Bronzepoko: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 127:
La civilizacio [[Moĉe]] de [[Sudameriko]] sendepende malkovris kaj disvolvigis bronzofandadon.<ref>{{cite web|url=http://www.lablaa.org/blaavirtual/publicacionesbanrep/bolmuseo/1996/jldi41/jldi01a.htm |title=El bronce y el horizonte medio |work=lablaa.org |accessdate=2010-03-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090417064326/http://www.lablaa.org/blaavirtual/publicacionesbanrep/bolmuseo/1996/jldi41/jldi01a.htm |archivedate=2009-04-17 |deadurl=yes |df= }}</ref> Bronza teknologio estis laŭ ĉiuj fakuloj disvolvigita unue fare de Inkaoj kiuj uzis ĝin amplekse kaj por ĉiutagaj objektoj kaj skulptarto.<ref>{{cite web|author=Antonio Gutierrez |url=http://incas.homestead.com/inca_metallurgy_copper.html |title=Inca Metallurgy |publisher=Incas.homestead.com |accessdate=2016-09-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090131034920/http://incas.homestead.com/inca_metallurgy_copper.html |archivedate=2009-01-31 |deadurl=yes |df= }}</ref> La posta apero de limigita bronzofandado en Okcidenta [[Meksiko]] sugestas aŭ kontakto de tiu regiono kun civilizacioj de Andoj aŭ aparta malkovro de tia teknologio. Ankaŭ la Kalĉakioj de Nordokcidenta [[Argentino]] havis bronzan teknologion.<ref>Ambrosetti, El bronze de la región calchaquí, Buenos Aires, 1904.[https://archive.org/stream/arqueologaargen01ambrgoog#page/n4/mode/2up], alirita la 28an de Marto 2015.</ref>
== Komerco ==
Komerco kaj industrio ludis gravan rolon en la disvolvigo de la civilizacioj de la antikva Bronzepoko. Ĉar oni trovis artefaktojn de [[Induso-civilizacio]] en antikvaj [[Mezopotamio]] kaj [[Antikva Egipto|Egipto]], estas klare ke tiuj civilizacioj estis ne nur en kontakto unu kun alia sed ke ankaŭ ili komercis unu kun alia. Frua longdistanca komerco estis limigita preskaŭ nur al luksaĵoj kiel spicoj, tekstiloj kaj valoregaj metaloj. Ne nur faris tion urboj kun ampleksaj kvantoj de tiuj produktoj tre riĉaj sed ankaŭ tio kondukis al intermikso de kulturoj por la unua fojo en la historio.<ref name="kristiansen">{{cite journal |last1=Kristiansen |first1=Kristian |title=Connected Histories: the Dynamics of Bronze Age Interaction and Trade 1500-1100 bc |journal=Proceedings of the Prehistoric Society |date=November 26, 2015 |volume=81 |pages=361-392 |accessdate=June 1, 2018}}</ref>
La komercvojoj funkciis ne nur surtere sed ankaŭ sur akvo. La unuaj kaj plej etendaj komercvojoj estis laŭ riveroj kiaj [[Nilo]], [[Tigriso]] kaj [[Eŭfrato]] kio kondukis al la kresko de urboj sur la bordoj de tiuj riveroj. La endomigo de [[kamelo]]j je posta tempo helpis al kuraĝigo por la uzado de komercvojoj surtere ([[karavano]]j), ligante la Indus-Valon kun la Mediteraneo. Tio poste kondukis al la fakto ke la urboj elmultnombriĝis kaj ĉie estis konektejoj inter karavanhaltejoj kaj ŝip-[[haveno]]j.
== Bildaro ==
| |||