Faŝismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita ŝablono (Dosiero), esperantigita parametro, formatigo de titoloj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 61:
Franca [[naciismo|naciisto]] kaj reakcia monarkiisto [[Charles Maurras]] influis super faŝismo.<ref name="nationalism18"/> Maurras defendis tion kion li nomis kiel [[integra naciismo]], kiu alvokas al organika unueco de nacio kaj Maurras insistis, ke pova monarko estas ideala estro de nacio. Maurras malfidis je tio kion li konsideris la demokratia mistifiko de la popola volo kiu kreis nepersonan kolektivan subjekton.<ref name="nationalism18"/> Li postulis, ke pova monarko estas personigita suvereneco kiu povas plenumi aŭtoritaton por unuigi la nacian popolon.<ref name="nationalism18"/> La integra naciismo de Maurras estis idealigita de faŝistoj, sed modifita en modernigita revoluciema formo kiu devojiĝis el la monarkismo de Maurras.<ref name="nationalism18"> David Carroll. French Literary Fascism: Nationalism, Anti-Semitism, and the Ideology of Culture. p. 92. </ref>
 
[[FileDosiero:Charles Maurras - photo Frédéric Boissonnas.jpg|thumbeta|180px|maldekstre|Maurras en 1925.]]
Franca revolucia sindikatisto [[Georges Sorel]] defendis la legitimecon de la politika [[perforto]] en sia verko ''Réflexions sur la violence'' (1908) kaj en aliaj verkoj en kiuj li defendis radikalan sindikatistan agadon por atingi revolucion kiu forigu kapitalismon kaj la burĝaron pere de [[ĝenerala striko]].<ref name="mobilization21" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. pp. 75–81. </ref> En ''Réflexions sur la violence'', Sorel emfazis neceson por revolucia politika "religio".<ref name="mobilization22" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. p. 81. </ref> Ankaŭ en sia verko ''Les Illusions du progrès'', Sorel denoncis demokration kiel reakcia, dirante "nenio estas pli aristokrata ol demokratio".<ref name="mobilization23" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. p. 77. </ref> Ĉirkaŭ 1909 post la malvenko de sindikatisma ĝenerala striko en Francio, Sorel kaj liaj sekvantoj lasis la radikalan maldekstron kaj venis al la radikala dekstro, en kiu ili serĉis kunigi aktivan katolikismon kaj francan patriotismon kun siaj vidpunktoj — nome defendo de kontraŭ-respublikismaj kristanaj francaj patriotoj kiel ideala revoluciuloj.<ref name="mobilization24" > Mark Antliff. Avant-garde fascism: the mobilization of myth, art, and culture in France, 1909–1939. Duke University Press, 2007. p. 82. </ref> Dekomence Sorel estis oficiale estinta reviziisto de [[Marksismo]], sed ĉirkaŭ 1910 anoncis sian forlason de socialisman literaturoj kaj postulis en 1914, uzante aforismon de [[Benedetto Croce]] ke "socialismo estas mortinta" pro la "diskompono de Marksismo".<ref name="Sternhell, Zeev 1994 p. 78" > Sternhell, Zeev, Mario Sznajder and Maia Ashéri, The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution (Princeton University Press, 1994) p. 78. </ref> Sorel iĝis subtenanto de reakcia Maurras-isma naciismo ekde 1909 kio influis super liaj verkoj.<ref name="Sternhell, Zeev 1994 p. 78"/> Maurras tenis intereson por kunigi siajn naciismajn idealojn kun [[Revolucia sindikatismo|Sorel-isma]] [[sindikatismo]] kiel rimedo por lukti kontraŭ [[demokratio]].<ref name="revolution1994" > Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution. Princeton, New Jersey, US: Princeton University Press, 1994. p. 82. </ref> Maurras asertis, ke "socialismo liberigita el la demokratiaj kaj kosmopolitaj elementoj kongruas kun naciismo tiom bone kiom ganto kongruas kun bela mano".<ref name="multiculturalism" > Douglas R. Holmes. Integral Europe: fast-capitalism, multiculturalism, neofascism. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 2000. p. 60. </ref>
 
