Logaritmo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
DidCORN (diskuto | kontribuoj) |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) uzo de ŝablono Lang-xx, pli bona ŝablono (Projektoj), formatigo de titoloj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 11:
Logaritmo kun bazo ''a'' estas la inversa funkcio de eksponenta funkcio kun la sama bazo ''y'' = ''a''<sup>''x''</sup> kiel funkcio de ''x''.
Se la potenciga funkcio estas konsiderata kiel funkcio de ''a'', ĝia inverso estas la ''x''-a radiko.
Oni notas la logaritman funkcion de ''y'' je bazo ''a'' per la simbolo "'''log<sub>''a''</sub>''' ''y''" = ''x''; ĝi estas diinita por ĉiuj pozitivaj variabloj (''y'' ĉitie).
Linio 25:
== Kalkulado ==
En la historio de [[matematiko]] logaritmoj havis grandan signifon, ĉar multipliko de nombro egalas al adicio de iliaj logaritmoj, kaj adicio estas multe pli facile kaj rapide farebla ol multipliko (sen poŝkalkulilo).
Tial iam ĉiu matematikisto kaj inĝeniero posedis libron kun tabeloj de logaritmoj (je bazo ''10'', kvar- aŭ kvin-ciferaj), per kiuj li povis multipliki pli rapide.
Linio 31 ⟶ 30:
== Logaritmaj tabeloj ==
Kiam elektronikaj kalkuliloj ne ekzistis, la plej rapida maniero trovi (dekumajn) logaritmojn estis konsulti tabel-libron.
La matematikisto [[Henry Briggs]] en [[1617]] publikigis la unuan tian tabelon, kiu enhavis 14-poziciajn logaritmojn de ĉiuj entjeroj ĝis 20.000 kaj de 90.000 al 100.000.
Linio 43 ⟶ 41:
== Terminoj ==
Ĉe uzo de logaritma tabelo por multipliko oni distingas inter la [[entjero|entjera]] kaj la [[frakcio|frakcia]] partoj de la logaritmo.
La entjera parto, kiu respondas al potencoj de 10 (do al la pozicio de la komo), nomiĝas '''karakteristiko''', la frakcia parto '''mantiso'''.
Linio 50 ⟶ 47:
La dekumaj logaritmoj (logaritmoj je bazo ''10'') estas nomataj laŭ la menciita ''Henry Briggs'' kiel "logaritmoj de Briggs".
Logaritmoj je la bazo ''e'' nomiĝas "logaritmoj de [[Leonhard Euler|Euler]]" (ĉar ''e'' estas ankaŭ nomata "[[nombro de Euler]]") aŭ "naturaj logaritmoj", mallonge "ln" (
En [[komputiko]] gravas la "duumaj logaritmoj" (je bazo ''2'') kaj foje la "dek-ses-umaj logaritmoj" (je bazo ''16'').
== Etimologio ==
La vorto logaritmo devenas el la [[helena lingvo]], en kiu ''arithmos'' (αριθμoς) signifas "nombro" kaj ''logos'' (λoγoς) havas multegajn signifojn, inter ili "rilato".
== Kuriozaĵo ==
La simbolo de la logaritmo, la tri literoj "log", havas propran [[Unikodo|unikodan]] signon kun la numero 13266 (㏒).
== Vidu ankaŭ ==
{{
* [[Diskreta logaritmo]]
* [[Logaritma integrala funkcio]]
Linio 69 ⟶ 64:
* [[John Napier]]
{{
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Matematiko]]
| |||