|
[[Dosiero:doppler effect.jpg|eta|200px|Ondofonto moviĝanta maldekstren: la frekvenco estas pli alta maldekstre, malpli alta desktre.]]
'''Efiko de Doppler''', aŭ '''Doppler-efiko''', aŭ '''Doppler-aDoplera efiko''', aŭ '''efiko de Doplero''' (laŭ [[NPIV]]), nomita laŭ [[Christian Doppler|Christian Andreas Doppler]], estas la ŝajna ŝanĝiĝo en frekvenco kaj ondolongo kiun observanto perceptas moviĝante relative al la ondofonto. La efiko Doppler povas rezulti el moviĝado de la observanto, aŭ de la observata ondofonto, aŭ ambaŭ. Ĉe ondoj bezonantaj perilon (ekzemple, sonaj ondoj) por transmoviĝi, oni devas analizi la moviĝojn (de la observanto resp. de la fonto) aparte; ĉe ondoj ne bezonantaj perilon (ekz-e lumaj aŭ la gravito en speciala relativeco, nur la relativan diferencon en rapido oni devas konsideri.
== Disvolviĝo ==
=== Fluo-mezurado ===
Instrumentoj -ekz. Lasera Doppler-Rapidometro(LRD) kaj Akustika Doppler-Rapidometro (ADR)- disvolviĝas por mezuri rapidojn en fluaĵoj[[fluaĵo]]j. Pri LDR kaj ADR, radio de lumo aŭ de sono estas elsendita, la DoppleraDoplera ŝoviĝo de ondlongoj estas mezurita post reflektoj[[reflekto]]j de radio sur [[partikloj]] movantaj en la fluaĵo. Tiu teknikoteĥniko permesas sendoloransen-enmiksan mezuradon kun altaj [[ekzakteco kaj precizeco|precizeco]] kaj frekvencoj.
<!-- Instruments such as the [[laser Doppler velocimetry|laser Doppler velocimeter]] (LDV), and [[Acoustics|Acoustic]] Doppler Velocimeter (ADV) have been developed to measure [[velocity|velocities]] in a fluid flow. The LDV and ADV emit a light or acoustic beam, and measure the doppler shift in wavelengths of reflections from particles moving with the flow. This technique allows non-intrusive flow measurements, at high precision and high frequency.
-->
== Vidu ankaŭ ==
*[[Doppler broadening]]
-->
== Eksteraj ligiloj ==
* ''Relativeca Dopplera efiko ĉe unuforme akcelata movo'': [http://www.fw.hu/eventoj/steb/fiziko/doplera-efiko-ĉe-unuforme-akcelata-movo-1.pdf Parto I] kaj [http://www.fw.hu/eventoj/steb/fiziko/doplera-efiko-ĉe-unuforme-akcelata-movo-2.pdf Parto II], verkita far Filipo M. Paiva kaj A. F. F. Teixeira. 8 kaj 9 paĝoj respektive, formo PDF. ▼
<!--
{{Commons|Doppler effect}}
▲* ''Relativeca DoppleraDoplera efiko ĉe unuforme akcelata movo'': [http://www.fw.hu/eventoj/steb/fiziko/doplera-efiko-ĉe-unuforme-akcelata-movo-1.pdf Parto I] kaj [http://www.fw.hu/eventoj/steb/fiziko/doplera-efiko-ĉe-unuforme-akcelata-movo-2.pdf Parto II], verkita far Filipo M. Paiva kaj A. F. F. Teixeira. 8 kaj 9 paĝoj respektive, formo PDF.
*http://archive.ncsa.uiuc.edu/Cyberia/Bima/doppler.html
{{el}}* [http://wwwarchive.falstadncsa.comuiuc.edu/rippleCyberia/Bima/ex-doppler.html Java simulation of Doppler effect]({{en}})
* http://www.kettering.edu/~drussell/Demos/doppler/doppler.html La doplera efiko kaj la sonkrako dum la transiro de la [[sonbariero|sonmuro]] ({{en}})
<!-- * http://www.falstad.com/ripple/ex-doppler.html Java simulation of Doppler effect Ligilo perdita-->
-->
{{ne finita}}
| 