloj estas veraj nur se ekartoj de ''Y'' kaj ''Z'' estas [[sendependeco|sendependaj]]. Se estas interdependo do ekarto de ''X'' ĝenerale estas malpli granda.
 
Ĉi tiaj kalkuladoj estas uzataj en [[malrekta mezurado]].
 
[[Kategorio:MatematikoCifereca analitiko]]
[[Kategorio:FizikoEksperimenta fiziko]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Ekarto"