Vikipedio

Anatomio: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Linio 67:
La instruado de anatomio en Britio estis transformita de Sir [[John Struthers]], ''Regius'' Profesoro pri Anatomio en la [[Universitato de Aberdeen]] el 1863 al 1889. Li estis responsa pri la formado de la sistemo de tri jaroj de "antaŭ-klinika" akademia instruado en la sciencoj kiuj helpas medicinon, kiel speciale anatomio. Tiu sistemo daŭris ĝis la reformo de medicina trejniado en 1993 kaj 2003. Krom instruado, li kolektis multajn vertebrulajn skeletojn por sia muzeo de [[kompara anatomio]], publikigis ĉirkaŭ 70 esplorajn artikolojn, kaj famiĝis pro sia publika dissekco de [[ĝiba baleno]] nome ''Tay Whale''.<ref name=pmid1717373426>{{cite journal |vauthors=Waterston SW, Laing MR, Hutchison JD | title = Nineteenth century medical education for tomorrow's doctors | journal = Scottish Medical Journal | volume = 52 | issue = 1 | pages = 45–49 | year = 2007 | pmid = 17373426 | doi=10.1258/rsmsmj.52.1.45}}</ref><ref name="pmid15712576">{{cite journal |vauthors=Waterston SW, Hutchison JD | title = Sir John Struthers MD FRCS Edin LLD Glasg: Anatomist, zoologist and pioneer in medical education | journal = The Surgeon : Journal of the Royal Colleges of Surgeons of Edinburgh and Ireland | volume = 2 | issue = 6 | pages = 347–351 | year = 2004 | pmid = 15712576 | doi=10.1016/s1479-666x(04)80035-0}}</ref> El 1822 la Reĝa Kolegio de Kirurgoj reguligis la instruadon de anatomio en medicinaj altlernejoj.<ref name="McLachlan, J. 2006. p.243-53">McLachlan, J. & Patten, D. 2006. Anatomy teaching: ghosts of the past, present and future. Medical Education, 40(3), p.&nbsp;243–53.</ref> Medicinaj muzeoj havigis ekzemploj en kompara anatomio, kaj tiuj estis ofte uzitaj en instruado.<ref>Reinarz, J. 2005. The age of museum medicine: The rise and fall of the medical museum at Birmingham's School of Medicine. Social History of Medicine, 18(3), p.&nbsp;419–37.</ref> [[Ignaz Semmelweis]] esploris pri la puerpera [[febro]] kaj li malkovris kiel ĝi estas okazigita. Li rimarkis, ke tiu ofta fatala febro okazis pli ofte ĉe patrinoj ekzamenitaj de medicinaj studentoj ol ĉe tiuj ekzamenitaj de akuŝistinoj. La studentoj iris el la dissekcejo al la hospitalo kaj tie ili ekzamenis naskantajn virinojn. Semmelweis montris, ke kiam la trejnatoj lavis siajn manojn en ĥlorinita limedsuko antaŭ ĉiu klinika ekzamenado, la propocio de puerpera febro inter patrinoj klare malpliiĝis.<ref>{{cite web |url=http://global.britannica.com/EBchecked/topic/534198/Ignaz-Philipp-Semmelweis |title=Ignaz Philipp Semmelweis |work=Encyclopædia Britannica |accessdate=15a de Oktobro 2013}}</ref>
[[File:Siemens-electron-microscope.jpg|upright|right|thumb|Elektrona mikroskopo el 1973.]]
 