La kunigon de Maurras-a [[naciismo]] kaj [[Sorela sindikatismo]] influis la radikala itala naciisto Enrico Corradini.<ref name="zs163" > Sternhell, Zeev, Mario Sznajder and Maia Ashéri, The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution (Princeton University Press, 1994) p. 163. </ref> Corradini parolis pri la neceso de [[Naci-sindikatismo|nacisindikatisma]] movado, estrita de elitismaj aristokratoj kaj kontraŭ-demokratoj kiuj kunhavis revolucian sindikatisman tendencon al la [[rekta agado]] kaj al volo por luktado.<ref name=zs163/> Corradini parolis pri Italio kiel "proletara nacio" kiu bezonas aliri al [[imperiismo]] por defii la "[[Plutokratio|plutokratajn]]" francojn kaj britojn.<ref name="mb9" > Blinkhorn, Martin, Mussolini and Fascist Italy. 2nd ed. (New York: Routledge, 2003) p. 9. </ref> La vidpunktoj de Corradini estis parto de pli ampleksa serio de perceptoj ene de la dekstrula ''Associazione Nazionalista Italiana'' (ANI), kiu plendis, ke la ekonomia malprogreso de Italio estas okazigita de la [[korupto]] en ties politika klaso, de la [[liberalismo]] kaj de la divido okazigita de la "malnobla socialismo".<ref name=mb9/> La ANI tenis ligojn kaj influon inter [[konservismo|konservativuloj]], katolikoj kaj la negocista komunumo.<ref name=mb9/> Italaj nacisindikatistoj tenis komunan aron de principoj: malakcepto de [[burĝaro|burĝaj]] valoroj, [[demokratio]], liberalismo, [[marksismo]], [[Internaciismo (institucia)|internaciismo]] kaj [[pacismo]]; kaj promocio de [[heroo|heroismo]], [[vitalismo]] kaj perforto.<ref name="revolution" > Sternhell, Zeev, Mario Sznajder and Maia Ashéri, The Birth of Fascist Ideology: From Cultural Rebellion to Political Revolution (Princeton University Press, 1994) p. 32. </ref> La ANI asertis, ke la liberala demokratio ne estas plu kongrua kun la moderna mondo, kaj defendis fortajn ŝtaton kaj imperiismon, sur la bazo ke homoj estas nature [[predanto]]j kaj ke nacioj estas en konstanta luktado, en kiu nur la plej forta povas survivi.<ref name="nationalism25" > Gentile, Emilio, The Struggle for Modernity: Nationalism, Futurism, and Fascism (Westport, Connecticut: Praeger Publishers, 2003) p. 6. </ref>
 
[[FileDosiero:Manifesto of Futurism.jpg|thumbeta|leftmaldekstra|upright=1.35|[[Filippo Tommaso Marinetti]], itala modernisto, aŭtoro de la ''Manifesto del Futurismo'' (1909) kaj poste kun-aŭtoro de la faŝisma manifesto ''Il manifesto dei fasci italiani di combattimento'' (1919).]]
Futurismo estis kaj art-kultura movado kaj dekomence politika movado en Italio estrita de [[Filippo Tommaso Marinetti]] kiu fondis la ''Manifesto del Futurismo'' (1908), kiu ĉampionis la idearojn de modernismo, agado, kaj politika perforto kiel nepraj elementoj de politiko denoncante liberalisman kaj parlamentan politikojn. Marinetti malakcpetis konvencian demokration bazitan sur la regulo de la majoritato kaj egalismo, por nova formo de demokratio, defendante tion kion li priskribis en sia verko "La futurisma koncepto de demokratio" jene: "Ni estas kapablaj fari direktojn por krei kaj dismunti al nombroj, al kvanto, al amaso, ĉar ĉe ni nombro, kvanto kaj amaso neniam estos — kiel estas en Germanio kaj Rusio — nombro, kvanto kaj amaso de mezvaloraj homoj, malkapablaj kaj maldecidemaj".<ref name="aesthetics" > Andrew Hewitt. Fascist modernism: aesthetics, politics, and the avant-garde. Stanford, California: Stanford University Press, 1993. p. 153. </ref>
 
