Kultivformoj de fruktarboj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
pliaj tajperaroj
pliaj eraroj, trailing spaces
Linio 25:
Pro la aktuala infekta situacio de [[fajrobrulo]] malforte krekantaj malalttrunkaj arbetoj malpli taŭgas. Post infektiĝo nur eblas elhaki la arbetojn.
 
== Kreskoforto kaj Greftadogreftado ==
 
Estas vaste disvastigita eraroerara opinio, ke alttrunkoj formas pli grandan kronon ol malalttrunko. Sur sama [[baztrunko]] ĉiu kultivformo kreskas al similgranda krono. En la praktiko tamen estras, ke alttrunkojalttrunkojn oni greftas sur forte kreskantaj baztrunkoj, duonaltaj trunko sur forte aŭ mezforte kreskantaj kaj malaltaj trunkoj kaj trunkarbustoj sur malforte krskantajkreskantaj baztrunkoj .
 
Sole staranta arbo ne formas alttrunkon sen homa helpo. La unua kronkomenco estiĝas ĉe la unua hazarda dibranĉiĝo de la juna semplanto. Tamen oni povas observi, ke kun kreskanta aĝo la malsupraj partoj de la krono ne ricevas sufiĉe da lumo kaj parto de la branĉoj mortas. Oni nomas tion „[[mem-senbranĉiĝo]]“. Arboj en densa arbaro male kreskas pro la reciproka ombrumado al pli ol 10 m altaj senbranĉaj trunboj. Ĉar la fruktarboj estas greftitaj ili ne montras naturan kreskon. Malnovaj, neflegitaj fruktarboj tamen inklinas al mem-senbranĉiĝon, ĉar la kreskantaj ŝirmkronoj ombrumas la pli subajn kronoparton.
Linio 47:
[[Dosiero:Alternanz Elstar.jpg|thumb|upright|mallarĝa spindelarbo (kultivaro [[Elstar]], [[alternanco (hortikulturo)|altenancanta]])]]
 
Trunarbusto kaj spindelarbusto havas trunklongeco de ĉ. 40–60 cm. Tiun arboformon oni ricevas kombinante malforte kreskantan [[baztrunko]]n kun konvena [[pritranĉo (hortkulturo)|formtranĉado]] de la [[arbokrono|kronformantaj]] branĉoj. Kvankam la malaltrunka arbo bezonas dum sia tuta vivo konvenan pritranĉon, tamen la baztrunko estas la kialo por tiu malgranda arbo. Ĉar la radikoj restas malfortaj, tiu formo de arbeto bezonas subtenfoston aŭ fiksado ĉe [[spaliro]] aŭ [[drataro]].
 
La mallarĝa spindelarbo nuntempe estas la plej ofta fruktarbo-tipo en la komerca fruktokultivejo. Plantejo kun spindelarboj komencas frukti frue kaj la rikolto estas granda <ref name="HJO"> Hans-Joachim Oczko, 'Die Schlanke Spindel', Amt für Landwirtschaft und Landentwicklung Friedberg</ref>.
Linio 55:
[[Dosiero:Niederstamm-Anlage.jpg|thumb|plantejo kun malalttrunka arboj]]
 
Malalttrunkaj fruktarboj estis kultivataj nur kune kun la ekesto de la komerca fruktkultivado en la 19a jarcento. Ili donas (kompare al la alttrunkaj arboj) pli fruan, pli altan rikolton kaj samtempe pli bonan kvaliton. La rikoltado kaj la flegado de la arbetoj estas pli facile, ĉar eskalo ne estas necesa.
 
==== Spindelarbo ====
Linio 75:
=== Ekologio ĉe trunkarbustoj ===
 
Spindelarboj male estas malgranda pliriĉigon de la pejzaĝo. Ili havas limigitan ekologian funkcion. Preskaŭ ne ekzistas ebleco por birdoj konstrui nestojn. Mankas ankauix mortintajn kaj kavajn branĉojn aŭ trunkojn kun eblecoj por insektoj kaŝi sin.
 
Spindelarboj troviĝas nur en intensa kultivado ([[monokulturo]]). Ofte necesas aplikad de [[insekticido]]j ka [[fungicido]]j.
Linio 89:
 
==Literaturo==
* Agridea: ''Hochstamm-Obstbäume planen, pflanzen und pflegen'', 2012
 
[[Kategorio:fruktkultivado]]