Katarakto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto unuecigis titolon de lastaj sekcioj |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) pli bona ŝablono (-), formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 7:
La malsano povas estis denaska (virusa infektiĝo dum la gravedo aŭ kaŭzo de rentgen-radiado), genetike heredita, aŭ akirita pro vundiĝo, rentgena radiado, kemiaj fiefikoj, malsanoj ([[diabeto]], [[tetanio]]).
== Historio ==
Katarakto signifas ankaŭ kaskadegon (kiel tiu de [[Niagaro]]). Ĝi venas el la greka lingvo. Laŭ la teorio de la kvar likvaĵoj fluas likvaĵoj malantaŭ de la pupilo, tiel ekas la nomo. Laŭ la teorio de la kvar likvaĵoj estas la organismo sana, se la kvar likvaĵoj (sango, flava galo, mucilago, nigra galo) ekvilibras.
La katarakto estas operacita antaŭ la kristaneco. Oni trovis operacilojn el la antikva Babilono.
== Simptomoj ==
La ĉefa simptomo estas la malrapida, sendolora malgajno de la vidado. La akreco de la vidado malkreskas, la lumsentemo kreskas, ĉar en la lenso ekas obskuraj flekoj. La malsanulo ne vidas la malgrandajn kontrastojn, kaj li vidas, kiel trans nubo aŭ malpura okulvitro. Li vidas double ankaŭ per unu okulo. Ĉirkaŭ la lumiloj ekas halooj. La adaptado la la lumo kaj mallumo malrapidas, kaj la vidado de la spaco malbonigas.
<gallery>
Linio 20 ⟶ 21:
Dosiero:Human eyesight two children and ball with cataract.jpg|<!-- thumb|maldekstra|180px|La sama vido kun katarakto. -->
</gallery>
{{
== Tipoj ==
La katarakto estas malsano de la maljunuloj. Ĝi frekvencigas post de la 60a vivjaro. Tiŭ estas la senilis cataracta. La katarakto povas esti primara aŭ sekundara.
La primaraj kataraktoj estas:
* denaska katarakto, kiu estas genetika
* maljunula katarakto
La sekundaran kataraktojn okazas sanigiloj, malsanoj, aŭ traŭmatoj.
Laŭ ĝia loko povas esti:
* ''Cataracta corticalis'': komence la obskuroj ekas en la bordo de la lenso. Ĝin okazas vezikoj plenaj kun fluaĵo.
* ''Cataracta subcapsularis posterior'': ĝi ekas, kaj fortigas rapide. Ĝi ekas rapide perturbon de la vidado, precipe proksime. La 20% de la maljunulaj kataraktoj estas tia.
* ''Cataracta nuclearis'': ĝi malrapide fortigas. Se la malsanulo estas hipermetropa, li povas komence bone vidi ankaŭ sen okulvitro.<ref>Johannes Patzelt. ''Augenheilkunde'' München 2005 ISBN 3-437-42126-3, Seite 53</ref>
== Kaŭzoj ==
La katarakto estas precipe la malsano de la maljunuloj, kiu severigas dum monatoj aŭ jaroj. La denaska katarakto estas rara 1%. En Afriko multa infanoj havas tiun malsanon pro la malsatego.
Oni nune ne scias sendube, kiu okazas katarakton. Ĝin povas okazi ĉiu, kiu damaĝas aŭ traumatigas la okulon. Tiel:
* [[joniga radiado]], precipe UV-radioj
* [[diabeto]]
* sanigiloj, ekzemple kortizolo
* traumatoj de la okulo
* [[iĥtiozo]]
* [[fulmo]], [[tensio|grandtensia]] elektrokuto<ref>Roche Lexikon Medizin, Urban & Fischer bei Elsevier, 2003, ISBN 978-3-437-15150-7</ref>
En tiu fakoj, kiuj laboras kun varmegaj substancoj, estas la katarakto faka.
La kaŭzoj de la denaska katarakto povas esti:
* [[rubeolo]] dum la gravedeco
* malesto de la [[galaktozo]]
Oni devas la bebon tial frue operigi, tial frue eblas por preventi la [[strabismo]]n.
Linio 56 ⟶ 58:
Normale la okullenso estas travidebla, ĉar ĝi estas el hidrofobaj fibroj. Se ekas katarakto, ili aligas akvon. La jona ekvilibro perdas, sekve la okullenso obskuras. La katarakto meme ne povas fari la malsanulon tute [[blindeco|blinda]], sed kune kun la [[glaŭkomo]] aŭ inflamo de okulo povas blindigi lin. Komence ĝi povas helpi la vidadon, ĉar ĝi kreskas la dioptrion de la okullenso, sed la matura katarakto tre malhelpas vidi. La progreso dependas de la persono, kaj de la kaŭzoj.
== Kuracado ==
En tiuj landoj, en kiuj la popolo ne povas pagi por la operacio, ĝi estas unu el la plej gravaj kaŭzoj de la blindeco. En la evoluinta mondo oni fortigas la maturan lenson [[mikrokirurgio|mikrokirurgie]] per [[ultrasono]]. La tradiciaj intraokulaj lensoj ne povas akmodiĝi. Aliaj tradiciaj metodoj estas la multifokalaj lensoj, aŭ la monovido: unu okulo estas korigite proksime, la alia malproksime. Ekde 2000 oni faras akomodantajn intraokulajn lensojn. La malsanulo devas decidi antaŭ de la operacio. La dioptrio de iuj lensoj estas adapteblaj per UV postoperacie. Tiu operacio estas rutina.
Linio 63 ⟶ 65:
La operacio estas sekura, ĝi rare havas komplikaciojn. Tiuj estas la infektoj de la okulglobo, la traŭmoj de la okulo malantaŭ de la lenso, kaj la antaŭfalado de la vitra korpo. Tiuj malkreskas la akrecon de la vidado. La novaj teĥnikoj kaj lensoj maloftis la komplikaciojn de 50% al 4%. Ili povas esti ĉesigita per lasero.
== Evitado ==
Laŭ esploroj iuj uzitaj okulgutoj ne estas efikaj por eviti la katarakton. Laŭ la usona AREDS iuj vitaminoj kaj antioksidantoj malhelpas la progreson de la katarakton, sed ne reversigas ĝin.
Linio 70 ⟶ 72:
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
http://edouard.benois.pagesperso-orange.fr/hejmpago.htm
== Referencoj ==
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Sindromoj en oftalmologio]]
| |||