Devo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
de obligacio kaj rajto |
DidCORN (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 11:
Rimarkeblas ankaŭ la allaso de morala leĝo deviganta la konscion, kuntrenas kun si la enketon pri la origino de la normo devoganta kaj ĉar neniu povas esti videble konstata leĝofaranto de leĝo deviganta la konsciencon kaj ĝi ne povas fondiĝis sur la konscienco mem kiu si senta devigata kaj ne normkrenata, apertiĝas surfone la ĉeesto de ulo transcenda. Iuj prefere ol finiĝi en tiun konkludon emas ignori la distingon mem. El tio la klasika demando: ĉu eblas morala leĝo deviganta konsciencon (kiel “ne mortigu”) sen iu sendependa ordonanto? <ref> Iuj transaltas la demandon dirante ke ĝi estas restaĵo de eduko ([[Marksismo]]), aliaj kiel Nikolaj Stavrogin de la romano “la Demonoj” de [[Fjodor Dostojevskij]] konkludas: “Se Dio ne ekzistas ĉio estas permesata”, (kaj [[Cesare Pavese]] en sia taglibro repetas), nome ĉio decido respektas la sennorman liberon de homo.</ref> Se laŭ iuj filozofoj, kiel [[Ekzistadismo]] tio eblas, laŭ aliaj tio eblas, ekzemple [[Jean-Paul Sartre]], [[Friedrich Wilhelm Nietzsche]], igante la homon fonto deviganta sin mem.
Ofte devo morala kaj devo jura koincidas, sed foje povas okazi ke la du konfliktas: sinteno deviga el vidpunkto de la moralo tia ne estas vidpunkte de la juro aŭ, eĉ, kaj jura devo kaj devo morala estas kontrastaj inter si. Oni citas kiel ekzemplon la romian leĝon kiu devigis kristanojn oferi al la paganaj dioj. Kutime temas pri esceptaj kazoj kiujn kelka ŝtata leĝaro solvas la kontraston per la akcepto de la [[Konscienca obĵeto|konsciencobĵeto]], permesante ke la devigato estus dispensita. Tio valoras ankaŭ por la pasive devigato, kiel paciento. <ref>Povas okazi ke la normo permesanta perdas sian valoron pro apartaj cirkonstancoj. Tio estas evidentigita de la principo de [[Sankta Paŭlo]] ([[1-a epistolo al la korintanoj]]) “ĉio licas, sed ne ĉio estas permesata” aŭ “ne ĉio lica estas permesita”
Pri le moralaj devoj interesiĝis stoikismo, kristanismo, islamismo, ktp kaj sennombraj filozofoj kiel [[Cicerono]], [[Tomaso de Akvino]], [[Immanuel Kant]] ktp.
== Religia devo ==
| |||