Lingvoj konstruitaj de J. R. R. Tolkien: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
La filologo kaj verkisto [[John Ronald Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkien]] kreis multajn [[Konstruita lingvo|konstruitajn lingvojn]], inkludante [[Fikcilingvo|lingvojn elpensitajn por fikciaj mondoj.]] La inventado de lingvoj (nomita ''[[Konstruita lingvo|glosopoeio]]'' de Tolkien, el la [[Antikva greka lingvo|greka]] γλῶσσα glôssa, "lingvo, lingvo" kaj ποιῶ poiô, "fari" paralele al lia ideo pri ''mitopoeio'' aŭ mito-farado) estis dumviva okupo por Tolkien, komencante dum lia adolesk-aĝo.<ref>En liaj fruaj adoleskantoj, Tolkien estis unue acquainted kun la ideo de konstruita lingvon en la formo de ''Animalic'', inventaĵo de liaj kuzoj, Mary kaj Marjorie Incledon. </ref> Frua projekto de Tolkien estis la rekonstruo de neregistrita frua [[Ĝermana lingvaro|ĝermana lingvo]], kiu eble estus parolita de la homoj de ''[[Beowulf]]'' dum la ĝermana heroa
</ref>
Linio 32:
== ''Lhammas'' kaj la valara ==
Tolkien jam ellaboris multe el la ''etimologia'' fono de siaj elfaj lingvoj dum la 1930-aj jaroj (kolektitaj kiel ''The Etymologies''). En 1937, li skribis la lingvosciencan traktaton ''Lhammas'', kiu traktis la interrilaton ne nur de la elfaj lingvoj, sed de ĉiuj lingvoj parolataj en [[Mez-Tero|Meztero]] dum la Unua
''Lhammas'' ekzistas kiel du versioj; la pli mallonga nomiĝas ''Lammasathen.''<ref>Both are published, as edited by [[Christopher Tolkien]], in ''The Lost Road''.
Linio 39:
* La oromea lingvaro, nomita por Oromeo, kiu instruis al la unuaj elfoj paroladon. Ĉiuj lingvoj de elfoj kaj la plejparto de lingvoj de homoj estas oromeaj.
* La aŭlea lingvaro, nomita por Aŭleo, fabrikisto de la gnomoj, estas la deveno de la ĥuzdula (gnoma) lingvo. Ĝi havis kelkajn influojn al la lingvoj de homoj.
* La melkora lingvaro, nomita por ribela Melkoro aŭ Morgoto, estas la deveno el la Unua
Tolkieno poste reviziis ĉi tiun internan historion tiel, ke la elfoj kapablis propre inventi lingvon, antaŭ ol kontakti la valarojn.
Linio 55:
tiel mapante la genetikan rilaton de liaj fikciaj lingvoj al la ekzistantaj historiaj rilatoj de la [[Ĝermana lingvaro|ĝermanaj lingvoj.]] Cetere, por paraleli la [[Kelta lingvaro|keltan]] substratumon en Anglio, li uzis malnovakimrajn nomojn por fari la dunlendajn nomojn de buklandaj hobitoj (ekzemple Meriadoko por Kalimako).
Krom tio estas aparta lingvaro, kiu estas parolata de homoj, kies plej eminenta membro estis la vestrona (derivita de la numenora [[aduna lingvo]]), la "Lingvo Komuna" de la popoloj de ''[[La Mastro de l' Ringoj|La Mastro de l'Ringoj.]]'' La plejparto de homaj lingvoj montris influojn de la elfaj lingvoj, kun aliaj gnomaj influoj. Ankaŭ pluraj sendependaj lingvoj estis skizitaj, ekzemple la ĥuzdula, la lingvo de la gnomoj. Aliaj lingvoj estas la valara (la lingvo de la valaroj) kaj la [[nigra lingvo]] kreita de [[Saŭrono]] dum la Dua
Pro la "reprezento" de la vestrona per la moderna angla, neniel necesis efektive ellabori la detalojn de la vestronaj gramatiko kaj vortprovizo, sed Tolkien tamen donas kelkajn ekzemplojn de vestronaj vortoj en Apendico F de ''La Mastro de l'Ringoj'', kie li ankaŭ resumas ties devenon kaj rolon kiel ''[[lingvafrankao]]'' en Mez-Tero:
: "La lingvo reprezentata en ĉi tiu rakonto per la angla estis la vestrona aŭ 'Lingvo Komuna' de la okcidentaj landoj de Mez-Tero en la Tria
Aliaj homaj lingvoj antaŭviditaj por ''La Mastro de la Ringoj'', sed apenaŭ evoluigitaj gramatike aŭ vortprovize, inkludas la haladinan, dunlendan, drugan, haradriman kaj orientan.
| |||