Futurismo influis faŝismon en ties emfazo agnoskante la virecan naturon de violenta agado kaj [[milito]] kiel necesoj de la moderna civilizo.<ref name="Gigliola Gori 2004. p. 14">Gigliola Gori. ''Italian Fascism and the Female Body: Submissive Women and Strong Mothers''. Oxfordshire; New York: Routledge, 2004. p. 14.</ref> Marinetti proklamis la neceson de fizika trejnado de junuloj, dirante ke en vira edukado, [[gimnastiko]] havu unuarangecon super libroj, kaj li defendis segregacion de seksoj por tiu afero, laŭ kiu virina senteblo ne devas eniri en la vira edukado kiu laŭ Marinetti devas esti "viva, militema, muskola kaj violente dinamika".<ref>Gigliola Gori. ''Italian Fascism and the Female Body: Submissive Women and Strong Mothers''. Oxfordshire; New York: Routledge, 2004. pp. 20–21.</ref>
 
[[FileDosiero:Benito Mussolini 1917.jpg|thumbeta|rightdekstra|175px|[[Benito Mussolini]] (tie en 1917 kiel soldato en la [[Unua Mondmilito]]), kiu en 1914 fondis kaj kondukis la ''Fasci d'Azione Rivoluzionaria'' por instigi al Italia interveno en la milito kiel revolucinaciisma agado por liberigi itali-postulitaj landoj el Aŭstri-Hungario.]]
 
=== Unua Mondmilito kaj ties sekvo (1914–1929) ===
Je la eksplodo de la Unua Mondmilito en aŭgusto [[1914]], la itala politika maldekstro draste disiĝis pri ties posteno pri la milito. La Itala Socialista Partio (PSI) opoziciis al la milito sed nombraj italaj revoluciaj sindikatistoj apogis la militon kontraŭ Germanio kaj Aŭstri-Hungario sur la bazo ke iliaj reakciaj reĝimoj devis esti venkitaj por certigi la sukceson de socialismo.<ref name="zs175" > Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The birth of fascist ideology: from cultural rebellion to political revolution. Princeton University Press, 1994. p. 175. </ref> Angelo Oliviero Olivetti formis pro-intervenisman "[[fascio]]-n" nomita ''Fasci d'Azione Internazionalista'' oktobre 1914.<ref name=zs175/> Benito Mussolini elpostenigita el sia posteno kiel ĉefredaktoro de la gazeto de la PSI nome ''Avanti!'' pro sia kontraŭ-germana sinteno, aliĝis al la intervenisma tendenco en aparta "fascio".<ref name="revolution27" > Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The birth of fascist ideology: from cultural rebellion to political revolution. Princeton University Press, 1994. p. 214. </ref> La termino "Faŝismo" estis por la unua fojo uzita en 1915 de membroj de la movado de Mussolini nome "Fasci d'Azione Rivoluzionaria" (FAR).<ref name="journalist" > Paul O'Brien. Mussolini in the First World War: The Journalist, The Soldier, The Fascist. p. 52. </ref>
 
La unua kunsido de la FAR okazis la 24an de januaro 1915<ref name="Paul O p. 41">Paul O'Brien. Mussolini in the First World War: The Journalist, The Soldier, The Fascist. p. 41.</ref> kiam Mussolini deklaris, ke necesas por Eŭropo solvi la naciajn problemojn — kiel la naciajn limojn — de Italio kaj de aliloke "por la idealoj de justeco kaj libereco pro kiuj la subpremitaj popoloj devas akiri la rajton aparteni al tiuj naciaj komunumoj el kiuj ili devenas".<ref name="Paul O p. 41"/> Klopodoj por okazigi amaskunsidoj estis neefikaj kaj ties organizado estis regule malhelpita de la registaraj aŭtoritatoj kaj la socialistoj.<ref name="Gregor-1979-pp-195-196">Gregor 1979, pp.&nbsp;195–96.</ref>
 
[[FileDosiero:IR Lübeck 033 - EB.jpg|thumbeta|upright=1.5|leftmaldekstra|Germanaj soldatoj parade tra Lübeck en la tagoj kiuj kondukis al la Unua Mondmilito. La koncepto de [[Johann Plenge]] pri la "Spirito de 1914" identigis la eksplodon de la milito kiel momento kiu forĝis la naciisman germanan solidarecon.]]
 
