Anatomio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 42:
===Klasika anatomio===
[[File:Mondino - Anathomia, 1541 - 3022668.tif|thumb|[[Mondino de Luzzi]], ''Anathomia'', 1541.]]
[[File:Studies of the Arm showing the Movements made by the Biceps.jpg|left|thumb|Anatomia studo de brako, de [[Leonardo da Vinci]], (ĉirkaŭ 1510).]]
[[File:Charta ex qva figvram parare convenit, illi qvae nervorvm seriem exprimit appendendam, 1543..JPG|thumb|upright|Anatomia bildo en la verko de [[Vesalio]] ''Epitomo'', 1543.]]
[[File:Michiel Jansz van Mierevelt - Anatomy lesson of Dr. Willem van der Meer.jpg|thumb|right|[[Michiel Jansz van Mierevelt]] – ''Anatomia leciono de Dro. Willem van der Meer'', 1617.]]
Anatomio disvolviĝis malmulte el klasikaj epokoj ĝis la deksesa jarcento; kiel la historiistino Marie Boas skribis, "Progreso en anatomio antaŭ la deksesa jarcento estis tiom mistere malrapida kiom sia disvolvigo post 1500 estis rimarkinde rapida".<ref name=Boas>{{cite book | title=The Scientific Renaissance 1450–1630 | publisher=Fontana | author=Boas, Marie | year=1970 |origyear=first published by Collins, 1962 | pages=120–143}} pp. 120–121.</ref> Inter 1275 kaj 1326, la anatomiistoj [[Mondino de Luzzi]], [[Alessandro Achillini]] kaj [[Antonio Benivieni]] en [[Bolonjo]] faris la unuajn laŭsistemajn homajn dissekcojn ekde antikvaj tempoj.<ref name="ZimmermanVeith1993">{{cite book | last1=Zimmerman | first1=Leo M. | last2=Veith | first2=Ilza | title=Great Ideas in the History of Surgery |url=https://books.google.com/books?id=ABbCI7z4UwMC | date=1a de Aŭgusto 1993 | publisher=Norman | isbn=978-0-930405-53-3}}</ref><ref name="Crombie1959">{{cite book | last=Crombie | first=Alistair Cameron | title=The History of Science From Augustine to Galileo | url=https://books.google.com/books?id=bGDScHy1clsC&pg=PA4 | year=1959 | publisher=Courier Dover Publications | isbn=978-0-486-28850-5}}</ref><ref name="Thorndike1958">{{cite book | last=Thorndike | first=Lynn | title=A History of Magic and Experimental Science: Fourteenth and fifteenth centuries| url=https://books.google.com/books?id=IbvlQFj4YfUC&pg=PA586 | year=1958 | publisher=Columbia University Press | isbn=978-0-231-08797-1}}</ref> La ''Anatomio'' de Mondino de 1316 estis la unua [[lernolibro]] en la mezepoka remalkovro de homa anatomio. Ĝi priskribas la korpon laŭ la ordo sekvita en la dissekcoj fare de Mondino, startinte per la abdomeno, poste ĉe la torako, poste ĉe la kapo kaj membroj. Ĝi estis la normiga anatomia lernolibro por la venonta jarcento.<ref name=Boas/>
[[Leonardo da Vinci]] (1452–1519) estis instruita en anatomio fare de [[Andrea del Verrocchio]].<ref name=Boas/> Li faris uzadon de sia anatomia sciaro en sia artaĵaro, farante multajn skizojn de skeletaj strukturoj, muskoloj kaj organoj de homoj kaj de aliaj vertebruloj kiujn li estis dissekciintaj.<ref name=Boas/><ref>{{cite book | last=Mason | first=Stephen F. | title=A History of the Sciences | publisher=Collier | year=1962 | location = New York | page=550}}</ref>
{{redaktata}}
[[Andrea Vesalio]] (1514–1564) (Latinized from Andries van Wezel), professor of anatomy at the [[University of Padua]], is considered the founder of modern human anatomy.<ref>{{cite web | url=http://www2.warwick.ac.uk/newsandevents/pressreleases/new_material_from/ | title=Warwick honorary professor explores new material from founder of modern human anatomy | work=Press release | publisher= University of Warwick | accessdate=8 July 2013}}</ref> Originally from [[Duchy of Brabant|Brabant]], Vesalius published the influential book ''[[De humani corporis fabrica]]'' ("the structure of the human body"), a large format book in seven volumes, in 1543.<ref>Vesalius, Andreas. ''De humani corporis fabrica libri septem''. Basileae [Basel]: ''Ex officina'' Joannis Oporini, 1543.</ref> The accurate and intricately detailed illustrations, often in [[allegory|allegorical]] poses against Italianate landscapes, are thought to have been made by the artist [[Jan van Calcar]], a pupil of [[Titian]].<ref>O'Malley, C.D. ''Andreas Vesalius of Brussels, 1514–1564''. Berkeley: University of California Press, 1964.</ref>
In England, anatomy was the subject of the first public lectures given in any science; these were given by the [[Barber surgeon|Company of Barbers and Surgeons]] in the 16th century, joined in 1583 by the Lumleian lectures in surgery at the [[Royal College of Physicians]].<ref name=Boas229>{{cite book | title=The Scientific Renaissance 1450–1630 | publisher=Fontana | author=Boas, Marie | year=1970 |origyear=first published by Collins, 1962 | page=229}}</ref>
===Postklasika anatomio===
| |||