Ridgaso: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Korekto: Dinitrogenoksido
e Alinomo de tiu gaso
Linio 2:
{| class="wikitable floatright" width=10%
|-style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>DunitrogenaDinitrogena oksido</big></big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Nitrous-oxide-2D-VB.png|200px]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la DunitrogenaDinitrogena oksido'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Nitrous-oxide-dimensions-3D-balls.png|200px]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia kemia strukturo de la DunitrogenaDinitrogena oksido'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Doctor_and_Mrs_Syntax,_with_a_party_of_friends,_experimentin_Wellcome_L0022227.jpg|200px]]</center>
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''<small>En antikveco, dunitrogenadinitrogena oksido estis uzata en festoj pro ĝiaj efikoj sur la konduto de la homoj.</small>'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Priestley.jpg|200px]]</center>
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''<small>DunitrogenaDinitrogena oksido estis malkovrita en 1775 de la angla kemiisto [[Joseph Priestley]] (1733-1804).</small><ref>[https://books.google.com.br/books?id=vx5nDAAAQBAJ&pg=PA189&dq=laughing+gas+JOseph+Priestley&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi8pvHAzMffAhXEDZAKHV2yAxUQ6AEIKjAA#v=onepage&q=laughing%20gas%20JOseph%20Priestley&f=false Laughing Gas, Viagra, and Lipitor: The Human Stories Behind the Drugs We Use]</ref>'''
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |
* Dunitrogena oksido
* Anhidrido de la hiponitrita acido
* Nitroza oksido
* Protooksido de nitrogeno
* Ridgaso
|-
||[[Kemia formulo]]||<big><center>{{KemiaFormulo|<big>'''N|2|O'''}}</big></center></big>
Linio 74 ⟶ 78:
'''Ridgaso'''<ref name=vortaro.net>[http://vortaro.net/#ridgaso Ridgaso en vortaro.net]</ref>, '''dinitrogenoksido'''<ref name=vortaro.net />, [[ridgaso|dunitrogena oksido]] <ref name="Pluhař">{{Citaĵo el la reto | url = http://www.eventoj.hu/steb/kemio/kemia-nomenklaturo-versio-2011-2.pdf| titolo = SISTEMA ĤEMIA NOMENKLATURO EN ESPERANTO| aŭtoro = Zdeněk Pluhař| paĝoj = 26| dato = 2011|| arkivurl = http://web.archive.org/web/20150706000136/http://www.eventoj.hu/steb/kemio/kemia-nomenklaturo-versio-2011-2.pdf | arkivdato =2015-07-06}}</ref> (N<sub>2</sub>O), estas senkolora [[gaso]].
 
Kiam homo enspiras iom de la gaso, li unue havas plezursenton kaj [[eŭforio]]n, kiu ofte kaŭzas ridon[[rido]]n. Pli forta dozo senkonsciigas. Tial la gaso dum iu tempo estis uzata kiel [[anestezo|anestezilo]].
 
La anestezan efikon unue konstatis [[Humphry Davy]] en mem-eksperimento en [[1799]]. La unua kuracisto, kiu aplikis la gason, estis ''Horace WELLS'' el [[Hartford (Konetikuto)|Hartford]]. Li observis la efikon de la gaso en foira amuzejo kaj rimarkis, ke ĝi ne nur plezurigas, sed ankaŭ sensentigas.