Similaj politikaj ideoj aperis en Germanio post la eksplodo de la milito. Germana sociologo [[Johann Plenge]] parolis pri la apero de "Nacia Socialismo" en Germanio ene de tio kion li terminigis kiel la "ideoj de 1914" kiuj estis militdeklaro kontraŭ la "ideoj de 1789" (nome de la [[Franca Revolucio]]).<ref name="Martin Kitchen 2006. p. 205" > Kitchen, Martin, A History of Modern Germany, 1800–2000 (Malden, Massaschussetts; Oxford, England; Carlton, Victoria, Australia: Blackwell Publishing, Inc., 2006), p. 205. </ref> Laŭ Plenge, la "ideoj de 1789" inter kiuj estis [[homaj rajtoj]], demokratio, individuismo kaj liberalismo estis malakceptitaj favore al "la ideoj de 1914" kiuj inkludis "Germanajn valorojn" de devo, disciplino, [[juro]] kaj ordo.<ref name="Martin Kitchen 2006. p. 205"/> Plenge kredis, ke la rasa solidareco aŭ popola komunumo (''Volksgemeinschaft'') anstataŭas la klasdividon kaj ke la "rasaj kamaradoj" unuiĝos por krei socialisman socion en la lukto de "proletara" Germanio kontraŭ "kapitalisma" Britio.<ref name="Martin Kitchen 2006. p. 205"/> Li kredis, ke la "Spirito de 1914" manifestiĝis en la koncepto de la "Popola Ligo de Nacia Socialismo".<ref name="Bernd-Rüdiger Hüppauf 1997. p. 92" > Hüppauf, Bernd-Rüdiger War, Violence, and the Modern Condition (Berlin: Walter de Gruyter & Co., 1997), p. 92. </ref> Tiu Nacia Socialismo estis formo de ŝtata socialismo kiu malakceptis la "ideon de senlandlima libereco" kaj defendis ekonomion kiu servu la tuton de Germanio sub la estreco de la ŝtato.<ref name="Bernd-Rüdiger Hüppauf 1997. p. 92"/> Tiu Nacia Socialismo estis kontraŭa al kapitalismo pro la komponantoj kiuj estis kontraŭ "la nacia intereso" de Germanio, sed insistis, ke Nacia Socialismo klopodos al pli granda efikeco en la ekonomio.<ref name="Bernd-Rüdiger Hüppauf 1997. p. 92"/><ref name=CritTheory > Held, David (1980). Introduction to Critical Theory: Horkheimer to Habermas. University of California Press. ISBN 978-0-520-04175-2. </ref> Plenge postulis aŭtoritatan racian regantan [[elito]]n kiu disvolvigu Nacian Socialismon pere de hierarkia [[Teknokratio|teknokratia]] ŝtato.<ref name="Thomas Rohkrämer 2007. p. 130" > Rohkrämer, Thomas, "A Single Communal Faith?: the German Right from Conservatism to National Socialism", Monographs in German History. Volume 20 (Berghahn Books, 2007), p. 130 </ref>
 
Faŝistoj rigardis la Unuan Mondmiliton kiel io kiu portos revoluciajn ŝanĝojn en la naturo de milito, socio, ŝtato kaj teknologio, kiel la alveno de [[totala milito]] kaj amasmobilizado estis foriginta la distingon inter civiluloj kaj militantoj, ĉar civiluloj estis iĝanta kritika parto en la ekonomia produktado por la militklopodoj kaj tiele kreis "militan civitanecon" en kiu ĉiuj civitanoj estis implikitaj en la militistaro iel dum la milito.<ref name="encyclopedia"/><ref name="mann65"> Michael Mann. Fascists. Cambridge University Press, 2004. p. 65. </ref> La Unua Mondmilito estis rezultinta en la apero de pova ŝtato kapabla mobilizi milionojn de personoj por servi la frontoliniojn por havigi ekonomian produktadon kaj logistikon por subteni tiujn kiuj estis en la frontolinioj, same kiel havis senprecedencan aŭtoritaton por interveni en la vivoj de la civitanoj.<ref name="encyclopedia"/><ref name="mann65" /> Faŝistoj vidis la teknologian disvolvigon de armilaro kaj la ŝtatan totalan mobilizadon de ties loĝantaro en la milito kiel [[simbolo]] de la komenco de nova epoko kiu kunigis la ŝtatan povon kun la amaspolitiko, teknologio kaj partikulare la mobiliza mito kun kiu ili estis konkurencante esti venkinta super la mito de progreso kaj la epoko de liberalismo.<ref name="encyclopedia"/>
 
