Mara mamulo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 30:
Marmamuloj estis ĉasitaj fare de [[Indiĝenaj popoloj|marbordaj indiĝenaj popoloj]] historie por manĝo kaj aliaj rimedoj. Tia viveltena ĉasado okazas ankoraŭ en Kanado, [[Gronlando]], Indonezio, Rusio, Usono, kaj kelkaj landoj en [[Karibio]]. Ties efiko estas nur surloka, ĉar la ĉasklopodoj estas de relative malgranda skalo.<ref name=berta/> Komerca ĉasado portis tion al multe pli granda skalo kaj marmamuloj estis tre draste espluatitaj. Tio kondukis al formorto de la †[[Stelera dugongo]] (''Hydrodamalis gigas''), la †mar-vizono (''Neovison macrodon''), la †[[Japana marleono]] (''Zalophus japonicus''), kaj la †[[Kariba monaĥfoko]] (''Neomonachus tropicalis'').<ref name=berta/> Nuntempe, populacioj de specioj kiuj estis historie ĉasitaj, kiel la [[blua baleno]] (''Balaenoptera musculus'') kaj la [[Pacifika baleno]] (''Eubalaena japonica''), estas multe pli malalte ol en siaj antaŭ-balenĉasaj niveloj.<ref name="clap">{{Cite journal | doi=10.1046/j.1365-2907.1999.00035.x| title=Baleen whales: Conservation issues and the status of the most endangered populations| journal=Mammal Review| volume=29| pages=37–62| year=1999| last1=Clapham | first1=P. J. | last2=Young | first2=S. B. | last3=Brownell | first3=R. L.| url=https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1101&context=usdeptcommercepub}}</ref> Ĉar balenoj ĝenerale havas malaltajn kreskindicojn, estas ankaŭ malrapide atingantaj la pinton de la [[seksa matureco]], kaj havas malaltan reproduktivan rezulton, la populacirekupero estis tre malrapida.<ref name="white">{{cite book |last1=Whitehead |first1=H. |last2=Reeves |first2=R. R. |last3=Tyack |first3=P. L. |year=2000 |chapter=Science and the conversation, protection, and management of wild cetaceans |editor1-first=J. |editor1-last=Mann |editor2-first=R. C. |editor2-last=Connor |title=Cetacean societies : field studies of dolphins and whales |location=Chicago |publisher=University of Chicago Press |isbn=978-0-226-50340-0 |oclc=42309843 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/cetaceansocietie0000unse }}</ref>
 
Nombraj balenoj estas ankoraŭ celo de rekta ĉasado, spite la [[moratorio]] de 1986 malpermesanta balenĉasadon laŭ la terminoj de la [[Internacia Balenĉasa Komisiono pri Balenĉaso]] (IBKIKB). Estas nur du landoj kiuj restas permesante komercan balenĉasadon: nome [[Norvegio]], kiu ĉasas centojn da [[akrapinta baleno]] ĉiujare; kaj [[Islando]], kie oni permesas kvotojn de 150 [[balenoptero]]j kaj 100 [[balenopteredoj]] ĉiujare.<ref name="museum.r1">{{cite web | title=History of Whaling | publisher=The Húsavík Whale Museum | url=http://www.whalemuseum.is/whaling-iceland/history-of-whaling/ | accessdate=May 16, 2010 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090621202950/http://www.whalemuseum.is/whaling-iceland/history-of-whaling/ | archive-date=2009-06-21 | url-status=dead }}</ref><ref name="museum.r2">{{cite web | title=Modern Whaling | publisher=The Húsavík Whale Museum | url=http://www.whalemuseum.is/whaling-iceland/modern-whaling/ | accessdate=16a de majo, 2010 | archive-url=https://web.archive.org/web/20110722022939/http://www.whalemuseum.is/whaling-iceland/modern-whaling/ | archive-date=2011-07-22 | url-status=dead }}</ref> Ankaŭ [[Japanio]] ĉasas kelkajn centojn da Antarktaj kaj Nordpacifikaj balenopteroj ĉiujare, supozeble por scienca esplorado teorie respektante la moratorion.<ref name=clap/> Tamen, la eksterleĝa komerco de [[viando]] de baleno kaj de delfeno estas grava merkato en Japanio kaj ankaŭ en aliaj landoj.<ref>{{Cite journal | doi=10.1111/j.1365-294X.1996.tb00362.x| title=Molecular genetic identification of whale and dolphin products from commercial markets in Korea and Japan| journal=Molecular Ecology| volume=5| issue=5| pages=671–685| year=1996| last1=Baker | first1=C. S.| last2=Cipriano | first2=F.| last3=Palumbi | first3=S. R. | authorlink3=Stephen Palumbi}}</ref>
 
[[File:Sea-otter-map.jpg|thumb|left|Historia kaj moderna teritorio de nordaj marlutroj.|alt=Alaskan sea otters inhabit most of the Aleutian Islands and the Pacific Northwest, Asian sea otters inhabit the islands around Kamchatka Peninsula and those that stretch between there and Japan (excluding in the Sea of Okhosk) and California sea otters inhabit the coast of southern California. Their former range follows the coast of southern California north, into the Aleutian Islands, without any gaps in between.]]