Samseksemo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Samseksemo kaj Esperanto: inter alie >> interalie
→‎Etimologio: Mi aldonas la esperantan, malmulte uzatan, terminon 'homoseksuala'
Linio 36:
== Etimologio ==
[[File:Hyakinthos.jpg|thumb|upright|''[[anemoj|Zefiro]] kaj [[Hiakinto]]''<br /> [[Atiko|Atika]] [[ruĝfigura ceramiko]] el [[Tarquinia]], 480 a.K. ([[Bostona Belarta Muzeo]])]]
La vorto ''samseksema'' estas la ekvivalento de ''homosexualhomoseksuala'', uzata tiel aŭ kun kelkaj variantoj en multaj lingvoj. Ĝi estas greka kaj latina hibrida kunmetita vorto, kun la unua elemento derivita de la greka ὁμός homos, "sama" (ne rilata al la latina ''homo'', "viro", kiel en [[Homo|Homo sapiens]]), tiel konotaciante seksajn aktivaĵojn kaj amikojn inter membroj de la sama sekso, inkluzive [[Samseksemulino|lesbanismon]]<ref>{{cite book |title= A Dictionary of True Etymologies|last=Room |first=Adrian |year=1986 |publisher= |location= |isbn=978-0710203403 |page=84 |pages= |url=}}</ref><ref>{{cite book |title= A Student's Dictionary of Psychology|last=Statt |first=David A. |year=2004 |publisher=Psychology Press |location= |isbn=978-1841693422 |page=93 |pages= |url=}}</ref>. La unua konata apero de geja presaĵo troviĝas en germana broŝuro de 1869 de la aŭstra romanverkisto [[Karl-Maria Kertbeny]],<ref name=glbtq>{{citation|url=http://www.glbtq.com/social-sciences/kertbeny_km.html |title=Karl-Maria Kertbeny: The Coinage and Dissemination of the Term |accessdate=12an de junio 2012 |periodical=[[glbtq.com]] |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120927020758/http://www.glbtq.com/social-sciences/kertbeny_km.html |archivedate=27a de septembro 2012 |df= }}</ref> publikigita anonime, argumentante kontraŭ prusa ''[[kontraŭ-sodomia leĝo]]''.<ref name=glbtq /><ref>{{cite journal |author1=Feray Jean-Claude |author2=Herzer Manfred | year = 1990 | title = Homosexual Studies and Politics in the 19th Century: Karl Maria Kertbeny | url =| journal = Journal of Homosexuality | volume = 19 | issue = | page = 1 | doi=10.1300/j082v19n01_02}}</ref> En 1886, la psikiatro [[Richard von Krafft-Ebing]] uzis la terminojn ''homosexual'' ([[Gejo|samseksemulo]]) kaj ''heterosexual'' ([[Aliseksemo|aliseksemulo]]) en sia libro [[Psychopathia Sexualis]]. La libro de Krafft-Ebing estis tiel populara inter kaj laikaj kaj kuracistoj, ke la terminoj "malgeja" kaj "samseksema" iĝis la plej vaste akceptitaj esprimoj por [[seksa orientiĝo]]. Kiel tio, la nuna uzo de la termino havas siajn radikojn en la pli ampleksa tradicio de personeca taksonomio de la [[19-a jarcento]].<ref>[http://www.glbtq.com/social-sciences/krafft_ebing_r.html Krafft-Ebing, Richard von (1840–1902)] . ''[[glbtq.com]]''.</ref><ref name=psexualis>{{citation|url=http://www.kino.com/psychopathia/history.html |title=Psychopathia Sexualis |accessdate=7an de septembro 2007 |periodical=Kino.com |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071004223140/http://www.kino.com/psychopathia/history.html |archivedate=4an de oktobro 2007 |df= }}</ref>
 
Multaj modernaj gvidiloj en Usono pensas kontraŭ uzo de ''samseksemulo'' (angle homosexual) kiel substantivo, anstataŭ uzi gejon aŭ lesbon. Simile, iuj rekomendas tute eviti uzadon de ''homosexual'' ĉar ĝi havas negativan, klinikan historion kaj ĉar la vorto nur rilatas al onia [[Sekseco|seksa konduto]] (kontraste al romantikaj sentoj) kaj tiel ĝi havas negativan implicon.<ref name=glaad>[http://www.glaad.org/referenceguide Media Reference Guide] (citaĵo AP, NY Times, [[The Washington Post|Washington Post]] style guides), [[GLAAD]]. Retrieved 10-an de majo 2007.</ref> Geja kaj lesba estas la plej oftaj alternativoj. La unuaj literoj ofte estas kombinitaj por krei la inicialon LGBT (foje skribite kiel GLBT), en kiu B kaj T rilatas al ambaŭseksemaj kaj transgenruloj.<ref name=glaad/> En esperanto tiuj sigloj fakte estas [[GLAT]].