[[FileDosiero:Italian Arditi.jpg|thumbeta|upright=1.35|Membroj de la Italia korpuso ''Arditi'' (ĉi tie en 1918 svingantaj ponardojn, simbolo de ilia grupo), kiu estis formita en 1917 kiel grupoj de soldatoj trejnitaj por danĝeraj misioj, karakterizitaj per malakcepto de kapitulaco kaj volo lukti ĝismorte. Iliaj nigraj uniformoj inspiris tiujn de la itala faŝisma movado.]]
 
==== Efiko de la Bolŝevika Revolucio ====
La [[Oktobra Revolucio]] de 1917 — en kiu komunistaj [[Bolŝevikoj]] estritaj de [[Vladimir Lenin]] enpoviĝis en Rusio — ege influis super la disvolvigo de faŝismo.<ref name="Blamires, Cyprian 2006 p. 95-96" /> En 1917, Mussolini, kiel estro de la "Fasci d'Azione Rivoluzionaria", laŭdis la Oktobran Revolucion, sed poste seniluziigita de Lenin, konsideris lin simple kiel nova versio de la caro Nikolao.<ref name="Peter Neville 2004. p. 36" > Peter Neville. Mussolini. Oxon, England; New York: Routledge, 2004. p. 36. </ref> Post la Unua Mondmilito, la faŝistoj plej ofte kampanjis per kontraŭ-marksismaj proponoj.<ref name="Blamires, Cyprian 2006 p. 95-96"> Blamires, Cyprian, World Fascism: a Historical Encyclopedia, Volume 1 (Santa Barbara, California: ABC-CLIO, Inc., 2006) pp. 95–96. </ref>
 
Linio 93:
Pro la forta kontraŭstaro inter la kontraŭ-intervenismaj marksistoj kaj pro-intervenismaj faŝistoj fine de la milito, ambaŭ flankoj iĝis malamikeblaj. La faŝistoj prezentis sin kiel [[Kontraŭkomunismo|kontraŭ-marksistaj]] kaj tiel opoziciantaj al la marksistoj.<ref name="revolution28" > Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The birth of fascist ideology: from cultural rebellion to political revolution. Princeton University Press, 1994. p. 178. </ref> Mussolini plifirmis la kontrolon super la faŝisma movado, konata kiel "Sansepolcrismo", en 1919 per la fondo de la ''Fasci italiani di combattimento''.
 
