Teodozio la 1-a: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 6:
| sekvanto = [[Flavio Honorio]]
}}
'''Teodozio<ref>[[Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto]]: [http://vortaro.net/#Teodozio Teodozi/o] “nomo, i.a. de pluraj Bizancaj imperiestroj”</ref> la granda''' ({{lang-la|Flāvius Theodosius Augustus ''dīcitur'' Magnus}}, {{lang-la|Θεοδόσῐος Αʹ|t=Theodósios}}; n. [[11-a de januaro]] [[347]] en [[Cauca]] apud [[Segovia]]; m. [[17-a de januaro]] [[395]] en [[Milano]]). Li estis [[romia imperiestro]], la lasta imperiestro de la tuta [[Romia imperio]], de [[379]] ĝis sia [[morto]]. Post li, la imperio estis dividita inter liaj filoj [[Flavio Honorio]] (384-423) kaj [[Flavio Arkadio]]. Fojfoje kelkaj historiistoj rigardas lin kiel [[bizanca imperiestro|bizancan imperiestron]] kaj nomas lin '''Teodozio la 1-a''' de la [[Bizanca imperio]].
== Vivo ==
Teodozio naskiĝis en la Romia provinco Hispanio. Lia patro, Flavio Teodozio la pli aĝa ({{lang-la|Flāvius Theodosius}}), estis oficiro, havanta la titolon Grafo de Britio ({{lang-la|Comes Britanniarum}}); lia patrino estis Termantia ({{lang-la|Thermantia}}).
Komence, Teodozio estis okcidenta [[kunimperiestro]] kun [[Valento (imperiestro)|Valento]] en [[378]]. Post la morto de Valento li iĝis kunimperiestro kun [[Valentiniano la 2-a]], kaj post lia morto li atakis Okcidenton, por ke la mortigintoj de Valenciano ne okupu la tronon, kaj iĝis la nura imperistro post venko super la uzurpanto [[Eŭgenio]].▼
Teodozio kampanjis kun lia patro en Britio. Poste, estiĝis la duko ({{lang-la|dux}}) de la Romia provinco ''[[Moesia]]''.
Post la morto de la imperiestro [[Valento (imperiestro)|Valento la 1-a]] en 375, Romia politiko ĥaosiĝis. La patro de Teodozio, Teodozio la pli aĝa, estis ekzekutita en 376. Teodozio mem subite retiris al sia familia bieno en [[Galegio]].
Post Valento la 1-a, imperiestriĝis lia du filoj, Graciano kaj Valento la 2-a. En 378, dum la [[Batalo de Addrianopolo]], Valentiniano la 2-a estis mortigita; poste, Graciano invitis Teodozio estiĝi kunimperiestro de la Orienta Romia imperio (378).
▲
Kiel la sola Romia imperiestro, li subtenis la arton kaj [[Koncilio de Niceo|Nicean]] [[kristanismon]]; li subpremis kaj persekutis [[Maniĥeismo]]n kaj la Romian tradician religion.
Teodozio mortis pro [[edemo]] en [[Milano]] en 395.
== Referencoj ==
| |||