Heinrich Marschner: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e +Bibliotekoj per AWB
pli bona ŝablono (Vivtempo), esperantigita parametro, formatigo de buloj, +Informkesto, -kategorio, +Projektoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{{Informkesto homo}}
[[Dosiero:Heinrich_Marschner_1.jpg|thumbeta|300px|Heinrich Marschner]]
 
'''Heinrich MARSCHNER''' (* [[16-an de aŭgusto]] [[1795]] en [[Zittau]]; † [[14-an de decembro]] [[1861]] en [[Hanovro]]) estis germana [[komponisto]] de la [[romantismo]], kapelestro en [[Dresdeno]] kaj [[Lepsiko]], ekde 1831 estro de la kortega kapelo [[Hanovro]]. Dumvive li staris en la ombro de [[Richard Wagner]]s.
 
== Vivo ==
''Heinrich August Marschner'' naskiĝis kiel filo de bohema metiisto. Jam frue li komencis komponi, kaj la kantoro de la Thomas-preĝejo en Lepsiko, ''Johann Gottfried Schicht'' mentoris lin.
 
En la jaro 1817 li fariĝis muzikinstruisto de la grafo ''Zichy'' en [[Bratislavo]]. Dum tiuj jaroj li komencis verki operojn, i.a. la [[opero]] ''Heinrich IV. und D’Aubigné'', kies unuan prezentadon direktis [[Carl Maria von Weber]] 1820 en [[Dresdeno]]. En 1821 li translokiĝis al Dresdeno por fariĝi muzikdirektoro ĉe la tiea operejo en 1824. Sensukcese estis la unua prezentado de la komika kantoteatraĵo ''Der Holzdieb'' (la lignoŝtelisto) en 1825 en Dresdeno. Lia granda opero ''Lucretia'' preta jam en 1822, kies modelo estis ''La vestale'' (la vestalo) de [[Gaspare Spontini]], aperis en [[Dancigo]] kun lia edzino ''Mariane nask. Wohlbrück'' kiel titolrolulino. Sian trarompon kiel vaste renoma komponisto Marschner atingis en 1828 per ''Der Vampyr'' (la vampiro) kaj en 1829 per ''Der Templer und die Jüdin'' (La Templano kaj la judino, ambaŭ [[libreto]]j: August Wilhelm Wohlbrück) ĉe la Urba teatro de Lepsiko. En 1831 li fariĝis kortega kapelestro ĉe la operejo en [[Hanovro]]. Dum sia hanovra epoko li ankaŭ kreis sian plej gravan verkon, ''Hans Heiling'', fariĝonta ŝlosilverko de la germana romantisma opero. La [[libreto]]n por tiu liveris la kantisto kaj aktoro ''Philipp Eduard Devrient''.
Linio 13 ⟶ 14:
 
''Hans Joachim Moser'' skribas:
: ''„Marschner montras la tragikan sorton de romantisto genia pro siaj tri plej gravaj operoj, kiu poste dum la angoro de la bidermajro transvivis sin mem kaj banaliĝis en kantasociumado. Li tenas gravan pozicion inter Weber kaj Wagner, kiu en sia komenca tempo ... kelkan dankas al li. Marschner posedas en siaj plej bonaj momentoj demonecon kaj veran popularecon, sed ofte englitas en la tro banalan italan stilon de siaj samtempuloj [[Vincenzo Bellini|Bellini]], [[Saverio Mercadante|Mercadante]] kaj [[Giovanni Pacini|Pacini]].“''
 