==== La ''Faŝisma Manifesto'' de 1919 ====
En 1919, Alceste de Ambris kaj [[Futurismo|futurisma]] movadestro [[Filippo Tommaso Marinetti]] verkis ''Il manifesto dei fasci italiani di combattimento'' (nome ''Faŝisma Manifesto'').<ref name="connecticut30" > Dahlia S. Elazar. The making of fascism: class, state, and counter-revolution, Italy 1919–1922. Westport, Connecticut, US: Praeger Publishers, 2001. p. 73 </ref> La ''Manifesto'' estis prezentita la 6an de junio 1919 en la faŝisma gazeto ''Il Popolo d'Italia''. La ''Manifesto'' subtenis la aplikon de la [[universala balotrajto]] por viroj kaj por [[Virina balotrajto|virinoj]] (tiu lasta realigita nur parte fine de 1925, kun ĉiuj opoziciaj partioj malpermesitaj aŭ dispelitaj);<ref name="passmore" > Kevin Passmore, Women, Gender and Fascism in Europe, p. 116 </ref> [[Proporcia balotsistemo|proporcian reprezentadon]] je regiona bazo; registaran reprezentadon pere de [[Korporaciismo|korporaciisma]] sistemo de "Naciaj Konsilantaroj" de fakuloj, elektitaj el profesiuloj kaj negocistoj por reprezenti kaj teni la leĝofaran povon super siaj respektivaj areoj, kiel laboro, industrio, transporto, sansistemo, komunikado ktp.; kaj la abolo de la [[Italia Senato]].<ref name="massachusetts31" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. p. 69. </ref> La ''Manifesto'' proponis la kreadon de [[Okhora labortago|okhora labortago]] por ĉiuj laboristoj,[[Minimuma salajro|minimuman salajron]], laboristan reprezentadon en industria administrado, egalan fidon al laboristaj sindikatoj kiel al industriaj funkciuloj kaj publikaj servistoj, reorganizadon de la transporta sektoro, reviziadon de la skizo de leĝo pri la asekurado de malkapabluloj, malpliigon de la emeritaĝo el 65 ĝis 55, fortan proporcian impostadon al [[kapitalo]], konfiskado de la posedaĵoj de religiaj institucioj kaj abolo de episkopecoj (ĉiuj proponoj maldekstrecaj por bremsi la propagandon de maldekstraj tendencoj, kiuj poste estos imititaj de aliaj faŝismaj movadoj, sed neniam aplikitaj), kaj revizion de militkontraktoj por ke la registaro havu 85% el la profitoj.<ref name="massachusetts32" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. pp. 69–70. </ref> Oni alvokis ankaŭ al la plenumo de la ekspansismaj celoj en Balkanio kaj aliaj partoj de Mediteraneo,<ref>{{cite book |last1=Paxton |first1=Robert |title=The Anatomy of Fascism |date=2005 |publisher=Random House |isbn=978-0-307-42812-7 |edition=First Vintage Books |chapter=Chapter 1, The Invention of Fascism}}</ref> la kreadon de mallong-serva nacia [[milico]] por servi al defendaj celoj, [[ŝtatigo]]n de la [[armilindustrio]] kaj eksterlandan politikon planitan por esti pacema, sed ankaŭ konkurenca.<ref name="massachusetts33" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. pp. 69–70. </ref>
 
[[FileDosiero:Fiume cheering D'Annunzio.jpg|thumbeta|upright=1.35|leftmaldekstra|Loĝantoj de [[Rijeka]]-Fiume bonvenigas la alvenon de [[Gabriele d'Annunzio]] kaj liaj nigraĉemizuloj, ĉar D'Annunzio kaj la faŝisto Alceste de Ambris disvolvigis la preskaŭ-faŝisma ''[[Reggenza Italiana del Carnaro]]'' (nome urbo-ŝtato en Fiume) el 1919 ĝis 1920 kaj kies agado fare de D'Annunzio en Fiume inspiris la italan faŝisman movadon.]]
La venontaj okazaĵoj kiuj influis la faŝistojn en Italio estis la atako al [[Rijeka|Fiume]] fare de la itala naciisto [[Gabriele d'Annunzio]] kaj la fondo de la ''[[Reggenza Italiana del Carnaro]]'' en 1920.<ref name="revolution34" > Paxton, Robert (2005). "Chapter 1, The Invention of Fascism". The Anatomy of Fascism (First Vintage Books ed.). Random House. ISBN 978-0-307-42812-7. </ref> D'Annunzio kaj De Ambris dezajnis la ''Reggenza'' (Regenteco), kiu proponis [[Naci-sindikatismo|nacisindikatisman]] [[Korporaciismo|korporaciisman]] produktismon kun la politikaj ideoj de D'Annunzio.<ref name="revolution35" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. p. 70. </ref> Multaj faŝistoj konsideria la ''Reggenza'' de Carnaro kiel ideala konstitucio por Faŝisma Italio.<ref name="zs189" > Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The birth of fascist ideology: from cultural rebellion to political revolution. Princeton University Press, 1994. p. 189. </ref> La sinteno de superhoma konsidero (supereco de italoj) kristaliĝis en politiko de agresemo al [[Jugoslavoj]] fare de italaj faŝistoj persekute de ĉefe [[slovenoj]] kaj [[kroatoj]].
 
