Kiel registrite je 14:31, 17 dec. 2018 redakti Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 621 redaktoj →‎Vidu ankaŭ ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 13:25, 9 jul. 2020 redakti malfari DidCORN (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 14 432 redaktoj Propono alinomi al Sterkaĵo Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: {{Alinomi\|Sterkaĵo\|kial=konforme al la enhavo de l'artikolo, kiu estas pli ĝenerala, vidu en NPIV}} [[Dosiero:Duengung.jpg\|~~thumb~~eta\|Disigante [[stala sterko\|stalan sterkon]], organikan fekundigilon]] '''~~Sterko~~Sterkaĵo''' aŭ '''fekundigilo''' estas naturdevena, organika aŭ sintezita, neorganika materialo, kiu entenas kemiajn elementojn por kresko kaj produktemo de la plantoj. Ĝi grandigas la nutrosubstancon de la [[grundo]] aŭ replenumas la detiritajn kemiajn elementojn fare de la antaŭaj kultivplantoj. == Organikaj sterkoj == El la [[organika kombinaĵo\|organikaj]] '''sterkoj''' plej grava estas la [[stala sterko]], la [[ekskremento]] de la hejmaj bestoj, ofte miksita kun substerkaĵo. Gravas ankaŭ la plantodevena [[kompoŝtado\|kompoŝto]], en kelkaj landoj eĉ homa ekskremento, la birda sterko ([[guano]]). Oni nomas verda sterko tiujn plantojn, kiujn oni kultivas por kovri la [[agro]]n kaj pli poste enplugi en la agron. La stala sterko estas tre riĉa je organikaj materialoj, kiuj plibonigas la akvorezervan proprecon de la agro, tiel malpliigas la [[erozio]]n. Malavantaĝo estas, ke plimulto de la kalio kaj nitrogeno povas perdiĝi, se la bestosterkon tralavas [[pluvo]]. Tio estas evitebla, se oni kolektas la sterkon al holmo kaj kovras ĝin aŭ rapide disŝutas kaj enplugas sur la agro. La verdaj sterkoj plibonigas eĉ la grundostrukturon. == Sintezaj ~~sterkoj~~sterkaĵoj == La neorganikaj aŭ mineralaj, kemiaj, artefaritaj, [[sintezo\|sintezaj]] sterkoj enhavas unu aŭ pli el la tri plej gravaj elementoj por la plantoj: [[nitrogeno]], [[fosforo]] kaj [[kalio]]. En la modernaj mineralsterkoj troviĝas ankaŭ la duagravaj elementoj kiel sulfuro, [[magnezio]], [[kalcio]] kaj aliaj [[oligoelemento\|spurelementoj]]. La nitrogen-, fosfor- kalioenhavo de la organikaj sterkoj estas malpli ol tiu de la kemiaj sterkoj, tiel oni devas pli grandan kvanton doni el ĝi al la agroj. En unu tuno da bova, porka aŭ ĉevala sterko troviĝas ĉirkaŭ 5 kg da nitrogeno, 2,5 kg da fosfora pentoksido kaj 5 kg da [[kalio]]. Oni '''produktas''' la nitrogenajn kemiajn ~~sterkojn~~sterkaĵojn el sintezita [[amonio]] (NH<sub>3</sub>). Oni uzas tiun kombinaĵon en gasa aŭ akva solvaĵo aŭ en ties salaj formoj (amonia sulfato, nitrato kaj -fosfato), sed povas esti bazmaterialo la konservindustriaj defalaĵoj, prilaborita rubo, poluakvo aŭ stala sterko. Oni produktas la fosforan mineralsterkon ekz. el fosfataj ŝtonoj aŭ osto ([[kalcia fosfato]]). Por produkto de la pli solvebla kaj duobla [[superfosfato]], oni traktas la kalcian fosfaton per sulfura aŭ [[fosfata acido\|fosfora acido]]. La kaliaj sterkoj estas minataj kiel kalia klorido kaj sulfato. == Uzado == Oni uzas diversajn maŝinojn en la modernaj agrikulturaj bienoj por alŝuto de lasterkaĵo ~~sterko en~~sub gasa, likva aŭ solida formo. ==Vidu ankaŭ== {{projektoj}}▼ * [[Grundofekundeco]] * [[Sterkoakvo]] ▲{{projektoj}} [[Kategorio:Fekundigiloj\| ]] [[Kategorio:Agrikulturo]] [[Kategorio:~~Kemio~~Kemiaĵo]]

Sterko: Malsamoj inter versioj