Angla lingvo: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
DidCORN (diskuto | kontribuoj) e Bluigo de terminoj |
DidCORN (diskuto | kontribuoj) e Klarigetoj |
||
Linio 179:
=== Vortotrezoro ===
[[Dosiero:Origins of English PieChart 2D.svg|
La vortotrezoro de la angla aktuale estas formita de kerno de propraj [[vorto]]j rekte hereditaj de la [[antikva angla]], inter kiuj troviĝas la plej granda parto da vortoj pure gramatikaj same kiel la plej granda parto da la plej oftaj vortoj. Tamen, inter la ne tiom oftaj vortoj [[hegemonio|hegemonias]] la [[lingva prunto|prunto]]j de la latina kaj de la franca, kiuj ofte estas kultismoj, kvankam ili estas ofte uzataj ankaŭ en la populara [[konversacio|konversaci]]nivelo.
Linio 210:
La angla uzas la [[latina alfabeto|latinan alfabeton]] sen aldono, escepte en la vortoj rekte prenitaj el aliaj lingvoj kun diferencaj alfabetoj. Tamen historie la [[anglosaksa lingvo|antikva angla]] estis uzinta specialajn signojn por kelkaj el ties sonoj: < Ā, Æ, Ǣ, Ǽ, Ċ, Ð, Ē, Ġ, Ī, Ō, Ū, Ƿ, Ȳ. Þ, Ȝ > kaj la respondajn [[minusklo]]jn < ā, æ, ǣ, ǽ, ċ, ð, ē, ġ, ī, ō, ū, ƿ, ȳ, þ, ȝ >.
Aliaj karakteroj de la moderna ortografio de la angla estas la ekzistado de granda kvanto da krazoj ([[lingva kuntiriĝo|kuntiriĝoj]]):
:''They're'', kuntiriĝo de ''They are'' = Ili estas.
:''She isn't'' aŭ ''She's not'', kuntiriĝo de ''She is not'' = Ŝi ne estas.
Linio 229:
Spite la ekziston de aliaj internaciaj lingoj (kiaj la franca, germana, rusa, ĉina, araba, hispana ktp.) kaj de internaciaj [[planlingvo]]j, kiaj [[Esperanto]] aŭ malpli grave [[interlingua]] kiuj estas neŭtralaj frankalingvaoj kvankam kun malpli da parolantoj, la angla konstituas nuntempe la ĉefan lingvon por internacia komunikado. Tio rilatas al la hegemonio de la dominanta [[civilizacio]], kiu ĝenerale ne ŝatas adopti alian lingvon, sed male, trudas la anglan kun la koncernaj [[privilegio]]j, kiujn ĝuas parolantoj de la angla kiel gepatra kaj eĉ ties landoj, kontraŭ la 96 % de la tutmonda loĝantaro en la aktualo, kiu ne havas la anglan kiel gepatra. Pro simila tialo en multaj eŭropaj landoj oni parolas lingvojn derivatajn el la [[latino]], kiu estis la oficiala (aŭ ĉefa) lingvo de la [[Romia Imperio]]. Kaj pro tiaj tendencoj, ĉefe la intelektaj [[elito]]j pasis de la latino al la franca, poste al la angla post la [[dua mondmilito]] kaj oni antaŭvidas, ke la angla suferos malpliigon en la venontaj jardekoj kontraŭ aliaj lingvoj de forta hegemonio ĉu loĝantara ĉu ekonomia ĉu milit-politika kiaj la hispana, la araba aŭ la mandarena, inter aliaj.<ref> Kinnock, Neil. [http://englishagenda.britishcouncil.org/sites/ec/files/books-english-next.pdf «Prólogo.» En Graddol, David, ''English Next''. British Council, 2006.] [[British Council]]. Konsultita la 10an de novembro 2016.</ref>
Aktuale ekzistas milionoj da personoj, kiuj ankaŭ uzas kiel alternativo neŭtralan [[internacia helplingvo|internacian helplingvon]], simplan laŭ desegno kaj nekondiĉatan al ŝanĝoj de la [[mondpotenco|mondaj potencoj]]. Tamen, laŭ la [[Raporto Grin]], kiu konkludas ke la uzado de [[Esperanto]] estus la plej bona solvo je meza kaj longa tempolimo por la [[Eŭropa Unio]] kaj ties civitanoj, estas certe ke je mallonga tempolimo tio necesigus grandan investon aŭ koston en informaj kampanjoj por akiri lingvajn kapablojn en komerco kaj en ŝanĝoj de la procezo
<ref>[http://www.ladocumentationfrancaise.fr/var/storage/rapports-publics/054000678.pdf ''Chapitre 7: Quelles stratégies ?'' (Kiuj strategioj?)] (en franca)</ref> == Disvastiĝo ==
|