==== Italaj Faŝistoj en 1920 ====
En 1920, la aktivisma [[striko|strikagado]] fare de industriaj laboristoj atingis sian pinton en Italio kaj 1919 kaj 1920 estis konataj kiel la [[Biennio Rosso|"ruĝa jarduo"]].<ref name="massachusetts36" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. p. 73. </ref> Mussolini kaj la faŝistoj profitis tiun situacion per alianco al la industriaj negocistoj kaj atakante kaj industriajn laboristojn kaj kamparanojn je la ekskuzo konservi ordon kaj internan pacon en Italio.<ref name="massachusetts37" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. p. 75. </ref>
 
Faŝistoj identigis siajn unuarangajn opoziantojn kiel la majoritato de socialistoj en la maldekstro kiuj estis opoziciintaj intervenon en la Unua Mondmilito.<ref name=zs189/> La Faŝistoj kaj la Italia politika dekstro kunhavis komunan bazon: ambaŭ kontraŭis marksismon, malakceptis la klaskonscion kaj kredis en la regado fare de [[elito]]j.<ref name="zs193" /> La Faŝistoj aliĝis al kontraŭ-socialisman kampanjon ariĝante al la aliaj partioj kaj al la konservativa dekstro en komuna klopodo por detrui la Italan Socialisman Partion kaj la laboristajn organizojn kiuj metis la klasidentecon super la nacia identeco.<ref name=zs193> Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The birth of fascist ideology: from cultural rebellion to political revolution. Princeton University Press, 1994. p. 193. </ref>
 
Faŝismo intencis arigi la italajn konservativulojn farante gravajn ŝanĝojn en sia politika proponaro — abandonante ties antaŭan [[populismo]]n, [[respublikismo]]n kaj [[antiklerikalismo]]n, adoptante politikon subtene al la [[libera entrepreno]] kaj akceptante la hegemonion de la [[Katolika Eklezio]] kaj de la monarkio kiel institucioj propraj de Italio.<ref name="ga145" > De Grand, Alexander. Italian fascism: its origins and development. 3rd ed. University of Nebraska Press, 2000. p. 145. </ref> Por allogi italajn konservativulojn, faŝistoj adoptis politikojn kiel la promocio de familiaj valoroj, kiel la promocio de politikoj desegnitaj por malpliigi la nombro de virinoj en la laborforto limigante la rolon de virinoj al tiu de patrino. La faŝistoj malpermesis literaturon pri [[naskokontrolo]] kaj pligrandigis la punojn pro [[aborto]] en 1926, deklarante ambaŭ krimojn kontraŭ la ŝtato.<ref name="conservatives" > Fascists and conservatives: the radical right and the establishment in twentieth-century Europe. Routdlege, 1990. p. 14. </ref>
 
[[FileDosiero:Mussoliniposter.jpg|thumbeta|Propaganda afiŝo de Mussolini.]]
Kvankam Faŝismo adoptis nombrajn kontraŭ-modernajn sintenojn planitajn por altiri la homojn adoptintajn la novajn tendencojn en [[sekso|seksokutimoj]] kaj [[virinrajto]]j — speciale tiuj kun [[reakcia]]j vidpunktoj — la faŝistoj serĉis pluteni la revolucian karakteron de Faŝismo, kaj Angelo Oliviero Olivetti diris: "Faŝismo ŝatus esti konservema, sed ĝi devos esti revolucia".<ref name="revolution38" > Zeev Sternhell, Mario Sznajder, Maia Ashéri. The birth of fascist ideology: from cultural rebellion to political revolution. Princeton University Press, 1994. p. 190. </ref> La Faŝistoj proponis revolucian agadon sed engaĝigis al sekurigo de la leĝaro kaj la ordo por altiri kaj konservativulojn kaj sindikatistojn.<ref name="conservatives39" > Martin Blinkhorn. Fascists and Conservatives. 2nd edition. Oxon, England: Routledge, 2001 p. 22. </ref>
 
