Kiel registrite je 15:36, 3 jan. 2019 redakti 213.127.197.254 (diskuto) Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 15:52, 3 jan. 2019 redakti malfari 213.127.197.254 (diskuto) Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 57: === Arkaiĝintaj terminoj === Kenozoiko estis pli frue krome ~~dividata~~dividita jeen [[terciaro]]n (latine "tria terepoko") kaj [[kvaternaro]]n (latine "kvara terepoko"). Tiu klasifiko ne plu validas kaj ne estas uzata ekde 2004 laŭ la rekomendoj de ''[[Internacia Komisiono pri Stratigrafio]]''. Nuntempe oni uzas nur la terminojn [[paleogeno]] kaj [[neogeno]] por priskribi periodojn de kenozoiko. Dum paleogeno havas la samajn tempajn limojn, kiel pli frue havis la kategorio "paleogeno" ene de terciaro, la [[neogeno]], tamen, estis plilongigita, kaj nun inkluzivas ne nur [[plioceno]]n, sed ankaŭ [[plejstoceno]]n kaj [[holoceno]]n, do, la ambaŭ epokojn de la pli frue uzata [[kvaternaro]], kaj daŭras ĝis geologia nuntempo. La termino "terciaro" (65,5 - 1,8 jarmilionoj) aperis pro tio, ke en plu frua geologia scienco en Eŭropo (antaŭ ĉ. 200 jaroj) oni supertaksis la daŭron de tiu tempo pro multaj [[sedimento]]j. Pro tio oni nomis ĝin "la tria epoko", kiun oni metis antaŭ la du antaŭajn epokojn: [[mezozoiko]] kaj [[paleozoiko]]. Pro sedimentoj kun multaj diversaj [[muŝelo]]j de tiu tempoperiodo, kaj ankaŭ pro masiva [[montoformado]] oni krome subdividis [[terciaro]]n jeen ~~pluraj~~plurajn ~~subperiodoj~~subperiodojn: * [[paleogeno]] kun [[paleoceno]], [[eoceno]] kaj [[oligoceno]] (kun eventualaj pluaj subperiodoj en diversaj landoj) Linio 65: * [[neogeno]] ("novaperinta") kun [[mioceno]] (kun pliaj [[badeno (geologio)\|badeno]], [[sarmato]], [[pannono]]) kaj [[plioceno]]. Laŭ la klasifiko de 2004a jaro ĉi tien oni krome aldonas [[plejstoceno]]n kaj [[holoceno]]n el la lasta epoko [[kvaternaro]]. == Principoj de ~~klasigo~~klasado kaj datado == === Datado === Linio 164: Geo(paleontologo)kronologia temposkalo estis ellaborita por difini relativajn geologiajn aĝojn de ŝtonspecoj. La absoluta aĝo, kiun oni mezuras je jarmilionoj, ne estis la ĉefa celo por la skalo. La tuta [[terhistorio]] estas dividida jeen du ~~gravaj~~gravajn ~~tempoperiodoj~~tempoperiodojn (~~eonoj~~eonojn): Fanerozoiko kaj Kriptozoiko laŭ la apero de fosilioj en la [[ŝtontavolo]]j. Kriprozoiko estas la tempo de "kaŝita vivo" (el la greka), ĉar tiutempe ekzistis nur molaj vivestaĵoj, kiuj ne lasis iujn spurojn en sedimentaj tavoloj. Fanerozoiko komenciĝis ĉe la limo inter [[Ediakario]] kaj [[Kembrio]], kiam aperis multaj specioj de moluskoj kaj aliaj estaĵoj kun ŝeloj, kio ebligis al paleontologoj distingi plurajn tavolojn laŭ la trovitaj fosilioj de flaŭro kaj faŭno. La suba tabelo estas kompilaĵo de la ĉefaj [[paleontologio\|paleontologiaj]] eventoj dum geologiaj epokoj. Oni notu, ke la grandeco de apartaj blokoj tute ne respektivas al la daŭro de koncernaj periodoj. Linio 170: === Paleobotanika skalo === En [[paleobotaniko]] oni anstataŭ la postfikso ''-zoiko'' uzas la postfikson ''-fitiko''. Paleozoiko estas ~~dividata~~dividita en botaniko en [[paleofitiko]]n (de silurio ĝis permo) kaj [[eofitiko]]n (kambrio kaj ordovizio) {{Paleobotanika temposkalo}}

Geologia temposkalo: Malsamoj inter versioj