Romia kulturo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 12:
 
Starte en la mezo de la 2a jarcento a.K., privata [[Antikva Grekio#Kulturo|Greka kulturo]] estis pli kaj pli ascendantaj, spite la kritikojn kontraŭ la "mildigaj" efikoj de la Helenigita kulturo el konservismaj moralistoj. Je la epoko de [[Aŭgusto]], kulturgrekaj hejmaj sklavoj instruis la romiajn junulojn (foje eĉ junulinojn); kuiristoj, dekoristoj, sekretarioj, doktoroj kaj harfrizistoj venis plej ofte el la Greka Oriento. Grekaj skulptaĵoj ornamis la helenisman pejzaĝon de la ĝardenoj de Palatino aŭ de vilaoj, aŭ estis imititaj en romiaj skulptejoj fare de Grekaj sklavoj. La Romia kuirarto konservita en kuirartaj libroj atribuitaj al Apicio estas esence greka. Romiaj verkistoj malaprezis [[Latino]]n por kulturgreka stileo. Nur en [[romia juro|juro]] kaj administracio restis pure de Italia naturo.
{{redaktata}}
Against this human background, both the urban and rural setting, one of history's most influential civilizations took shape, leaving behind a cultural legacy that survives in part today.
 
Kontraŭ tiu homa fono, kaj urba kaj rura, formiĝis unu el la plej influaj civilizoj de la historio, kiu lasis kulturan heredon kiu survivas parte ankoraŭ nuntempe.
The Roman Empire, at its height (c. 117 CE), was the most extensive political and social structure in western civilization. By 285 CE the empire had grown too vast to be ruled from the central government at Rome and so was divided by Emperor Diocletian into a Western and an Eastern Empire. The Roman Empire began when Augustus Caesar became the first emperor of Rome (31 BCE) and ended, in the west, when the last Roman emperor, Romulus Augustulus, was deposed by the Germanic King Odoacer (476 CE). In the east, it continued as the Byzantine Empire until the death of Constantine XI and the fall of Constantinople to the Ottoman Turks in 1453 CE. The influence of the Roman Empire on western civilization was profound in its lasting contributions to virtually every aspect of western culture.
[[File:Still life with eggs, birds and bronze dishes, Pompeii.jpg|thumb|dekstre|Ovoj, ĉasbirdoj, antaŭtuko, kaj trinkujoj (murpentraĵo el la Domo de Julia Feliksa, Pompejo).]]
 
La Romia Imperio, je sia pinto (ĉ. 117), estis la plej etenda politika kaj socia strukturo en okcidenta civilizacio. Ĉirkaŭ la jaro 285 la imperio estis kreskinta tiom por esti regataj el centra registaro en Romo kaj estis dividita de la imperiestro Diokleciano en Okcidenta kaj [[Orienta Romia Imperio]]. La Romia Imperio komencis kiam [[Aŭgusto Cezaro]] iĝis la unua imperiestro de Romio (31 a.K.) kaj finis, okcidente, kiam la lasta Romia imperiestro, nome Romulo Aŭgustulo, estis elpostenigita de la ĝermana reĝo [[Odoakro]] (476 p.K.). Oriente, ĝi pluis kiel [[Bizanca Imperio]] ĝis la morto de [[Konstantino la 11-a]] kaj la falo de Konstantinopolo antaŭ la Otomanaj Turkoj en 1453. La influo de la Romia Imperio sur la okcidenta civilizacio estis profunda en ties lastaj kontribuoj al preskaŭ ĉiu aspekto de okcidenta kulturo.
 
==Vidu ankaŭ==