Antaŭ la faŝistoj enkongruiĝis al la politika dekstro, Faŝismo estis movado limigita al malgranda, urba, norditalia medio kiu havis nur ĉirkaŭ milon da membroj.<ref name="massachusetts40" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. p. 72. </ref> Post la faŝistoj enkongruiĝis al la politika dekstro, la membraro de la movado atingis proksimume 250 000 ĉirkaŭ 1921.<ref name="massachusetts41" > Cristogianni Borsella, Adolph Caso. Fascist Italy: A Concise Historical Narrative. Wellesley, Massachusetts: Branden Books, 2007. p. 76. </ref>
 
==== Faŝista violento en 1922 ====
El 1922, faŝismaj paramilitistoj pliakrigis sian strategion el tiu de atakado al socialistaj oficejoj kaj al hejmoj de socialistaj estroj al tiu de perforta okupado de urboj. La faŝistoj trafis malmultan seriozan rezistadon el aŭtoritatoj kaj poste ekkontrolis kelkajn norditaliajn urbojn.<ref name="rop87"/> La faŝistoj atakis la sidejojn de socialistaj kaj [[Katolika Eklezio|katolikaj]] sindikatoj en [[Kremono]] kaj devigis italianigon al la german-parolanta loĝantaro de [[Trento]] kaj [[Bolzano]].<ref name=rop87/> Post ekkontroli tiujn urbojn, la faŝistoj faris planojn por kontroli [[Romo]]n.<ref name=rop87> Robert O. Paxton. The Anatomy of Fascism. New York; Toronto: Random House, Inc., 2005 p. 87. </ref>
 
La 24an de oktobro 1922, la Faŝisma Partio okazigis sian jaran kongreson en [[Napolo]], kie Mussolini ordoni al Nigraĉemizuloj ekkontroli publikajn konstruaĵojn kaj trajnojn por konverĝi sur tri punktoj ĉirkaŭ Romo.<ref name=rop87/> La faŝistoj sukcesis ekkontroli kelkajn poŝtoficejojn kaj trajnojn en norda Italio dum la italia registaro, estrita de maldekstra koalicio, estis interne dividita kaj malkapabla reagi al faŝismaj antaŭaĵoj.<ref name="rop88" > Robert O. Paxton. The Anatomy of Fascism. New York; Toronto: Random House, Inc., 2005 p. 88. </ref> La reĝo [[Viktoro Emanuelo la 3-a (Italio)|Viktoro Emanuelo la 3-a]] vidis la riskon de sangelverŝo en Romo kiel reago al klopodo eviti la koncentriĝon de faŝistoj estas alta.<ref name="rop90" > Robert O. Paxton. The Anatomy of Fascism. New York; Toronto: Random House, Inc., 2005 p. 90. </ref> La reĝo decidis nomumi Mussolini kiel [[Ĉefministro de la Itala Respubliko|Ĉefministro de Italio]] kaj Mussolini alvenis en Romon la 30an de oktobro por akcepti la nomumon.<ref name=rop90/> Faŝisma propagando pligrandigis tiun okazaĵon, konata kiel "[[Marŝo al Romo]]", kiel "konkero" de la povo pere de heroaĵoj de faŝistoj.<ref name=rop87/>
 
==== Enpovigo de Mussolini ====
Post la nomumo kiel Ĉefministro de Italio, Mussolini devis formi registaran koalicion ĉar la faŝistoj ne havis kontrolon super la italia parlamento.<ref name="sgp110" /> La registara koalicio de Mussolini dekomence sekvis [[liberalismo|ekonomie liberalismajn]] politikojn sub la estreco de la liberala financa ministro Alberto de Stefani, nome membro de la Centra Partio, inklude la ekvilibron de la [[buĝeto]] pere de profundaj fortranĉoj el la civila servo.<ref name=sgp110/> Dekomence, okazis malmulta drasta ŝanĝo en la registara politiko kaj la agado de subpremada politiko estis limigita.<ref name=sgp110> Stanley G. Payne. A history of fascism, 1914–1945. Digital printing edition. Oxon, England: Routledge, 2005. p. 110. </ref>
 
Linio 193:
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{projektojProjektoj|q=Faŝismo}}
* [http://www.worldfuturefund.org/wffmaster/Reading/Germany/mussolini.htm The Doctrine of Fascism]
* [[:gutenberg:14058|Readings on Fascism and National Socialism by Various&nbsp;– Projekto Gutenbergo]]