Dumvive li ĝuis ŝategon inter siaj kolegoj muzikistoj, ekz. [[Felix Mendelssohn Bartholdy]], [[Robert Schumann]] aŭ ankaŭ [[Richard Wagner]], kiu perfektigis en siaj muziktragedioj la parolkanton, ĉe Marschner dramece tenatan. La titolroluloj de Marschner en siaj operoj prefere estas fantome demonaj tipoj kun ofte fenditaj personecojn, kiu finfine ankaŭ korpigas romantikajn heroojn. La plej fama melodio de Marschner devenas el sia romantika opero ''Hans Heiling'' kaj akiris sian famecon far [[Antonín Dvořák]], kiu uzis ĝin en sia simfonio ''El la Nova Mondo''.
Linio 20 ⟶ 21:
* ''Titus'' (fragmento), serioza opero, 1817
* ''Der Kyffhäuserberg'', Komika opero de unu akto, 1817 (unua prezentado: 2-a de januaro 1822 en la urba teatrejo de [[Zittau]])
* ''Saidar und Zulima'', Romantika opero en tri aktoj, 1818 (unua prezentado: 26-an de novembro 1818 en la dramateatro [[Bratislavo]])
* ''Heinrich IV und D’Aubigné'', opero en tri aktoj, 1819 (unua prezentado: 19-an de julio 1820 en la Reĝa Kortegopero de [[Dresdeno]])
* ''Das stille Volk'' (planita), magia teatraĵo, 1818
Linio 27 ⟶ 28:
* ''Der Vampyr'', Romantika opero en du aktoj, (unua prezentado: 29-an de marto 1828 en la urba teatrejo de [[Lepsiko]])
* ''Der Templer und die Jüdin'', granda romantika opero en tri aktoj, (unua prezentado: 22-an de decembro 1829 ien la urba teatrejo de [[Lepsiko]])
* ''Des Falkners Braut'', Komika opero en tri aktoj, (unua prezentado: 10-an de marto 1832 en la urba teatrejo de [[Lepsiko]])
* ''Hans Heiling'', romantika opero kun preludo kaj tri aktoj, (unua prezentado: 24-an de majo 1833 en la Reĝa Kortegopero de Berlino)
* ''Das Schloß am Ätna'', granda romantika opero en tri aktoj, (unua prezentado: 29-an de januaro 1836 en la urba teatrejo de [[Lepsiko]])
Linio 35 ⟶ 36:
* ''Fridthjof’s Saga''
* ''Kaiser Adolph von Nassau'', granda opero en kvar aktoj, (unua prezentado: 5-an de januaro 1845 en la Reĝa-Saksa Kortegopero de [[Dresden]])
* ''Austin'', romantika opero en kvar aktoj, (unua prezentado: 25-an de januaro 1852 en la Reĝa Kortegopero de Hanovro)
* ''Sangeskönig Hiarne und das Tyrfingschwert'', granda romantika opero en kvar aktoj, unua prezentado 13-an de septembro 1863 en la Nacia Teatro [[Frankfurt am Main]])
 
== Teatromuzikaĵoj ==
Linio 46 ⟶ 47:
== Literaturo ==
* Allen Dean Palmer: Heinrich August Marschner, 1795-1861. His life and stage works. Ann Arbor 1980
* Brigitta Weber: ''Heinrich Marschner. Königlicher Hofkapellmeister in Hannover''. Hannover: Niedersächsische Staatstheater 1995. (Prinzenstraße. 5) ISBN 3-931266-01-X
* ''Von der Lucretia zum Vampyr. Neue Quellen zu Marschner''. Dokumente zur Entstehung und Rezeption der Lucretia. Vollständige Edition des Reise-Tagebuchs von 1826 bis 1828. Anmerkungen zu Marschners journalistischem Wirken. Hrsg. und kommentiert von Till Gerrit Waidelich. Tutzing: Schneider 1996. ISBN 3-7952-0837-8
* ''Heinrich August Marschner. Bericht über das Zittauer Marschner-Symposium''. Ein Symposium des Instituts für Kulturelle Infrastruktur Sachsen. Hrsg. von Allmuth Behrendt und Matthias Theodor Vogt. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag 1998. (Kulturelle Infrastruktur. Bd. 5) ISBN 3-931922-22-7
Linio 52 ⟶ 53:
 
== Eksteraj ligiloj ==
*{{DNB|11878210XProjektoj}}
* {{DNB|11878210X}}
* [http://www.burgmueller.com/tondichtermarschner.html Marschner-paĝo kun aŭdekzempleoj]
* [http://www.andreas-gruen.de/repertoire/marschner.htm Heinrich Marschner: Zwölf Bagatellen]
Linio 59 ⟶ 61:
 
{{Bibliotekoj}}
{{DEFAULTSORT:Vivtempo|Marschner, Heinrich}}
 
[[Kategorio:Germanaj komponistoj]]
[[Kategorio:Romantikaj komponistoj]]
[[Kategorio:Operkomponistoj]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1795]]
[[Kategorio:Mortintoj en 1861]]
[[Kategorio:Viroj]]