Antaŭ la moderna medicina epoko, la ĉefaj rimedoj por studi la internajn strukturojn de la korpo estis [[dissekco]] de mortintoj kaj inspektado, palpado kaj [[aŭskultumado]] de vivantoj. Estis je la alveno de [[mikroskopio]] kiam oni malfermiĝis al la kompreno de la konstruaĵaj blokoj kiuj konstituas la [[histo]]jn de vivuloj. Teknikaj progresoj en la disvolvigo de [[Akromata lenso|akromataj lensoj]] pliigis la solvan povon de la [[mikroskopo]] kajn ĉirkaŭ 1839, [[Matthias Jakob Schleiden]] kaj [[Theodor Schwann]] identigis, ke la ĉeloj estis la fundamenta unuo de organizado de ĉiuj vivantaj estaĵoj. Studo de malgrandaj strukturoj tra kiuj pasas la lunradioj kaj la [[mikrotomo]] estis inventita por havigi sufiĉe fajnajn tranĉaĵojn de histo ekzamenotajn. Farboteknikoj uzantaj artefaritajn tinkturojn estis establitaj por helpi distingi inter diferencaj tipoj de histoj. Progresoj en la fakoj de [[histologio]] kaj [[Ĉelbiologio|citologio]] komencis fine de la 19a jarcento<ref name=BritMicro>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/22980/anatomy/283/Microscopic-anatomy |title=Microscopic anatomy |work=Encyclopædia Britannica |accessdate=14a de Oktobro 2013}}</ref> kun progresoj en kirurgiaj teknikoj kiuj ebligis la sendoloran kaj sekuran forigon de [[biopsio|biopsiaj]] specimenoj. La invento de la [[elektrona mikroskopo]] alportis grandan antaŭeniron en difinkapabla povo kaj ebligis esploradon en la [[ultrastrukturo]] de ĉeloj kaj de la [[organeto]]j kaj de aliaj strukturoj ene de ili. ĉirkaŭ la sama epoko, en la [[1950-aj jaroj]], la uzado de [[difrakto]] per [[ikso-radioj]] por studi la kristalajn strukturojn de proteinoj, la nukleajn acidojn kaj aliajn biologiajn molekulojn starigis novan fakon nome la [[molekula anatomio]].<ref name=BritMicro/>
[[File:Acta Eruditorum - III medicina, 1691 – BEIC 13350590.jpg|thumb|IllustrationIlustraĵo fromel ''[[Acta Eruditorum]]'', 1691.]]▼
{{redaktata}}
Equally important advances have occurred in ''non-invasive'' techniques for examining the interior structures of the body. [[XIkso-rayradioj]]s can be passed through the body and used in medical [[radiography]] and [[fluoroscopy]] to differentiate interior structures that have varying degrees of opaqueness. [[Magnetic resonance imaging]], [[X-ray computed tomography|computed tomography]], and [[Medical ultrasonography|ultrasound imaging]] have all enabled examination of internal structures in unprecedented detail to a degree far beyond the imagination of earlier generations.<ref>{{cite web | url=http://www.mhhe.com/biosci/ap/foxhumphys/student/olc/h-reading1.html | title=Anatomical Imaging | publisher=McGraw Hill Higher Education | year=1998 | accessdate=25 June 2013}}</ref>▼
Before the modern medical era, the main means for studying the internal structures of the body were [[dissection]] of the dead and [[inspection]], [[palpation]] and [[auscultation]] of the living. It was the advent of [[microscopy]] that opened up an understanding of the building blocks that constituted living tissues. Technical advances in the development of [[achromatic lens]]es increased the [[Angular resolution|resolving power]] of the microscope and around 1839, [[Matthias Jakob Schleiden]] and [[Theodor Schwann]] identified that cells were the fundamental unit of organization of all living things. Study of small structures involved passing light through them and the [[microtome]] was invented to provide sufficiently thin slices of tissue to examine. Staining techniques using artificial dyes were established to help distinguish between different types of tissue. Advances in the fields of [[histology]] and [[Cell biology|cytology]] began in the late 19th century<ref name=BritMicro>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/22980/anatomy/283/Microscopic-anatomy |title=Microscopic anatomy |work=Encyclopædia Britannica |accessdate=14 October 2013}}</ref> along with advances in surgical techniques allowing for the painless and safe removal of [[biopsy]] specimens. The invention of the [[electron microscope]] brought a great advance in resolution power and allowed research into the [[ultrastructure]] of cells and the [[organelle]]s and other structures within them. About the same time, in the 1950s, the use of [[X-ray diffraction]] for studying the crystal structures of proteins, nucleic acids and other biological molecules gave rise to a new field of [[molecular anatomy]].<ref name=BritMicro/>
▲[[File:Acta Eruditorum - III medicina, 1691 – BEIC 13350590.jpg|thumb|Illustration from [[Acta Eruditorum]], 1691]]
▲Equally important advances have occurred in ''non-invasive'' techniques for examining the interior structures of the body. [[X-ray]]s can be passed through the body and used in medical [[radiography]] and [[fluoroscopy]] to differentiate interior structures that have varying degrees of opaqueness. [[Magnetic resonance imaging]], [[X-ray computed tomography|computed tomography]], and [[Medical ultrasonography|ultrasound imaging]] have all enabled examination of internal structures in unprecedented detail to a degree far beyond the imagination of earlier generations.<ref>{{cite web | url=http://www.mhhe.com/biosci/ap/foxhumphys/student/olc/h-reading1.html | title=Anatomical Imaging | publisher=McGraw Hill Higher Education | year=1998 | accessdate=25 June 2013}}</ref>
 
==Anatomiaj sistemoj==
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Anatomio"