Faŝismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 61:
Franca [[naciismo|naciisto]] kaj reakcia monarkiisto [[Charles Maurras]] influis super faŝismo.<ref name="nationalism18"/> Maurras defendis tion kion li nomis kiel [[integra naciismo]], kiu alvokas al organika unueco de nacio kaj Maurras insistis, ke pova monarko estas ideala estro de nacio. Maurras malfidis je tio kion li konsideris la demokratia mistifiko de la popola volo kiu kreis nepersonan kolektivan subjekton.<ref name="nationalism18"/> Li postulis, ke pova monarko estas personigita suvereneco kiu povas plenumi aŭtoritaton por unuigi la nacian popolon.<ref name="nationalism18"/> La integra naciismo de Maurras estis idealigita de faŝistoj, sed modifita en modernigita revoluciema formo kiu devojiĝis el la monarkismo de Maurras.<ref name="nationalism18"> David Carroll. French Literary Fascism: Nationalism, Anti-Semitism, and the Ideology of Culture. p. 92. </ref>
 
[[File:Charles Maurras - photo Frédéric Boissonnas.jpg|thumb|180px|maldekstre||Maurras en 1925.]]
Franca revolucia sindikatisto [[Georges Sorel]] defendis la legitimecon de la politika [[perforto]] en sia verko ''Réflexions sur la violence'' (1908) kaj en aliaj verkoj en kiuj li defendis radikalan sindikatistan agadon por atingi revolucion kiu forigu kapitalismon kaj la burĝaron pere de [[ĝenerala striko]].<ref name="mobilization21" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. pp. 75–81. </ref> En ''Réflexions sur la violence'', Sorel emfazis neceson por revolucia politika "religio".<ref name="mobilization22" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. p. 81. </ref> Ankaŭ en sia verko ''Les Illusions du progrès'', Sorel denoncis demokration kiel reakcia, dirante "nenio estas pli aristokrata ol demokratio".<ref name="mobilization23" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. p. 77. </ref> Ĉirkaŭ 1909 post la malvenko de sindikatisma ĝenerala striko en Francio, Sorel kaj liaj sekvantoj lasis la radikalan maldekstron kaj venis al la radikala dekstro, en kiu ili serĉis kunigi aktivan katolikismon kaj francan patriotismon kun siaj vidpunktoj — nome defendo de kontraŭ-respublikismaj kristanaj francaj patriotoj kiel ideala revoluciuloj.<ref name="mobilization24" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. p. 82. </ref> Dekomence Sorel estis oficiale estinta reviziisto de [[Marksismo]], sed ĉirkaŭ 1910 anoncis sian forlason de socialisman literaturoj kaj postulis en 1914, uzante aforismon de [[Benedetto Croce]] ke "socialismo estas mortinta" pro la "diskompono de Marksismo".<ref name="Sternhell, Zeev 1994 p. 78" > Sternhell, Zeev, Mario Sznajder and Maia Ashéri, The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution (Princeton University Press, 1994) p. 78. </ref> Sorel iĝis subtenanto de reakcia Maurras-isma naciismo ekde 1909 kio influis super liaj verkoj.<ref name="Sternhell, Zeev 1994 p. 78"/> Maurras tenis intereson por kunigi siajn naciismajn idealojn kun [[Revolucia sindikatismo|Sorel-isma]] [[sindikatismo]] kiel rimedo por lukti kontraŭ [[demokratio]].<ref name="revolution1994" > Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution. Princeton, New Jersey, US: Princeton University Press, 1994. p. 82. </ref> Maurras asertis, ke "socialismo liberigita el la demokratiaj kaj kosmopolitaj elementoj kongruas kun naciismo tiom bone kiom ganto kongruas kun bela mano".<ref name="multiculturalism" > Douglas R. Holmes. Integral Europe: fast-capitalism, multiculturalism, neofascism. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 2000. p. 60. </ref>
 
Linio 122:
 
== Mussolini kaj la itala faŝismo ==
[[Dosiero:Mussolini mezzobusto.jpg|eta|maldekstre||Mussolini en tipa impona pozo.]]
{{Ĉefartikolo|Faŝisma Italio|Italia Faŝismo|Dua Mondmilito}}
La [[Nacifaŝisma Partio]] (''Partito Nazionale Fascista'', '''PNF''') estis itala [[politika partio]], kreita de [[Benito Mussolini]] kiel politika esprimo de [[faŝismo]] (antaŭe reprezentata de grupoj konataj kiel ''[[Fascio|Fasci]]''). La partio regis en [[Italio]] el 1922 kiam la faŝistoj kaptis la povon pere de la [[Marŝado al Romo]], ĝis 1943, kiam Mussolini estis elpovigita pere de la [[Granda Konsilio de Faŝismo]].
Linio 149:
 
=== En Hispanio ===
[[Dosiero:Bandera FE JONS.svg|eta|230px||Flago de Hispana Falango.]]
La [[Hispana Falango]] (''Falange Española de las Juntas de Ofensiva Nacionalsindicalista'') estis ekstremdekstra politika movado naskiĝinta dum la 1930-aj jaroj kaj iĝis la plej forta movado enhavanta la ĉefajn ideologiajn kaj strategiajn elementojn de la faŝismo, kaj precize el la itala faŝismo, el kiu ĝi inspiriĝis. Ĝi estis totalisma klerikisma politika organizo fondita de [[José Antonio Primo de Rivera]] en [[1933]] kontraŭe al la [[Dua Hispana Respubliko]]. Dum la [[Hispana Enlanda Milito]] la Falango iĝis unu el la ĉefaj fortoj de la naciisma flanko, apoganta la generalon [[Francisco Franco|Franko]] kaj poste konsistigis la kernon de la oficiala [[Unupartiismo|unusola partio]] en Hispanio, el [[1939]] kaj teorie ĝis [[1975]]. Anoj de tiu partio estas nomitaj falangistoj. La partio plue havis politikan vivon en la demokratia etapo de la [[Hispana Transiro al Demokratio]] ĝis nun, sed en diversaj frakcioj.