Granda Koliziigilo de Hadronoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Skribi pri detektoroj
Linio 13:
 
Kelkajn jarojn poste, la [[4-an de julio]] [[2012]], la eltrovo de iu nova partiklo kun maso inter 125 kaj 127 [[elektronvolto|GeV]]/''[[lumrapido|c]]''<sup>2</sup> estis anoncita; la [[fizikisto]]j de CERN suspektis, ke ĝi estis la bosono de [[Peter higgs|Higgs]]<ref>{{Cito |Lingvo=france |URL=http://cdsweb.cern.ch/journal/CERNBulletin/2012/28/News%20Articles/1459456?ln=fr |Titolo=Oftaj demandoj : la Higgs-a bosono ! |Gazeto=Bulletin du CERN |Numero=28-29 |Dato= Julio 2012 }}</ref>, kaj tio estis konfirmita poste, kaj pro tiu malkovro Higgs ricevis la Nobel-Premion dum CERN estis menciita kiel kontribuanto al la pruvo de la ekzisto de la bosono. Ekde tiu tempo, la partiklo montris sinkonduton kaj interagon laŭ multaj manieroj antaŭviditaj de la [[Norma modelo]].
 
== Detektoroj ==
La koliziigilo havas kvar ĉefajn detektorojn, per kiujn la sciencistoj lernas pri diversaj aspektoj de la partikloj,
 
* ATLAS: ĝi estas la plej granda eksperimento. Ĝi serĉas novajn, pezajn partiklojn. Kun CMS, ĝi trovis la bosono de Higgs.
* CMS: ĝi ankaŭ estas granda eksperimento, kiu serĉas pezajn partiklojn. Kun ATLAS, ĝi trovis la bosono de Higgs.
* LHCb: ĝi esploras pri la diferenco inter [[materio]] kaj [[antimaterio]], kaj ĝi ankaŭ serĉas maloftajn procezojn. Tiuj procezoj povus esti plej oftaj se la [[Norma modelo]] ne certas.
* ALICE: ĝi estas la plej malgranda eksperimento. Ĝi esploras pri [[nuklea fiziko]] kiam la akcelilo koliziigas [[Jono|jonojn]].
 
== Notoj kaj referencoj ==