Mortodanco: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{| align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; border-right-width: 1px; border-bottom-width: 2px"
|-
|align=center colspan=2 style="background: #FFFFFF"| [[Dosiero:Danzas de la muerte.gif|260px|center]]
Linio 6:
|}
 
La '''''Mortodanco''''' estas hispanlingva [[mezepoko|mezepoka]] teksto laŭkrede ludita kaj dancita en la [[14a jarcento]].
 
La kastilia "Mortodanco" estas de komenco de la [[15a jarcento]]. Konserviĝas en [[manuskripto]] de la [[Biblioteca de El Escorial]]. Ĝi enhavas pli da sescent versojn kaj en ĝi, Morto alvokas unu post alia diversajn [[rolulo]]jn, kiel [[Papo]], [[Episkopo]], [[Imperiestro]], [[Sakristiano]], Kamparano, ktp., samtempe ĝi memorigas ilin ke la mondaj ĝuoj havas finon kaj ke ĉiuj devos morti. Ĉiuj falas en ĝiaj brakoj.
Linio 12:
Tiu makabra spektaklo disvolviĝis en la tuta eŭropa literaturo, devene de [[Francio]]. La temo de morto hegemoniis en la [[Malsupra Mezepoko]], kaj antaŭ tiu ne eblis kristana akcepto, sed teruro antaŭ la perdo de la surteraj plezuroj. Ĝi prezentas, unuflanke, religian intencon: rememorigi ke la mondaj ĝuoj estas finaj kaj oni devas esti preparita por morti kristane; aliflanke, estas intenco [[Satiro|satira]] ĉar ĉiuj falas mortaj, sendepende de aĝo aŭ socia situo, pro la egaliga povo de la morto.
 
[[Dosiero:Monumento a Calderón de la Barca (Madrid) 05.jpg|thumbeta|190px|leftmaldekstra|<small>''Mortodanco''. Detalo de la monumento al [[Pedro Calderón de la Barca|Calderón]] de [[Madrido]] (Joan Figueras Vila, [[1878]]).</small>]]
 
Tiu temo havis ankaŭ pentran esprimon, kie elstaras la [[gravuraĵo]]j kiujn faris [[Hans Holbein, la Maljuna]].
Linio 18:
Ĝia influo ludis sur postaj hispanlingvaj aŭtoroj kaj verkoj, kiel ĉe la ''Barca de la Gloria'', de [[Gil Vicente]], ''Diálogo de Mercurio y Carón'' de [[Alfonso de Valdés]], ''Farsa llamada Danza de la Muerte'' de Juan de Pedraza, ''La farsa de la Muerte'' de [[Diego Sánchez de Badajoz]], ''Las Cortes de la Muerte'' de [[Luis Hurtado de Mendoza]] kaj la ''Coloquio de la Muerte con todas las edades y estados'', de Sebastián de Horozco. En la 11a ĉapitro de la dua parto de [[La Kiĥoto]], Don Quijote kaj Sancho trafas teatran grupon kiu iras de vilaĝo al vilaĝo por ludi ''Mortodancon''. Fine, en la [[Baroka hispana literaturo|Baroko]] estas la lastaj referencoj en la ''religiaj dramoj'' de [[Pedro Calderón de la Barca|Calderón de la Barca]] kaj en la ''Sueños'' ([[1627]]) de [[Francisco de Quevedo|Quevedo]].
 
[[Dosiero:Danse Macabre - Guyot Marchand16 - (Man of law and Minstrel).jpg|thumbeta|rightdekstra|200px|<small>Gravuraĵo kiu reprezentas la morton kiu forportas trobadoron (dekstre) kaj advokaton. ''La Danse macabre'', París, Guy Marchant, 1486.</small>]]
 
== Vidu ankaŭ ==
Linio 26:
== Referenco ==
* ''La Danza de la Muerte'', Códice de El Escorial, Ed. de Sabas Martín. Miraguano Ediciones, Madrid, 2001. ISBN 84-7813-220-1
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{commonscatCommonscat|Danse Macabre|Danza de la Muerte}}
* [http://www.enciclopediacatolica.com/d/danzamuerte.htm La ''Danza de la Muerte'' en la Enciclopedia Católica]
 
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Mezepoka literaturo]]