Hispanio: Malsamoj inter versioj

La venko de la generalo Franco supozigis la instaŭradon de aŭtoritateca reĝimo<ref>http://www.historiasiglo20.org/HE/15.htm</ref>. La disvolviĝo de akra subpremado kontraŭ la malvenkintoj, devigis al la ekzilo al miloj da hispanoj kaj ĝi mortkondamnis multajn aliajn aŭ al perfortaj laborkoncentrejoj. Malgraŭ tio ke Franco restigis Hispanion ekster la militantaj landoj dum la [[Dua Mondmilito]]<ref>http://www.vespito.net/historia/franco/40ft.html</ref>, lia ne kaŝita apogo al la [[Akso Berlino-Romo-Tokio]] kondukis ĝin al la internacia izoliĝo politika kaj ekonomia. Tamen, la kondiĉoj de la [[malvarma milito]] inter [[Usono]] kaj [[Sovetio]] kaj ĝiaj respektivaj aliancitoj igis ke la frankisma reĝimo estu tolerata de la okcidentaj potencoj kaj fine agnoskata kaj per ĝi finiĝis la izoliĝo. Oni subskribis interkonsentojn kun Usono permesante la instaladon de hispan-usonaj militbazoj en Hispanio<ref>http://www.elsiglodeuropa.es/siglo/historico/dossier2003/547%20dossier.htm</ref>. En [[1956]], [[Maroko]], kiu estis hispana kaj franca protektorato, akiris sian sendependecon<ref>http://www.salamancajaima.es/historia/independencia.htm</ref> kaj oni demarŝigis planon por la ekonomia stabiligado en la lando. En [[1969]], Franco nomumis al [[Johano Karlo la 1-a]], nepo de Alfonso la 13-a, [[princo]] de Hispanio, lia sukcedonto kun la titolo kiel Reĝo. Malgraŭ tio ke la reĝimo ĉiam havis feran premadon kontraŭ ia ajn politika opozicio, la industria kaj ekonomia disvolviĝoj estis tre gravaj dum la dua duono de la diktaturo.

 

La diktatoro forpasis la [[20-an de novembro]] [[1975]] kaj Johano Karlo la 1-a iĝis post du tagoj la reĝo de Hispanio. En tiu momento malfermiĝis periodo konata kiel [[hispana transiro]]<ref>http://www.salman-psl.com/la-transicion/indexcast.html</ref>. Ĝi finiĝis per la instaŭrado de [[parlamenta monarkio]] en [[1978]], post la rezigno de siaj historiaj rajtoj fare de [[Johano de Burbono kaj Batenbergo]], patro de la reĝo. Post la unuaj demokratiaj elektoj, [[Adolfo Suárez]], de la partio [[Unio de Demokratia Centro]] (centro-dekstra), estis elektita prezidanto de la registaro. Li entreprenis gravajn politikajn reformojn kaj ekigis la negocadon por la membriĝo de Hispanio en la [[Eŭropa Ekonomia Komunumo]]. Li rezignis la postenon en [[1981]]. Dum tiu ĉi periodo la eŭska terorisma bando [[ETA]] faris plurajn atencojn speciale kontraŭ armeanoj kaj sekurgardistoj kaj aliaj sendiskriminacie. Dum la sesio de la enposteniĝo de la sukcedinto de Suárez, [[Leopoldo Calvo-Sotelo]] , la [[puĉo en Hispanio en 1981|23-an de februaro]]<ref>http://gaviota72.blogcindario.com/2008/02/00224-golpe-de-estado-23-f-1981.html</ref>, okazis intenco je [[puĉo]] iniciatinta de altrangaj militistoj. La Kongreso de Deputitoj estis prenita de la vickolonelo [[Antonio Tejero]]. La intenco estis bremsita samtage, interalie per la intervenoj de la reĝo Johano Karlo defende de la konstitucia ordo kaj surstrate de la klara kontraŭstaro de la tuta aro de politikaj kaj sociaj movadoj. En 1981 subskribiĝis en [[Bruselo]] la protokolo por la aliĝo al [[NATO]]<ref>http://www.belt.es/noticiasmdb/home2_noticias.asp?id=2408</ref>, ekigante procezon por la integriĝo kiu finiĝis en la printempo 1982, dum regado de la partio Unio de Demokratia Centro ([[UCD]]).

 

 

=== 21-a jarcento ===

[[Dosiero:Same-sex marriage celebration Spain.jpg|eta|dekstra|Celebrado en la Kongreso de Hispanio la aprobo de la samseksa edziĝo]]

La [[21-a jarcento]] komenciĝis per la efikoj de la [[11-a de septembro]] [[2001]], kiuj implikis Hispanion en du konfliktojn: en la [[Milito en Afganio (2001-nuntempo)|Militon en Afganio]]<ref>http://archive.is/20120529002612/cunday.blogspot.com/2009/01/afganistan-2001.html</ref> kaj en la [[Invado de Irako 2003|invadon de Irako]]<ref>http://www.aguaron.net/iraq/</ref>. Ĉi-lasta konflikto kaj la traktado de la [[Madridaj atakoj de la 11-a de marto 2004|atakoj de la 11-a de marto 2004]]<ref>http://www.laventanita.net/Noticia.asp?IdN=134</ref> en [[Madrido]] okazigis malproksimiĝon inter la registaro kaj parto de la hispana publika opinio. Ĉio ĉi venkigis la socialistojn en la baloto de la [[14-a de marto]] [[2004]].

=== Turismo ===

[[Dosiero:San Sebastian from Igeldo.jpg|eta|dekstra|La [[Golfeto de La Konko]] estas unu el la plej famaj de Eŭropo]]

Hispanio estas la dua lando en la mondo kiu ricevas pli da eksterlandaj turistoj<ref>http://www.eleconomista.es/blogs/la-telarana/?p=1784</ref>, laŭ datumoj de la [[Monda Organizaĵo pri Turismo]], nur post [[Francio]], kaj ĝi ĝuas 7% de la monda turismo, antaŭ [[Usono]] kaj [[Italio]].

 

 

==== Religiaj festotagoj el publika intereso ====

La katolika religio estis la reganta konfesio en Hispanio laŭlonge de la historio. Pro tio, kvankam la religieco ĉe la unuopuloj signife malkreskis, ankoraŭ ekzistas grava influo en la socio kaj ĉefe en ĝiaj popularaj festoj. La publikaj festoj el religia fono estas tre gravaj kaj oftaj en [[Granado]], [[Sevilo]], [[Malago]], [[Leono (Hispanio)|Leono]] aŭ [[Valadolido]] inter aliaj.

 

 

== Amaskomunikiloj ==

La televido estas la ĉefa amaskomunikilaro en la lando. La ĉefaj televidĉenoj estas [[La 1]]<ref>http://www.rtve.es/</ref>, [[La 2]]<ref>http://www.rtve.es/television/</ref>, [[Antena 3]]<ref>http://www.antena3.com/</ref>, [[Cuatro (televidkanalo)|Cuatro]]<ref>http://www.cuatro.com/</ref>, [[Telecinco]]<ref>http://www.telecinco.es/</ref> kaj [[LaSexta]]<ref>http://www.lasexta.com/inicio</ref>. Post la okazigo en 2010 de la t.n «[[analogia malŝalto]]», la sola sistemo je elsendo estas la cifereca. En Hispanio ekzistas pluraj senpagaj televidkanaloj kaj aliaj pagkanaloj.