Elsa von Freytag-Loringhoven: Malsamoj inter versioj

'''Baronino Else (Elsa) von Freytag-Loringhoven''' (foje ankaŭ nomita Else von Freytag-von Loringhoven) ([[1874]]-[[1927]]) estis Germane-naskiĝinta avangarda, [[Dadaismo|Dadaista]] artisto kaj poeto, kiu pasisigis la plejparton de ŝia vivo en Greenwich Village, [[Novjorko]].

 

Else naskiĝis en Swinemünde en [[Germanio]] (kiu hodiaŭ estas Świnoujście en [[Pollando]]), tiame nomita Elsa Hildegard Plötz, kun germana patro kaj pola patrino. Ŝia patro, masonisto, sekse kaj fizike turmentegis ŝin dum ŝia infaneco, kiu eble kontribuis al ŝia dumviva multseksada konduto, prostituado, veneraj malsanoj kaj multnombraj mallojaloj kun viroj kaj ankaŭ virinoj en la tuta vivo.

 

Dum tempo ŝi estis studento de arto en Munkeno, antaŭ ŝi geedziĝis en 1901 kun [[Berlino|Berlinana]] [[Arkitekturo|arkitekto]], [[August Endell]], kiam ŝi fariĝis Else Endell. En [[1902]] ŝi engaĝiĝis (kun la scio de sia edzo) en seksafero kun amiko de Endell, Frederick Philip Grove, kaj la tri iris al Palermo en [[1903]]. Ili transloĝiĝis al diversaj lokoj, enhavante Svision kaj Francion. La tri iris al Nordameriko, kie Grove iris al [[Manitobo]] kaj Else iris al [[Cincinnati]]. Nun eksedziĝinta, kaj la seksafero kun Grove finita, ŝi veturis al [[Filadelfio]] antaŭ geedziĝi kun Germano, Leopold Freiherr von Freytag-Loringhoven, en Novjorko, eknomiĝinte “la dadaista Baronino von Freytag-Loringhoven.”

 

En Novjorko, Else havis tre malmulte da mono, kaj iris tien kaj reen inter kelkaj laboroj, antaŭ fariĝi pozistino por artistoj kiel [[Marcel Duchamp]]. Ŝi eklaboris en arto denove, kreinte skulptaĵojn kaj pentraĵojn. Influita per la pretfaritaĵoj de Marcel Duchamp, Else kreis arton de la forĵetaĵoj de aliuloj. Remalkovrita per la Whitney Muzeo en Novjorko en [[1996]], ‘’Portreto de Marcel Duchamp’’ estas ekzemplo de unu el ŝiaj pretaritaĵoj. Ŝi ankaŭ kontribuis al [[Manhatano]] Dada per krei ‘’Dion’’ (skulptaĵo) Kelke da ŝiaj [[Superrealismo|superrealistaj]] poemoj aperis en la magazinoj ‘’La Revueto’’ kaj ‘’transition’’. Ŝi kaj sia edzo apartiĝis dum tiu periodo.

 

Dum la venintaj kelkaj monatoj ŝia mensa stabileco neŝanĝiĝeme pliboniĝis en Parizo. Tamen, ŝi mortis la 14-an decembro, 1927 de gasa nerespirebligo post la gaso ne estis malfunkciigita en ŝia apartamento. Else eble forgesis malfunckiigi la gason, aŭ eble iu ekfunciigis ĝin; la cirkonstancoj neniam klaris.

 

{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Dadaistoj|Von Freytag-Loringhoven, Elsa]]