Alkulturigo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto unuecigis titolon de lastaj sekcioj |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) esperantigita ŝablono (Dosiero), esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 1:
[[
[[Dosiero:Akkulturationsformen.jpg|alternative=La kvar esencaj formoj de alkulturigo.|eta|La kvar esencaj formoj de alkulturigo.]]
'''Alkulturigo''' (de latina ''ad'' kaj ''cultura'' aŭ "aldono al kulturo"<ref>(germana) Ulrich Ammon: ''Akkulturation.'' In: Helmut Glück, Michael Rödel (Hrsg.): ''Metzler Lexikon Sprache.'' Metzler Verlag, Stuttgart 2016, <nowiki>ISBN 978-3-476-02641-5</nowiki>, S. 21.</ref>), '''alkulturiĝo''' aŭ '''akulturacio''' (germane: Akkulturation; pole: akulturacja, ruse: Akkelturacoja; angle kaj france : acculturation) estas procezo, en kiu popolo parte aŭ plene akceptas la normojn, valorojn kaj tradiciojn de la kulturo de alia popolo, sen perdo de sia identeco<ref>Katarzyna Tempczyk''',''' [http://esperanto-ondo.ru/Ondo/221-lode.htm#221-12 Novaj kampoj por esplorado], ''La Ondo de Esperanto'', 2013, 3 (221).</ref>. Akulturacio povas konduki al la asimiliĝo.
<span data-segmentid="6" class="cx-segment">Kiel [[Terminego|ombrela termino]] alkulturigo rilatas al ĉiuj procezoj de adaptado de individuoj aŭ [[Socia grupo|sociaj grupoj]] al kulturo koncerne valoroj, moroj, [[Kutimo|kutimoj]], [[lingvo]], [[religio]], [[teknologio]] kaj aliaj aferoj. </span><span data-segmentid="16" class="cx-segment">La termino </span><span data-segmentid="6" class="cx-segment">r</span><span data-segmentid="16" class="cx-segment">icevas malsimilan difinon depende la scienca fako.</span>
<span data-segmentid="6" class="cx-segment">Esence ĝi </span>klarigas la procezon de kultura kaj psikologia ŝanĝoj kiuj rezultas el rektaj kaj daŭraj reciprokaj interagoj inter homoj de malsimilaj kulturoj<ref name="SamBerry">{{
== Terminologio ==
Alilingvaj terminoj iam proponitaj estis la hispana ''transculturado'' (F. Ortiz), dum anglaj aŭtoroj proponis krom ''acculturation'' iam ankaŭ
En sociologio, alkulturigo aŭ transigo de ideoj, rilatas al fenomenoj kiuj rezultas el la daŭraj kaj rektaj kontaktoj de grupoj de individuoj kun malsamaj kulturoj kaj el la ŝanĝoj en la originalaj kulturoj de la du grupoj aŭ de unu inter ili.
== Formoj de alkulturigo ==
<span data-segmentid="65" class="cx-segment">Laŭ [[John W. Berry]], de la [[Migrationsforschung|migrado-esplorado]] dedukteblas kvar strategioj resp. f</span><span data-segmentid="68" class="cx-segment">ormoj de alkulturigo</span><span data-segmentid="65" class="cx-segment">,</span> <span data-segmentid="68" class="cx-segment">depende</span> <span data-segmentid="65" class="cx-segment">ĉu</span> <span data-segmentid="68" class="cx-segment">la [[Malplimulto|malplimulta grupo]] deziras konservi sian propran kulturon retenis aŭ ne kaj ĉu iu formo de [[Komunikado|kontakto]] inter la plimulto kaj la malplimulto restu aŭ ne [6] :</span>
* <span data-segmentid="71" class="cx-segment">[[Segregation (Soziologie)|Apartigo aŭ disigo]] : konservado de la propra kulturo ''sen'' kontakto al la plimulto. </span><span data-segmentid="73" class="cx-segment">La malplimulto alstrebas fortan kulturan izol</span><span data-segmentid="71" class="cx-segment">acion</span> <span data-segmentid="73" class="cx-segment">kaj malakceptas la dominan kulturon.</span>
Linio 23:
[[Kultura asimilado]] estas ekstrema kazo de alkulturigo, nome la kompleta malapero de la kulturo de grupo kiu asimilas kaj plene akceptas, internigas la valorojn de la kulturo de la alia grupo kiun ĝi kontaktas. Alkulturigo povas okazi libervole, sed ankaŭ sub devigo. Foje ĉi tio estas fizika devigo, sed en la nuna epoko ankaŭ ekzistas ekonomia neceso aŭ sub premo de interesogrupoj.
Krom asimilado estas ankaŭ tri aliaj specoj de alkulturigo :
* la sinkretigo (kombinaĵo inter la origina kaj la nova kulturoj, ĝi estas kultura miksaĵo kiu kombine al interpenetrado de kulturoj kondukas al nova, originala kulturo kiel ekzemple la bantua kulturo),
Linio 32:
La efikoj de kulturigo povas esti viditaj sur multoblaj niveloj en ambaŭ interrilatantaj kulturoj. Sur la grupnivelo, kulturigo ofte rezultas en ŝanĝoj al kulturo, kutimaro, kaj sociaj institucioj. Videblaj grupnivelaj efikoj de kulturigo ofte inkluzivas ŝanĝojn en manĝaĵo, vestaro, kaj [[lingvo]], ekzemple la [[angla]] anstataŭ multaj aliaj en moderna epoko. Sur la individua nivelo, diferencoj en la maniero kiel individuoj senkulturiĝas povas esti asociitaj ne kun ŝanĝoj en ĉiutaga konduto, sed kun multaj iniciatoj de psikologia kaj fizika bonfarto.
== Bibliografio ==
(en) Ward, C. (2001). ''The A, B, C's of acculturation''. en : D. Matsumoto (Ed.) "The handbook of culture and psychology" (pp. 411–445). Oxford University Press.
(en)
(en) Herskovits, M. (1938), ''Acculturation, the study of the culture contact'', New-York, 1938, New York, 174 <abbr>p.</abbr><!--Kramer 1997a-->
Linio 45:
<!--Kramer 2010--->
<!--Kramer 2011--->
<!--Kramer 2012--->
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Kulturo]]
[[Kategorio:Sociologio]]
[[Kategorio:Psikologio]]
== Vidu ankaŭ ==
[[Interkultura edukado]]
Linio 54 ⟶ 60:
== Notoj kaj referencoj ==
Tiu ĉi artikolo estas traduko parte bazita sur la samtema artikolo en la franca, germana kaj nederlanda vikipediaj versioj.
| |||