Kajakado-Kanuado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Historio, koretki eraron
Teksto pri Olimpiaj fakoj, korekti erarojn
Linio 4:
| dosiero priskribo = Duopa kajako
| supera fako = <!--(nedeviga)-->
| fakoj = Boatoj: Kajako kaj Kanuo <br>
| konkurso1 = [[Someraj olimpikoj|Olimpia turniro]]
| konkursojaro1 = [[Somera Olimpiko 1936|1936]]
Linio 15:
| konkurso5 = <!--(nedeviga)-->
| konkursojaro5 = <!--ekde la jaro / deviga, se estas antaŭa-->
| nomo de federacio = [[Internacia Federacio de Kanuado]] (ICF)
| fondo de federacio = [[19-a de januaro]] [[1924]]
| ttt de federacio = [https://www.canoeicf.com canoeicf.com]
Linio 21:
}}
 
'''Kajakado kaj kanuado''' estas nomo por aro da [[akvosporto]]j en kiu oni pelas [[boato]]n per [[pagajo]]. [[Kajako]] normale estas ferma boato en kiu oni sidas kaj uzas dupadelan pagajon. [[Kanuo]] normale estas malferma boato en kiu oni genuas kaj uzas unupadelan pagajon. Kontraŭe al [[remado]], kie boatoj devas havi ingon por la remiloj, oni tenas la pagajon nur per siaj manoj. La sportantoj povas partopreni en konkursoj aŭ praktiki la sporton libertempe por malstreĉi sin. Ekzistas diversaj konkursbranĉoj - ekzemple kvietakvaj kurumoj, sovaĝakvaj kurumoj, sovaĝakva slalomo aŭ kanuakajaka [[poloo]].
 
La internacia rega federacio estas la [[Internacia Federacio de Kanuado]].
Linio 29:
 
== Historio ==
Kajakoj kaj kanuoj originas el [[nordameriko]]. Kajakoj devenas de la feloboatoj de la [[inuitoj]] kaj kanuoj de la arboŝelaj boatoj de la [[indianoj]].<ref>{{citaĵo el la reto|url=http://www.kajaner-holzkanu.de/geschichte.html|titolo=Das Kanu (canoe) Geschichte|lingvo={{de}}|alirdato=9-a de Decembro 2019|arkivurl=|arkivdato=}}</ref> Kiam hispanoj esploris Amerikon en la 15-a kaj 16-a jarcento, ili ankaŭ konatiĝis kun la boatoj de la praloĝantoj, kiuj estis elkavigitaj trunkoj. De ili ankaūankaŭ venas la nomo kanuo.<ref name="kru">{{citaĵo el la reto|url=https://www.krumos.de/kanuvermietung/service/faq/geschichte-des-kanusports.php|titolo=Die Geschichte des Kanusports|lingvo={{de}}|alirdato=9-a de Decembro 2019|arkivurl=|arkivdato=}}</ref> En tiamaj tempoj la nunaj teĥnikoj estis jam konataj. Inuitoj sidis en malfermaferma boato kaj uzis dupadelan pagajn. Nordamerikanaj indianoj genuis en la fermamalferma boatojboato kun unupadela pagajo.<ref name="kru" /><ref name="calbe">{{citaĵo el la reto|url=http://www.kanu-calbe.de/?content=kanugeschichte|titolo=Geschichte des Kanusports|lingvo={{de}}|alirdato=9-a de Decembro 2019|arkivurl=|arkivdato=}}</ref> Angloj en la 16-a kaj 17-a jarcento alportis kajakojn kaj kanuojn al sia [[patrujo]].<ref name="kru" /><ref name="calbe" /> Kiel sporto pagajado disvastiĝis fine de la 19-a jarcento. La [[skoto]] John MacGregor veturis multe per kajako inter 1865 kaj 1867. La libro pri tiuj veturoj ''A Thousand Miles in the Rob Roy Canoe on Rivers and Lakes of Europe'' instigis kelkajn komencikomenciĝi kun tiu sporto. Li ankoraŭ fondis la unuan kajakoklubon la 25-an de Julio 1866 en Londono. Krome MacGregor aranĝis la unuan registritan konkurson en la jaro 1869. La unaunua Amerika klubo fondiĝis 1871 Novjorko kiel ''New York Canoe Club''.<ref>{{citaĵo el la reto|url=https://www.britishcanoeing.org.uk/olympic-paralympic/sprint-intro/history-of-our-sport|titolo=History of our sport|lingvo={{en}}|alirdato=9-a de Decembro 2019|arkivurl=|arkivdato=}}</ref> En la sekvaj jaroj la sporto vaste disvastiĝis en Eŭropo. La internacia federacio fondiĝis la 19-an de januaro en 1924 kiel ''Internationale Repräsentantenschaft Kanusport'' (esperante: Internacia reprezentistaro kanuosporto) en [[Kopenhago]], Danujo. Ekde la [[Somera Olimpiko 1936|olimpiaj ludoj de 1936]] en Berlino la kvietakvaj kurumoj por viroj estas en la olimpiaOlimpia programo. En la [[Somera Olimpiko 1948|ludoj de 1948]] sekvis konkursoj por virinoj.
 
== Fakoj ==
=== Mallongdistanca kurumo ===
*Sprinto
Ĝi estas Olimpia fako ekde 1936. La internaciaj distancoj estas 200 metroj, 500 metroj, 1000 metroj kaj 5000 metroj. Partoprenas kaj kajakistoj kaj kanuistoj en apartaj konkursoj. Kajako povas esti unu-, du- aŭ kvarpersona. Kanuo povas esti unu- aŭ dupersona. La konkursoj estas flankalflankaj kun maksimume naŭ lenoj. En la Olimpiaj Ludoj ok sportistoj konkursas samtempe. Ekzisas 12 kategorioj.
*Slalomo
 
*Kanua poloo
*=== Slalomo ===
Ĝi unuafoje estis Olimipa fako en 1972. Ekde 1992 ĝi estas ree Olimpia fako. La sportistoj celas kiel eble plej rapide fini maksimume 300 longan sovaĝakvan vojon kaj trapasi ĉiujn de la maksimume 25 pasejon. La pasdirekto dependas de la koloro de la pasejo. Verdajn oni devas pasi kunflue. La minimume ses ruĝajn pasejon oni devas trapasi kontraŭflue. En la Olimpiaj ludoj ekzistas konkursoj por kvar kategorioj por unupersonaj boatoj. Ili estas la vira kajako, virina kajako, vira kanuo kaj virina kanuo.
 
=== Aliaj fakoj ===
*KanuaKajaka poloo
*Sovaĝakvaj kurumoj
*Maratono